Militairen blootgesteld aan giftige dampen: “Defensie blijft heel de zaak afzwakken”

In april hadden de vakbonden aangeklaagd dat bijna 2.000 Belgische militairen in het Afghaanse Kandahar blootgesteld werden aan giftige rook uit een zogenaamde burn-pit, een afvalverbrandingsput in openlucht. Dat gebeurde op Kandahar Airfield, een grote luchtmachtbasis in het zuiden van Afghanistan, waar de Belgische militairen tussen 2008 en 2012 verbleven. Ook in Mali zouden Belgische militairen blootgesteld zijn aan rook uit burn-pits.

ACMP zegt intussen 125 meldingen te hebben gekregen van militairen die mogelijk door de burn-pits met gezondheidsproblemen kampen of kampten. Vandaag werd over de kwestie overleg gepleegd tussen de bonden en het stafdepartement Operaties en Trainingen, een onderdeel van de Defensiestaf. Maar volgens de vakbonden volstaan de antwoorden die daar geformuleerd werden dus niet.

Yves Huwart van ACMP stelt dat de bijeenkomst eerder een "academische uiteenzetting" was dan een overleg. "Defensie verwees naar buitenlands wetenschappelijk onderzoek om te stellen dat het lastig is om medische problemen toe te schrijven aan één bron. Defensie blijft heel de zaak afzwakken", zegt hij. "Er werd wel een vaag actieplan aangekondigd, maar dat draait vooral rond communicatie."

"Er zijn geen concrete maatregelen om potentiële slachtoffers te helpen en verdere vergiftigingen te voorkomen", zegt ook Dimitry Modaert van VSOA. De vakbond heeft het over een "gebrek aan proactiviteit" bij de legertop, "zowel op het vlak van preventie en bescherming op het terrein als van follow-up".

VSOA vraagt dat er in dit dossier werk wordt gemaakt van een omkering van de bewijslast. "Het is niet normaal dat een militair, jaren nadat hij zijn leven heeft gewaagd, zelf het bewijs moet leveren voor het verband tussen zijn medische klachten en zijn missie. Dat is soms heel moeilijk aan te tonen", zegt Modaert. "Het zou logischer zijn dat Defensie, als werkgever, bewijst dat zij al het mogelijke heeft gedaan om de gezondheid van haar personeel op missie te garanderen."