Rock Werchter: Alleen luxetijgers drinken uit glas

“Dat denk ik niet. Ik ga dat eventjes vragen aan de verantwoordelijke.” Een meisje aan de dranktoog kijkt paniekerig naar de beker die ik omhoog steek en waar ik graag een pintje in getapt zou krijgen. Mijn herbruikbare beker is een relikwie van Best Kept Secret, het Nederlandse festival dat al sinds de eerste editie de wegwerpbekers heeft geweerd. Het is nog vroeg en rustig aan de toog, dus ik krijg mijn ecologisch verantwoord pilsje. Maar verder zal de bierstroom hier verlopen zoals dat al jaar en dag op Rock Werchter de gewoonte is: een ploeg tapt en zet pintjes klaar in plastic wegwerpbekertjes. Water, Cola en Fanta zitten in kleine petflesjes. Het zorgt in vier dagen tijd na honderdduizenden drankjes voor een plasticberg waar elke milieuminnaar misselijk van zou worden.

Vanaf 2020 is het ermee gedaan. Het serveren van drank op evenementen in wegwerpbekers, blikjes of petflessen wordt verboden. Met één grote uitzondering, die op maat lijkt geschreven van de grote spelers in de festivalbusiness: als organisatoren zich engageren om 90 procent van hun afval te recycleren, mogen ze wegwerpproducten blijven gebruiken. 

Puinruimteams met grijpertjes 

Rock Werchter heeft duidelijk voor die laatste optie gekozen. Ze weten natuurlijk dat ze geviseerd worden, de jaarlijks terugkerende foto's van een wei met een enorm plastictapijt zouden anno 2019 een pr-ramp zijn. Dus wordt iedereen aangemaand om afval in de juiste bak te keilen, en schuimen puinruimteams met grijpertjes de wei af. Het valt op, nog nooit is de wei zo smetteloos schoon geweest als nu. Alsof alle puin vanzelf verdwijnt als het maar uit het zicht wordt gehouden. Live Nation meldde trots dat er vorig jaar 25 ton bierbekers en 16 ton petflessen werden opgehaald en gerecycleerd. Over het veel duurzamere alternatief – herbruikbare bekers – wordt niet gerept.

Zouden die geëngageerde jongeren bij het betreden van het festivalterrein in het bakje aan de metaaldetector niet alleen scherpe voorwerpen, maar ook al hun felle overtuigingen hebben achtergelaten?

Ecologische voetafdruk

Het is lang zoeken naar iemand die ook maar één fuck geeft om de ecologische voetafdruk van vier dagen drank- en eetfestijn. “Kijk naar heel die organisatie hier, al die artiesten die van overal komen overgevlogen”, zegt Karlien (27). “Dat plastic bekertje zal echt het verschil niet maken.” Dat festivalgangers dankzij de hittegolf voor het eerst een drinkbus mee op de wei mogen nemen, wordt wel unaniem enthousiast onthaald.

Maar dat heeft niets te maken met – we zeggen maar iets – de opwarming van de aarde. “Ik spaar keiveel geld uit”, zegt Janne (17). Het is drummen aan de kraantjes met drinkbaar water. “Ik heb nog maar 3 bonnetjes gebruikt om iets te eten. Je moet echt zot zijn om te betalen voor flesjes water. Straks een paar pintjes, en dat is alles.”

Gewetensbezwaarden die weigeren om uit plastic wegwerpbekers te drinken, hebben één andere optie. In twee afgesloten apero-bars op de wei komen meerwaardezoekers hun dorst lessen. Drankmerken hebben hier elk een fancy bar ingericht, waar cocktails en premiumbier in glazen wordt geschonken, want “een gin-tonic uit plastic, dat smaakt niet”. 

Het is iets na de middag (“ontbijtuur”) wanneer Patrick en Tanguy (zonder leeftijd “schrijf maar dat we heel jong zijn”) hun eerste Kwak – in kenmerkend glas met houten voetje – binnenkwakken. “Beter voor het milieu? Beter voor mij ja”, zegt Patrick. “Liever één goed bier dan vier flauw getapte pintjes op de wei. Daar zit niet genoeg druk op, dat is kattenpis.” Het zijn enkel de luxetijgers die hier een cocktail in glas – 4 bonnetjes, dus 12 euro – en exclusieve bieren komen drinken. Zei iemand daar dat groen rijmt op poen?

Vorkjes van hout, bamboe of maïs

De glazen mogen trouwens enkel gebruikt worden op dit afgesloten stukje terrein, waar security erover waakt dat niemand een glas meesmokkelt op het festivalterrein. Een medewerker die niet met de pers mag spreken – zoals alle mensen werkzaam op de wei – zegt het toch: “Vorig jaar hadden we hier plastic bekers staan, waar mensen hun drankje in konden overgieten. Dit jaar doen we dat niet meer. En dat zorgt voor veel gezeur. Ik hoop dat ze volgend jaar gewoon met herbruikbare bekers beginnen.”

Ja, er is beterschap. Plastic rietjes, bakjes of vorkjes zijn nergens op de wei nog te vinden. Bakjes zijn van gerecycleerd karton, er zijn vorkjes van hout, bamboe of maïs die 100 procent composteerbaar zijn. Niemand merkt het verschil. “Dit is plastic, toch?”, zegt Evelien (19). Er zijn ketens aanwezig die sowieso al inzetten op duurzaamheid, zoals Foodmakers, waar je slaatjes geserveerd krijgt in een bakje dat eetbaar is.

Fris pintje

Op de wei gaan we zoek naar een draagvlak voor de herbruikbare beker, een aardverschuiving die enkele ervaren festivalgangers danig van hun stuk dreigt te brengen. Beter voor het milieu, maar nefast voor de vriendschap, zo blijkt, wanneer ik vijf festivalbro's aanspreek. Hun vaste routine hebben ze de voorbije twaalf zomers geperfectioneerd, het ritme waarmee pintjes worden aangevoerd is perfect gekalibreerd. “Vroeger maakten we ne pot, nu gaan we om de beurt pintjes halen. Maar als je voor elke pint een waarborg moet betalen, dat wordt gezever.” 

Ze zien het al gebeuren, dat er één de waarborg voor vijf bekers betaalt, en een andere met de lege bekers naar de toog trekt voor een volgende ronde. Iemand probeert zijn kokende hersenen over dit vraagstuk te pijnigen. “Daar moeten we toch eens heel goed over nadenken, hoe we dat gaan doen.” Maar dat nadenken, dat zal niet voor vandaag zijn. Eerst nog een fris pintje.