Patrick Dewael (Open VLD) met ruime meerderheid verkozen als tijdelijk Kamervoorzitter

Vorige week kwam de nieuwe Kamer van volksvertegenwoordigers voor het eerst samen, na de parlementsverkiezingen van 26 mei. Een nieuwe Kamervoorzitter ter opvolging van Siegfried Bracke (N-VA) kwam toen nog niet uit de bus, deze namiddag was dat wel het geval.

Tot vanmiddag waren er drie kandidaten. Valerie Van Peel (N-VA), Tinne Van der Straeten (Groen) en Servais Verherstraeten (CD&V). Maar de groenen en CD&V trokken hun kandidatuur in en spraken hun steun uit voor Patrick Dewael. Valerie Van Peel van de N-VA was nog de enige tegenkandidaat voor Dewael.

De Kamerleden hebben hun stem uitgebracht, op een briefje dat ze vooraan in het halfrond in een bus stoppen. Ze deden dat een voor een. Hun namen werden overigens volgens het Kamerreglement afgeroepen door de twee jongste parlementsleden, zijnde Melissa Hanus (PS) en Dries Van Langenhove (Vlaams Belang).

Dewael kreeg 101 stemmen, voor Van Peel stemden er 41 Kamerleden. Hoe dan ook gaat het om een tijdelijk voorzitterschap, want de post van Kamervoorzitter wordt meestal ook meegenomen in de regerings­onderhandelingen. Als fractievoorzitter voor Open VLD wordt Patrick Dewael opgevolgd door Egbert Lachaert.

N-VA-Kamerlid Zuhal Demir reageert gepikeerd via Twitter. "Een paarsgroenoranje coalitie gesteund door communisten levert eerste liberale postje op. Weg ambitie, hallo status quo", klinkt het.

Politiek journalist Wouter Verschelden hoort zulke geluiden ook in de wandelgangen van het Parlement. "Bij N-VA hoor je dan zeggen dat we hier een voorbode zien van wat straks een federale coalitie wordt. Het is denk ik toch een beetje pijnlijk gevallen bij hen. Ze hadden niet op veel meer gehoopt, maar het is een eerste stemming die N-VA hier verliest."

In elk geval: PS-kopstuk Paul Magnette verwijst op Twitter al openlijk naar de zogenaamde "Dewael-coalitie" op federaal niveau, met een vraagteken weliswaar. Open VLD laat meteen verstaan dat een Kamervoorzittersverkiezing niet noodzakelijk een voorafspiegeling van een federale coalitie is.

Patrick Dewael bedankte de Kamerleden voor het vertrouwen. "Het is een eer om deze Kamer, het huis van de democratie, te mogen voorzitten", aldus Dewael. Hij benadrukte ook dat hij de voorzitter zal zijn van alle fracties. "Elke stem zal gehoord worden."

De nieuwe Kamervoorzitter verwees naar de regeringsvorming die riskeert lang te zullen duren en naar het feit dat de ontslagnemende regering geen meerderheid heeft. "Dat betekent dat er een zeer belangrijke rol bij ons (het Parlement, red.) ligt."

Dewael toonde zich ook voorstander om de indeling van de Kamer­commissies opnieuw tegen het licht te houden. Vandaag is er bijvoorbeeld geen commissie echt bevoegd voor digitalisering. Dat is wel het geval voor Landbouw en Onderwijs, terwijl die bevoegdheden al jaren voor het overgrote deel bij de deelstaten zitten. Ook klimaat en asiel zitten verdeeld over verschillende commissies. "Een herverkaveling kan onze werking ten goede komen", gelooft Dewael.

Dewael was lang officieel geen kandidaat, maar werd bij het begin van de zitting deze namiddag voorgedragen door zijn eigen partij. Vorige week leidde hij als meest ervaren Kamerlid al de openingszitting in goede banen.

Dewael viel daarbij op toen hij door een interpretatie van de regels vermeed dat Dries Van Langenhove als jongste parlementslid naast de voorzitter zou plaatsnemen, een traditie tijdens de openingszitting. Van Langenhove raakte verkozen voor Vlaams Belang en is in verdenking gesteld voor mogelijke inbreuken op de racismewetgeving.

De handeling van Dewael kon op sympathie rekenen bij de Franstalige partijen. En ook bij de groene fractie. “Wanneer extreemrechts oprukt, is het belangrijk dat democraten zich verenigen", aldus de groenen die Dewael steunen.

Bekijk het gesprek met Patrick Dewael uit "Terzake" hier:

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier: