Nog maar een maand na de verkiezingen, en de antipolitiek klotst al weer over de Wetstraatrand

Nu de kleuterklas in de schoolstraat dicht is, mogen ook in de Wetstraat de spelletjes terug in de doos. Misschien vanaf deze week? Dan moet er snel iets veranderen.

N-VA-fractieleider Peter De Roover, die ook in de Marrakech-crisis soms in de buitenbaan liep, daagt Open Vld en CD&V uit: zij moeten de flirt van N-VA met het VB stoppen. Waardoor het lijkt alsof N-VA dat zelf wel ziet zitten. Bizar, zonder tegenbericht wil N-VA niet met het VB besturen.

Alleen zijn ze te laf om dat luidop te zeggen. De toekomstige coalitiepartners moeten dat doen. Die lieten dat nochtans al vaak verstaan. Ook dat het zelfs niet lukt als het VB zijn programma tot op de enkels laat zakken: in de partij van Dewinter en Van Langenhove slingeren opvattingen die geen coalitie verdraagt.

Het VB, zot van glorie, beseft dat operatie ‘signaalontvangst’ in blessuretijd loopt. Vandaar de oproep aan N-VA om zelf kleur te bekennen: N-VA moet in Forza Flandria – de fata morgana van de Vlaamse beweging – stappen. Een retorische vraag, maar the show must go on.

Oorlog met links

De regendans met het VB begint N-VA te schaden. De muur die Bart De Wever tussen zijn inclusief en hun exclusief nationalisme ziet, dreigt te verbrokkelen. In oktober was De Wever de oorlog met links beu, waarna hij er twee maanden later toch weer een mee begon. Het geflipflop van N-VA deed hen al verkiezingen verliezen. Nu schaadt het ook de formatie en de geloofwaardigheid van N-VA.

Het gejen van Open Vld en CD&V helpt ook de Vlaamse formatie niet vooruit, die bovendien onder een bewolkte begroting vertrekt. Als N-VA straks door het VB gehomologeerde voorstellen aan haar formatiepartners voorlegt, maakt dat de aanvaarding ervan moeilijker. Ook een goed idee waarvan het VB en N-VA zegt dat het van het VB komt, is voor sommigen moeilijker te verkopen.

Dat N-VA aan het VB blijft plakken, is een van veel redenen waarom de PS niet met De Wever wil spreken. Begrijpelijk, maar onverantwoord. Dat geldt ook voor de manier waarop ze de MR op stang jagen. MR mag in Brussel niet meedoen, moet nu ook in Wallonië lang in de wachtkamer puffen. Al is de top van de Franstalige liberalen nu vooral met de eigen internationale carrière bezig.

Noodregeringen

Eerst moet de PS lekker links met Ecolo gaan, in een formatie zonder meerderheid. En met wat gedoe over burgers in de regering. De verkiezingen zijn nog maar een maand voorbij en politici hollen al zelf de democratie uit. Ideetjes als technocratische regeringen, noodregeringen – indien nodig zonder parlementaire meerderheid – zijn veel schadelijker voor de democratie dan stemmen voor radicale partijen. Die er vooral op wijzen dat er ernstige problemen zijn. Sommige zien in de uitholling van de vertegenwoordiging een gevaarlijke uitweg.

De opgezweepte PS-achterban zal bij elk gesprek met N-VA al tot het uiterste geduwd worden, zolang N-VA met het VB praat, is dat een intergalactische opgave. N-VA is bereid om een en ander van haar confederalisme op zijn Belgisch, dat geen confederalisme is, af te doen, als er maar een (uitzicht op) staatshervorming komt in het geval dat er met de PS bestuurd moet worden. Een regering met de PS is, hoe klein ook, de grootste kans op regeringsdeelname voor de N-VA. Maar aan het hoofd van de PS liggen ijspriemen op tafel. Een gezamenlijke vijand is dan welgekomen.

Wie tegen een N-VA-PS-regering is, moet beseffen dat deze weg eerst ernstig bewandeld moet worden. Lees: er komt geen paars-groen zolang niet overduidelijk is dat de Bourgondische coalitie mislukt. Zo lang PS en N-VA niet ernstig praten, blijft die optie open. Ook als de PS ze weigert één maand na de verkiezingen. Er zijn immers nog veel maanden te gaan. Open Vld zit nu al geïsoleerd in een eventuele linkse paars-groene regering, ze kunnen daar nooit in als ze niet eerst veilig in de Vlaamse zitten en paars-groen zonder Vlaamse meerderheid nu eenmaal moest: omdat PS en N-VA nooit tot een oplossing kwamen. N-VA zal in de Vlaamse regering vijf jaar lang aan Open Vld, en wie weet ook aan CD&V als die federaal zou ondersteunen, dat Vlaams verraad verwijten. In het verweer hebben die partijen nodig dat N-VA gewoon nooit in een federale regering is geraakt.

Francken en Demir

Omdat die kans groot is, ook geen ramp voor N-VA, klinkt ondertussen dat Jan Jambon en andere federale excellenties, Francken en Demir, voor de Vlaamse formatie en regering ingeschakeld worden. Voor hen moet N-VA ook een stoel vinden. Al is in deze dagen weinig wat het lijkt – zowat elke dag probeert men ons verhaaltjes op de mouw te spelden – en overheersen traditioneel spinning en framing. Maar dat het poppenspel een grote invloed heeft op de inhoudelijke discussies staat vast.

Nog maar een maand na de verkiezingen, en de antipolitiek klotst al weer over de Wetstraatrand.