Michel en Duitse minister Von der Leyen steeds meer in beeld voor Europese topjob
Op de Europese top in Brussel hebben de staatshoofden en regeringsleiders dinsdagmiddag hun werklunch over de verdeling van de Europese topjobs aangevat. Intussen komt de Duitse minister van Defensie Ursula von der Leyen steeds meer in beeld als voorzitter van de Europese Commissie. Charles Michel zou voorzitter van de Europese Raad kunnen worden.
Volgens diplomatieke bronnen heeft voorzitter Donald Tusk in de aanloop naar de lunch in informele gesprekken een scenario afgetast waarin de conservatieve von der Leyen (CDU) vanaf november het voorzitterschap van de Commissie in handen zou krijgen. Voor haar voordracht heeft de Duitse de steun nodig van minstens 21 van de 28 leiders.
Als deel van het pakket zou ontslagnemend premier Michel vanaf december Tusk kunnen opvolgen als voorzitter van de Europese Raad. Het gaat om een mandaat van 2,5 jaar, dat eenmaal verlengd kan worden. De Spaanse socialist Josep Borrell zou de hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid worden. Het voorzitterschap van de Europese Centrale Bank zou naar de Franse Christine Lagarde zou gaan.
Geen Spitzenkandidaat
Over de invulling van deze laatste drie functies kunnen de Europese leiders goeddeels zelf beslissen. De voorzitter van de Europese Commissie daarentegen moet in het Europees Parlement met een absolute meerderheid van 376 stemmen verkozen worden. Het is uitkijken hoe men daar reageert op een voordracht van een ‘wit konijn’ dat geen Spitzenkandidaat was tijdens de Europese verkiezingen.
De Spitzenkandidaat van de Europese Volkspartij, de Duitser Manfred Weber, zou gepaaid worden met het voorzitterschap van het Europees Parlement in de tweede helft van de legislatuur. In de eerste helft zou een socialist de voorzittershamer hanteren. De Europarlementsleden verkiezen woensdag hun voorzitter.
De sociaaldemocratische Spitzenkandidaat Frans Timmermans zou het eerste vicevoorzitterschap van de Commissie behouden. Ook Margrethe Vestager zou opnieuw een belangrijke portefeuille in de Commissie krijgen.
Timmermans neemt zetel niet op
Timmermans liet dinsdagochtend aan parlementsvoorzitter Tajani weten dat hij niet naar het Europees Parlement gaat. De PvdA-politicus heeft nog steeds de hoop te worden aangewezen als voorzitter van de nieuwe Europese Commissie.
Vandaag was de laatste dag dat Timmermans kon besluiten zijn zetel in te nemen in het parlement. Dat komt voor het eerst bijeen in Straatsburg en stemt woensdag over een nieuwe parlementsvoorzitter. Timmermans bezorgde zijn sociaal-democratische partij als lijsttrekker bij de Europese verkiezingen een groot succes – zes zetels – en kreeg zelf bijna 840.000 voorkeurstemmen.
Timmermans trok de lijst als Spitzenkandidat, de gegadigde voor de Europese sociaaldemocraten om huidig Commissievoorzitter Juncker op te volgen. Hij hoopt dat ook te doen, reden genoeg om niet naar het parlement te vertrekken. Verder wil hij zijn werk afmaken als huidige eerste vicevoorzitter van de Commissie.
Als Timmermans geen Commissievoorzitter zou worden, is hij in de race voor aan andere zware post in de nieuwe Commissie namens Nederland. In theorie zou Timmermans op een later moment alsnog naar het parlement kunnen gaan, maar zijn woordvoerster houdt daar nu geen rekening mee.
Uitstel
De EU-top over de verdeling van de Europese topbanen, startte vandaag opnieuw met uitstel. Waar elf uur ’s ochtends als begintijd was aangegeven, waren de leiders om drie uur ’s middags nog steeds bezig met koortsachtig vooroverleg over een voor iedereen acceptabel banenakkoord. Naast de Commissievoorzitter gaat het om een nieuwe EU-president (opvolger Tusk) en een nieuwe EU-buitenlandchef (opvolger Mogherini). Maandag gingen de leiders zonder akkoord uiteen na bijna 20 uur non-stop overleg.
Dinsdagochtend waren diplomaten nog optimistisch dat het dit keer wel zou lukken een akkoord te bereiken. De weerstand bij sommige Oost-Europese landen tegen Timmermans (diens strijd voor de rechtsstaat valt daar niet in goede aarde) zou zijn afgenomen en de Italiaanse premier Conte liet weten Timmermans te kunnen accepteren als Commissievoorzitter. Zijn vicepremier Salvini denkt daar heel anders over.
Naarmate de ochtend vorderde nam het optimisme af en circuleerden steeds nieuwe lijstjes met namen. De kandidaat-Commissievoorzitter moet ook de goedkeuring krijgen van het Europees Parlement. Die stemming is voorzien op 16 juli.
Waarom kreeg Frans Timmermans het voorzitterschap na de langste EU-top ooit (nog) niet in handen?
Er lag een deal op tafel – met Frans Timmermans als voorzitter van de Europese Commissie – maar de onderhandelingen over de Europese topbanen zijn maandag vastgelopen. Waarom is het toch zo moeilijk?
De Oost-Europese leiders trokken van leer tegen Timmermans als Commissievoorzitter. Zij verwijten hem dat hij Oost-Europa de afgelopen jaren, als eerste-vicevoorzitter van de Europese Commissie, onevenredig hard heeft aangepakt op de ondermijning van de rechtsstaat.