Kunnen we een allesvernietigende asteroïde bijsturen?

Stel: Er komt een grote asteroïde recht op onze planeet af en de mensheid lijkt daarmee hetzelfde lot beschoren als de dinosaurussen 65 miljoen jaar geleden. Is het mogelijk om met een goedgemikte raket de baan van die asteroïde zo bij te sturen dat die de aarde mist? Het klinkt als de plot van een rampenfilm genre "Armageddon", maar het is wel degelijk een scenario dat wetenschappers au sérieux nemen. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA slaat voor de zogenoemde AIDA-missie de handen in elkaar met de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

AIDA staat voor Asteroid Impact and Deflection Assessment. Het is kort gezegd een test waarbij de ruimtevaartorganisaties samen nagaan of het mogelijk is om met een raket de baan van een asteroïde bij te sturen en hoe dat dan precies moet gebeuren. De Didymos-asteroïde is het doelwit van de missie. Didymos zelf heeft een diameter van 800 meter en heeft een kleine maan Didymoon: een ander hemellichaam van een diameter van 150 meter dat in een baan rond Didymos cirkelt.

AIM (Asteroid Impact Mission) is een ruimtetuig van de ESA dat Didymos en Didymoon in eerste instantie grondig gaat analyseren. Het zal zelfs een klein landertje (MASCOT) naar Didymoon sturen om er de bodem van te bestuderen. Daarna laat de NASA het raketje DART (Double Asteroid Redirection Test) neerstorten op Didymoon. Nadien maakt AIM beelden van beide hemellichamen, neemt MASCOT nieuwe bodemstalen en wordt nagegaan of de impact van DART er voor gezorgd heeft dat de baan van Didymoon rond Didymos is gewijzigd.

De kennis die wordt vergaard door de missie zal de wetenschappers een schat aan informatie opleveren. Of de baan van Didymos is gewijzigd en de mate waarin dat is gebeurd, kan van belang zijn om ooit een asteroïde die onze planeet bedreigt van zijn baan te laten afwijken.

De missie zelf is nog niet voor morgen. De ESA is van plan om AIM in oktober 2020 te lanceren. In december van hetzelfde jaar lanceert de NASA het DART-ruimtetuig. Pas in 2022 komen zowel AIM als DART aan in de buurt van Didymos en Didymoon. In oktober 2020 stort DART zichzelf ter pletter op Didymoon. De asteroïde bevindt zich op dat moment op 11 miljoen kilometer van onze planeet. Dat is dicht genoeg voor grondige observatie met ruimtetelescopen op de aarde, maar ook ver genoeg om een bedreiging voor ons te vormen mocht de baan van Didymoon door de impact van DART te grondig zijn gewijzigd.

Objecten de grootte van een basketbal slaan zowat dagelijks in ergens in de wereld. Asteroïdes de grootte van een auto botsen zowat wekelijks met onze planeet. De meeste zijn echter klein genoeg om op te branden in onze dampkring. Slechts uitzonderingen geraken er door en nog uitzonderlijker zijn de asteroïdes die echt schade aanrichten. Denk maar aan degene die in 2013 1.200 gewonden veroorzaakte in Rusland.

De grootste inslag sinds het begin van de waarnemingen dateert al van 1908. Toen heeft een asteroïde van zo'n 40 meter in diameter enorme schade aangericht in Siberië. Gelukkig in onbewoond gebied. De ontploffing had een kracht die zowat 1.000 keer zo zwaar was als de atoombom op Hiroshima. In een gebied van zo'n 2.000 vierkante kilometer werden alle bomen platgegooid.

Zo'n 65 miljoen jaar geleden heeft een asteroïde met een diameter van 10 kilometer de aarde geraakt en het einde ingeluid van een groot deel van het leven op deze planeet. Het was niet de impact zelf die het einde betekende van onder meer de dinosaurussen, maar wel de klimaatverandering die erop volgde.

Voor alle duidelijkheid: De wetenschap heeft momenteel geen weet van een asteroïde die op korte termijn recht op de aarde afkomt en groot genoeg is om ernstige schade aan te richten.