Belgische langetermijnrente voor het eerst onder nul: wat betekent dat voor uw spaargeld? En voor uw woonkrediet?

Als de tienjaarsrente onder nul gaat, betekent dat dat investeerders en beleggers geld toeleggen op hun belegging. In plaats van rente te ontvangen op de obligatie, zullen ze op het einde van de looptijd minder geld terugkrijgen dan ze er hebben ingestopt. 

In Duitsland is de tienjaarsrente al lange tijd onder nul gezakt. Sinds kort is dat ook het geval voor staatspapier uit Nederland, Oostenrijk, Frankrijk en Finland.

De belangrijkste oorzaak van de rentedaling de voorbije maanden zijn de lage groeivooruitzichten. "De tijd van de cyclische heropleving tussen 2015 en 2018 is voorbij", zegt econoom Hans Bevers van Degroof Petercam. "De wereldeconomie vertraagt sinds vorige zomer en dat is voor een groot deel te wijten aan de toegenomen onzekerheid gelinkt aan de handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China en aan de brexit. Vooral de activiteiten in de industrie staan onder druk, zeker in Duitsland. En de vrees is nu dat ook de consument alsmaar meer de vinger op de knip zal houden."

Maar uiteraard speelt ook het beleid van de Europese Centrale Bank een rol. "Waarschijnlijk zal de ECB in september de depositorente verlagen van -0,4 naar -0,5 procent", denkt Bevers. De depositorente is de rente die banken krijgen als ze hun overtollig spaargeld bij de ECB parkeren. Maar doordat die rente sinds juni 2014 negatief is, moeten banken strafrente betalen. Op die manier worden ze extra gestimuleerd om kredieten te geven, want het is voor de bank goedkoper om bijvoorbeeld geld uit te lenen aan een bedrijf, dan het opzij te zetten bij de ECB. 

Bovendien bestaat de kans dat de ECB binnenkort opnieuw obligaties zal opkopen. Voorzitter Mario Draghi startte dat opkoopprogramma in maart 2015 en rondde het einde vorig jaar af. In die periode pompte de ECB al 2.600 miljard euro in het financiële systeem om de inflatie aan te wakkeren en de economie uit het slop te halen na de zware financiële crisis van 2008. Dit beleid deed ook de rente dalen.

In dit klimaat van onzekerheid vluchten beleggers naar de veilig geachte staatobligaties, wat de rente op het staatspapier doet dalen.

De rente op spaarrekeningen wordt vooral bepaald door de rente op korte en halflange termijn, in mindere mate door de langetermijnrente. Maar als de ECB van plan is om de depositorente voor banken verder te verlagen, zullen banken allesbehalve geneigd zijn om de rente op spaarrekeningen op te trekken. 

Bovendien wordt de rentevoet op Belgische spaarboekjes nog kunstmatig hoog gehouden door de wettelijke minimumrente van 0,11 procent. De ECB zal eerst haar korttermijnrente enkele keren moeten optrekken vooraleer de banken de rentevoeten op de spaarboekjes verhogen.

Een lage rente blijft wel goed nieuws voor wie wil lenen, bijvoorbeeld om een huis te kopen. De gemiddelde rentestand bij de banken voor woonleningen staat op het laagste peil ooit. Volgens de zogeheten rentebarometer van het advieskantoor Immotheker, die de rentestand bij 16 banken opvolgt, bedraagt de gemiddelde vaste hypotheekrente met een looptijd van 10 jaar 1,22 procent, het laagste niveau ooit.

"Toch wordt de forse verlaging van de langtermijnrente niet volledig doorgerekend aan de klanten", merkt Bevers. "Dat heeft onder meer te maken met de waarschuwing van de Nationale Bank om voorzichtiger met woonkredieten om te springen". Banken moeten voldoende winstmarge behouden voor als het economisch echt de verkeerde kant uitgaat en er te veel mensen hun leningen niet zouden afbetalen. 

Bekijk hieronder duiding van Michaël Van Droogenbroeck in "Het Journaal":

Bekijk het gesprek met econoom Paul De Grauwe over de lage rente uit "Terzake" hier: