Patrick Dewael (Open Vld) verkozen als nieuwe Kamervoorzitter, N-VA reageert ontstemd

De verkiezing van Dewael was verwacht nadat twee andere kandidaten, Tinne Van der Straeten van Groen-Ecolo, en Servais Verherstraeten van CD&V, zich vanmiddag hadden teruggetrokken en aankondigden Dewael te steunen. Enkel N-VA handhaafde zijn eigen kandidaat met Valerie Van Peel, terwijl de Franstaligen zelf geen eigen kandidaat indienden. Dewael, het langst zetelende Kamerlid, kreeg uiteindelijk 101 stemmen achter zijn naam, Van Peel 41. 

“Ik zal de voorzitter zijn van de voltallige Kamer van alle fracties”, zei Dewael na zijn aanstelling. “Elke stem zal gehoord worden.” Dewael wees meteen op de belangrijke rol en verantwoordelijkheid die de komende weken en maanden voor het parlement is weggelegd. Er is immers bijlange nog geen uitzicht op een nieuwe regering. Hij riep zijn collega’s dan ook op hun controletaak ernstig te nemen. Meteen stelde hij voor dat het Rekenhof de budgettaire impact van allerhande wetsvoorstellen zou becijferen. Dat moet voorkomen dat de begroting (verder) kan ontsporen.

Er hoeft geen hogere wiskunde aan te pas te komen om door te hebben dat Van Peel enkel de steun kreeg van haar eigen fractie N-VA en Vlaams Belang. De rest stemde dus voor Dewael. Bij N-VA wordt daar ontstemd op gereageerd. “Paarsgroenoranje coalitie gesteund door communisten levert eerste liberale postje op”, tweet Zuhal Demir bijvoorbeeld. “Weg ambitie, hallo status quo.”

Ook fractiegenoot Sander Loones kroop in zijn digitale pen. “Dat de PS droomt van paars-groen, wisten we al. Dat de Vlamingen in zo’n regering geen meerderheid hebben, wisten we ook. Dat de liberalen daarvoor verlekkerd kunnen worden, ook. Maar dat ook CD&V de N-VA-kandidate Kamervoorzitter niet steunt, is toch behoorlijk opmerkelijk”, luidt het.

Opvallend: PS-kopstuk Paul Magnette gooit - al dan niet bewust - zout in de wonde en herhaalt zijn vraag voor een coalitie zonder N-VA. “Naar een ‘Dewael-coalitie’ op federaal niveau (met de partijen die willen regeren)?”, vraagt hij op Twitter aan Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten, die daar - voorlopig - wijselijk nog niet op geantwoord heeft.

Dewael leidde vorige week als ancien al de openingszitting van de Kamer en deed dat om eventuele heisa rond Dries Van Langenhove te vermijden vanaf zijn eigen zitplaats. Hij kreeg daarvoor langs Franstalige zijde - waar een glansrol voor Van Langenhove bijzonder moeilijk zou hebben gelegen - veel respect, waardoor ze vandaag ook zijn kandidatuur steunden. Vandaag was er dan toch een rol weggelegd voor Van Langenhove, maar dat veroorzaakte zelfs geen rimpeling in het halfrond.

De post van Kamervoorzitter, de eerste burger van het land die een symbolische euro meer verdient dan de premier, maakt traditioneel deel uit van de puzzel bij de verdeling van de ministerposten. Maar aangezien het er niet naar uit ziet dat we snel een nieuwe volwaardige regering zullen hebben, is een tijdelijke Kamervoorzitter sowieso nodig.

Het is al de derde keer dat Dewael, die al sinds 1985 in de Kamer zetelt, voorzitter wordt. De eerste keer leidde Dewael het parlement tussen 2008 en 2010, en in 2014 nam hij de honneurs ook al eens tijdelijk waar na de verkiezingen. Hij werd toen afgelost door Siegfried Bracke (N-VA), die bij de recentste verkiezingen niet meer herverkozen geraakte. 

Kamerlid Egbert Lachaert zal Dewael opvolgen als fractieleider bij Open Vld.

Groen en Ecolo schoven vorige week nog Van der Straeten naar voren, maar trokken haar na overleg terug en schaarden zich achter Dewael. Ook CD&V besliste op de fractievergadering zijn eigen kandidaat, Servais Verherstraeten, terug te trekken om Dewael te steunen.  

Van der Straeten: “We delen de ambitie om van de Kamer een efficiënt en duurzaam huis te maken. Ook een open Kamer is voor ons belangrijk. Onze kandidatuur was gesteund op samenwerken en bruggen bouwen. Dat brengen we nu in de praktijk.” De groenen waarderen ook de manier waarop Dewael de openingszitting vorige week in goede banen geleid heeft: “Wanneer extreem rechts oprukt, is het belangrijk dat democraten zich verenigen.”

Volgens Kristof Calvo, fractieleider in het parlement, waren er “drie heel waardevolle kandidaten”. Opvallend is dat Calvo het daarbij enkel had over Van der Straeten, Dewael en Verherstraeten, maar dus niet over N-VA-Kamerlid Valerie Van Peel. Zij stelde zich vorige week prominent kandidaat en N-VA bleef daar vandaag bij. 

Van Peel wordt wel een van de ondervoorzitters, samen met Cécile Thibaut (Ecolo-Groen) en Frédéric Daerden (PS), terwijl Tom Van Grieken (Vlaams Belang), Philippe Goffin (MR), Sander Loones (N-VA), Nahima Lanjri (CD&V) en Marco Van Hees (PVDA) verder het Bureau van de Kamer bemannen.