Puzzel van Europese topbenoemingen raakt voorlopig niet gelegd, ondanks marathonsessie

Een eerste poging om de topfuncties te verdelen op de traditionele zomertop van 20 en 21 juni was mislukt en daarom is er dit weekend een extra top ingelegd om de knopen door te hakken. 

Europees president Donald Tusk had een voorstel uitgewerkt waarbij Frans Timmermans van de sociaaldemocratische fractie voorzitter zou worden van de Europese Commissie. Manfred Weber van de EVP zou in dit scenario voorzitter worden van het Europees Parlement en het voorzitterschap van de Europese Raad zou naar iemand van de liberale fractie gaan.

Onder meer Charles Michel zou daarvoor in de running zijn. Al lijkt het onwaarschijnlijk dat met Timmermans en Michel twee topfuncties naar de Benelux zouden gaan, zegt Europa-verslaggever Rob Heirbaut. 

Maar het voorstel van Tusk stuit op heel wat weerstand. Zo zien de Oost-Europese landen van de Visegrad-groep Timmermans niet zitten. "Timmermans is niet de kandidaat van het compromis. Hij is de kandidaat die Europa sterk verdeelt. Hij begrijpt Centraal-Europa niet, hij begrijpt het Europa niet dat nu aan het opstaan is na de val van het communisme", zei de Poolse premier Mateusz Morawiecki. Zijn Hongaarse collega Viktor Orban waarschuwde zelfs voor "een historische vergissing".

Grote weerstand is er ook van de lidstaten met een christendemocratische regering, die voor de top een aparte vergadering hielden. "Er was veel verzet tegen de kandidatuur van Timmermans (foto onder)", zei de Ierse premier Leo Varadkar. "Een grote meerderheid van de premiers van de Europese Volkspartij (EVP) vindt niet dat we het voorzitterschap van de Europese Commissie zo makkelijk moeten opgeven, zonder ervoor te vechten." 

De EVP blijft dus vasthouden aan de kandidatuur van de Duitser Manfred Weber als voorzitter van de Europese Commissie, ook al zou die geen meerderheid achter zich hebben, noch in de Europese Raad, noch in het Europees Parlement. 

"Ik denk dat het een lange nacht wordt en ik denk dat het helemaal niet zeker is dat we vanavond een oplossing vinden", aldus Varadkar gisteren. Ook de Duitse Bondskanselier Angela Merkel had zich bij haar aankomst in Brussel al pessimistisch uitgelaten over een akkoord. 

Toch blijft Donald Tusk proberen een compromis te vinden. Dat bewijst de tweede ronde van aparte gesprekken met regeringsleiders sinds 5 uur deze ochtend, ziet VRT-journaliste Leen De Witte, die de top ter plekke volgt. "Er is al één officiële communicatie geweest en dat gebeurde door de Italiaanse premier Conti die even in de perszaal verscheen maar vaag bleef. Conti zei dat het misschien wel nog kon, Timmermans als Commissievoorzitter. Italië zou Timmermans evenwel niét steunen. En dat is het probleem: er is nog altijd niet genoeg steun. Het feit dat Tusk de gesprekken voortzet, zou erop kunnen wijzen dat hij misschien toch nog ergens een gaatje ziet. We krijgen ook veel signalen dat het muurvast zit", verduidelijkt De Witte. 

Volgende week komt het Europees Parlement in Straatsburg voor het eerst na de verkiezingen bijeen. Het halfrond kiest dan een nieuwe voorzitter en zou zo op eigen houtje een deel van de complexe puzzel leggen. "Het zou best zijn dat we voordien beslissen over de Europese Commissievoorzitter, maar het is op zichzelf geen ramp als dat niet lukt. Uiteindelijk is het belangrijk dat we uitvoerbare en aanvaardbare oplossingen vinden", besloot de Roemeense president Klaus Iohannis gisteren. Dat kunnen profetische woorden zijn.

Beluister hier het gesprek met Leen De Witte uit "De ochtend" met de laatste stand van zaken: 

FOTO Ook voor de journalisten die de top in Brussel op de voet volgen, was het een tergend traag lange nacht. Zij deden tussendoor een dutje: