Waarom delen we ons vakantiegevoel op Instagram? Omdat het leuk is!

Het is zomervakantie. De zon schijnt, de dijk loopt vol vrolijke mensen. Je koopt een ijsje aan een kraam en net voor je je tanden in het lekkers zet, denk je: hier maak ik snel een kiekje van. Waarna je het perfect gekadreerde shot van de caloriebom, de blauwe lucht en de horizon op Instagram of Facebook zwiert. 

Komt dit scenario je bekend voor? Dan kunnen we elkaar vlot de hand schudden. Want ja, ik ben ook zo iemand die geregeld snapshots en feelgoodfoto’s post op sociale media. Al stel ik me als fan van het eerste uur wel steeds vaker de vraag: waarom doe ik het in godsnaam?

Het meest evidente antwoord: omdat het leuk is. Of toch zo aanvoelt. Een platform als Instagram, de meest populaire fotoblog van het moment, is een oceaan propvol schoonheid, vrolijkheid en artistieke beelden. Geen mens blijft ongevoelig voor die positieve toon. We baden maar wat graag in fenomenale zonsondergangen, impressionante berglandschappen en ultrakorte video’s die een ‘uniek moment’ eindeloos herhalen. 

Het aangename aan Instagram is bovendien dat er – in tegenstelling tot Facebook, waar knappe kiekjes ook de revue passeren – weinig ruimte is voor bitse discussies of beladenheid. 

Tekst is secundair. Er wordt niet met modder gegooid naar andersdenkende gebruikers en messcherpe uitlatingen over deze of gene maatschappelijke strekking zijn zelden aan de orde. De eindeloze stroom aan lusten voor het oog bevestigt dat alles goed gaat en het zien meer dan waard is. De uitgekiende filter op elk beeld versterkt dat effect nog eens: life is beautiful. Niks verkeerds mee, toch? 

En toch. Het is niet omdat alles mooi en perfect lijkt, dat het dat in werkelijkheid ook is. Wie instagramt of facebookt, profileert zichzelf uitdrukkelijk. Dat doen we bij voorkeur positief, zelfs als het over heikele thema’s gaat. Als we foto’s posten, zijn we niet zomaar een doorgeefluik van esthetische snapshots. We selecteren bewust beelden en volgen andere gebruikers van wie we hopen dat ze ons zien, op hun beurt volgen en liken. 

Hoe meer mensen onze snapshots met een hartje belonen, hoe beter we ons voelen. Waardoor de esthetiek het al eens haalt van de inhoud. We laten liever niet zien dat we ons bijwijlen miserabel voelen, of dat het leven zonder filters en kadrering het delen vaak niet waard is. Daarover nadenken – dat doe ik naast gewoon kiekjes posten ook – verandert je kijk op het verhaal na verloop van tijd.

Het maakt dat je zo’n digitaal platform nog steeds apprecieert, maar kritischer gebruikt. Zo deel ik in de zomer van 2019 nog steeds hartjes uit aan natuur- of mensenfoto’s die ik de moeite waard vind. Net zoals in de begindagen van mijn fotoblog plaats ik ook nog steeds positieve reacties bij straffe foto’s.

Maar er zijn evenzeer momenten waarop ik door de beeldenstroom scrol en denk: wat maakt het uit, dat X of Y in de solden een schitterend rokje heeft gescoord? Of: zou ik het ijsje beter niet gewoon opeten, in plaats van het vakkundig te fotograferen terwijl het smelt? Of: leven instagrammers wel, als ze doorheen de dag geen fotogenieke update of snapshot van hun lunch aan de wereld hebben nagelaten? Waarna ik de smartphone even opzijleg en me de hamvraag stel: "Waarom zit ik (nog steeds) op Instagram?".

Het antwoord luidt, na wat wikken en wegen: omdat het leuk is. Omdat digitale schoonheid ook een brok energie geeft. Ik geniet net als iedereen van andermans foto’s en hoop dat mijn luttele 120 volgers dat ook doen, wanneer ik hen iets nalaat op mijn blog.

Instagram en andere sociale media zijn voor mij dus geen baarlijke duivel, noch de graadmeter voor persoonlijk geluk. Daar foto’s delen en bekijken, geeft een goed gevoel wanneer ik er zin in heb. 

Het allerfijnste, bovendien: dat ik op die ultrapopulaire plek – we zijn met meer dan een miljard Instagramgebruikers wereldwijd – kan bladeren in een eigen historiek van klein geluk. Die bestaat uit een aanzienlijke hoeveelheid ijsjes, bloedmooie zonsondergangen, zotte kinderen en bovenal: heel veel zee, in 101 heerlijke foto’s. Instagram is mijn eigen Zeestagram. Ik hoop dat het nog een poos zo blijft.