“Als Brussels parlementslid en fractievoorzitter kreeg ik een week na de eedaflegging een loon van 7.400 euro netto gestort. Zonder enige commissie of plenaire vergadering te hebben bijgewoond, want er is nog geen Brusselse regering”, schreef Jan Busselen (PVDA) donderdag op Facebook. “En vandaag, zeven dagen later, werd dat loon alweer gestort! (Loon juli.) Alle parlementsleden hebben dus al tussen de 10.000 en 14.000 euro verdiend zonder iets gedaan te hebben.”

“Wetende dat de werknemers van de Brusselse ziekenhuizen, van de brandweer, de OCMW’s en andere publieke diensten de afgelopen zes maanden allemaal al actie hebben gevoerd voor betere lonen en betere werkomstandigheden...en aan de andere kant een hoop verkozenen al zoveel loon krijgen toegestopt zonder ook maar iets te hebben verwezenlijkt. Dat is echt niet normaal”, aldus Busselen.

"Oneerlijke kritiek"

Professor Carl Devos (UGent) is het niet eens met de kritiek van Busselen. "Ik begrijp ze wel, maar ik ben het er niet helemaal mee eens. Het is niet omdat parlementsleden na hun eedaflegging minder zichtbaar zijn, dat ze niet werken. Wie zijn of haar parlementaire job serieus neemt en weet in welke commissies hij of zij zal zetelen, die begint nu dossiers in te studeren, een netwerk uit te bouwen, contacten te leggen, personeel te zoeken. En zelfs al zouden ze eerst vakantie nemen: wat dan nog? Gewone werknemers krijgen toch ook betaald verlof? Ik vind deze verontwaardiging dus oneerlijk."

“Je moet natuurlijk ooit beginnen met het uitbetalen van een loon”, nuanceert ook politicoloog Nicolas Bouteca (UGent), “maar de manier waarop steekt natuurlijk de ogen van de mensen uit: meteen twee maandlonen, terwijl er nog amper parlementair werk verricht is. Daar zou men beter wat voorzichtiger mee zijn.”

“Wat is de rol van een parlementslid nog?”

VUB-politicoloog Dave Sinardet kan zich wel grotendeels vinden in de kritiek van Busselen. “Politici mogen van mij best veel betaald worden, maar dan op voorwaarde dat het loon in verhouding staat tot de verantwoordelijkheid en de werklast die ze dragen. Zo vind ik dat de premier en de ministers niet te veel betaald worden. Het probleem is dat onze vele parlementsleden - jammer genoeg - veel minder verantwoordelijkheid dragen. In het Belgische systeem is het de partijvoorzitter die een akkoord onderhandelt, en zijn het de ministers die het vervolgens uitvoeren. Maar wat is de rol van een parlementslid in het huidige politieke bestel nog?”

“Er zijn natuurlijk veel parlementsleden die veel werk verrichten, maar van sommige anderen kan je dat niet zeggen. Daarom vind ik dat we beter zouden evolueren naar een systeem waarin de verloning afhankelijk wordt van het gepresteerde werk”, aldus Sinardet. “Het probleem is dat zoiets moeilijk te meten is: een parlementslid kan altijd aanwezig zijn bij stemmingen en commissievergaderingen, maar als hij of zij dan enkel e-mails zit te beantwoorden, heeft de maatschappij daar ook niet zo veel aan.”

Antipolitiek

PDVA is al langer voorstander van een halvering van de parlementaire lonen. “Daar zullen ze echt geen boterham minder van eten”, aldus Busselen over zijn collega’s van andere partijen. “En zelf blijven we werken aan een normaal loon van 2.000 euro per maand. #authentieklinks”, verwijst de man naar het beleid van de PVDA om mandatarissen een (groot) deel van hun loon aan de partijwerking te laten doorstorten.

“Het is niet toevallig dat PVDA zich hierop profileert”, weet Bouteca. “De loonnorm voor hun parlementsleden is één van hun belangrijkste verkoopargumenten. Dat willen ze hiermee in de verf zetten. Ze zouden dat geld natuurlijk ook aan een goed doel kunnen schenken, of terug in de staatskas storten, maar dat doen ze ook niet. Dus ja, ik vind dat ze hiermee de antipolitiek voeden.”

“Het volk tegen de elite”

Ook professor Sinardet ziet een zekere mate van electorale profilering. “Het past inderdaad in het populistische en antipolitieke discours van die partij: het volk tegen de elite. En nu ze met steeds meer parlementsleden deel gaan uitmaken van die elite, moeten ze bewijzen dat ze hun roots niet vergeten zijn. Dat ze een aanzienlijk deel van hun loon doorstorten aan hun partij? Daar heeft de belastingbetaler weinig aan: het is niet zo dat ze dat bedrag terugstorten aan de staatskas. Voor de gemiddelde Belg kost dat PVDA-parlementslid dus nog altijd evenveel als dat van een andere partij.”

Toch wordt het bericht van Busselen massaal gedeeld op sociale media. Niet onbegrijpelijk, aldus Sinardet. “Er valt echt wel iets voor te zeggen: er kunnen terechte ethische vragen worden gesteld bij die hoge bedragen. Die mogen best gesteld worden zonder dat de partij daarom beschuldigd moet worden van antipolitiek.”