Iran bezit meer verrijkt uranium dan toegelaten en breekt dus met nucleaire akkoord van 2015

Iran had begin juni aangekondigd dat het zich niet zou houden aan sommige bepalingen van dat nucleaire akkoord als de Europese Unie, Rusland en China geen "normale handelsrelaties" met Teheran zouden onderhouden.

Vandaag heeft minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif toegegeven dat zijn land nu over meer verrijkt uranium beschikt dan toegelaten in het kernakkoord, namelijk 300 kilogram. Enkele uren later is dat bevestigd door inspecteurs van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) dat toezicht houdt op het Iraanse kernprogramma. Dat betekent dat Iran dus de bepalingen van het nucleaire akkoord geschonden heeft en dat er dus opnieuw economische en diplomatieke sancties tegen dat land van kracht zouden worden.

Teheran had de stap overigens begin juni aangekondigd. Iran wou zo druk zetten op de Europese landen, Rusland en China om de Amerikaanse sancties tegen Teheran naast zich neer te leggen. De VS hebben zich vorig jaar uit dat akkoord teruggetrokken en hebben opnieuw sancties tegen Iran uitgevaardigd. De VS dreigen ook met maatregelen tegen landen en bedrijven uit derde landen die toch nog handel zouden drijven met Iran. Die kunnen dan de toegang tot de Amerikaanse markt verliezen.

De Iraanse minister Zarif waarschuwt overigens dat Iran nu ook een andere bepaling van het verdrag zou overtreden. Teheran zou uranium nu gaan verrijken tot meer dan 3,67 procent, het maximaal toegestane plafond. 

Iran heeft zwaar te lijden onder die sancties en had de Europese landen gewaarschuwd dat het zich uit bepaalde verplichtingen van het kernverdrag zou terugtrekken als "normale handelsrelaties niet mogelijk zouden zijn". Teheran heeft gelijk als het zegt dat "normale relaties" de afspraak waren in het kernakkoord en dat het die niet heeft gekregen.

De maximale hoeveelheid van verrijkt uranium is overigens slechts een van de bepalingen van het nucleaire akkoord. Zo mag Iran ook geen uranium boven de 3,67 procent zuiverheid verrijken om te vermijden dat het land in staat zou zijn om kernwapens te maken. Teheran had eerder gedreigd om uranium tot 20 procent te verrijken.

Om "weapons grade uranium" te verkrijgen, is een verrijking tot 90 procent nodig. Dat lijkt erg veel, maar technisch is de stap tot verrijking van 20 naar 90 procent niet zo moeilijk en zou dus het vermoeden kunnen ontstaan dat Teheran inderdaad teleurgesteld is in de nucleaire deal en toch kernwapens zou kunnen maken. Niet enkel is dat op zich erg gevaarlijk, maar bovendien zouden rivalen in de regio -lees: Saudi-Arabië- dan in de verleiding kunnen komen om ook op zoek te gaan naar kernwapens en dreigt er een wapenwedloop in een regio die nu al geteisterd wordt door een steeds bitsigere machtsstrijd in de Perzische Golf, in Jemen, in Irak en in Syrië. 

Er zijn nog niet veel reacties op de Iraanse beslissing om het nucleaire verdrag te schenden. De Britse regering noemt de situatie "verontrustend" en zegt dat ze overlegt met de andere Europese landen om een antwoord te formuleren. 

Rusland -een bondgenoot van Iran- "betreurt de Iraanse beslissing", maar vraagt tegelijk om de situatie niet te "dramatiseren". Moskou zegt dat Iran onder erg zware Amerikaanse druk stond en vraagt Europa om de situatie niet nog verder te laten escaleren. Tegelijk willen de Russen dat Iran zich "verantwoordelijk gedraagt".      

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier: