44 Vietnamese minderjarigen verdwenen uit Belgische opvangcentra
Sinds 2017 zijn er in België 44 Vietnamese minderjarigen verdwenen uit de Belgische opvangcentra voor niet-begeleide minderjarigen. Dat bevestigt het Federaal agentschap voor de opvang van Asielzoekers (Fedasil) aan VRT NWS, Knack en De Standaard. Waar de jongeren terechtgekomen zijn, weet niemand.
“In 2017 verdwenen er 12 Vietnamese jongeren uit onze Observatie- en Oriëntatiecentra (OOC). In 2018 kwamen er 14 Vietnamese jongeren terecht. Dit jaar werden er tot op heden 19 Vietnamese jongeren naar een OOC gebracht. Ze verdwenen allemaal, met uitzondering van 1 jongere die aangepaste opvang kreeg als potentieel slachtoffer mensenhandel”, bevestigt Mieke Candaele, woordvoerster van Fedasil.
Bijna al deze jongeren verdwijnen binnen de 24 uur na aankomst in een centrum. Ze zijn daarnaast geen vragende partij voor opvang of asiel
“De niet-begeleide jongeren kwamen allemaal in de opvangcentra terecht nadat de politie hen onderschept had. Mogelijk is de stijging er gekomen door het toenemend aantal acties door de politie om transmigranten te onderscheppen”, laat Candaele weten. “Bijna al deze jongeren verdwijnen binnen de 24 uur na aankomst in een centrum. Ze zijn daarnaast geen vragende partij voor opvang of asiel. Het is heel moeilijk om met hen contact te leggen. De overgrote meerderheid van de Vietnamese jongeren dient geen asielaanvraag in. De twee die dat wel deden, verdwenen uiteindelijk ook uit het opvangnetwerk. Alle verdwijningen werden wel binnen de 24 uur gemeld aan de lokale politie"
Niet altijd gemeld bij Child Focus
Opvallend is wel dat niet alle verdwijningen van minderjarigen uit de Belgische opvangcentra gemeld worden bij Child Focus. Daar ontvingen ze in 2018 drie meldingen en in 2019 waren dat er 12. De meldingen gebeurden telkens door het centrum waar de minderjarigen geplaatst waren en van waaruit ze snel verdwenen. 17 verdwenen Vietnamese jongeren werden dus niet gemeld bij Child Focus.
"Het is de politie die de verdwijningen doorgeeft aan het parket, zij bepalen of een verdwijning al dan niet onrustwekkend is en dus door hen aan Child Focus wordt doorgegeven. In de cijfers van Child Focus zitten enkel de onrustwekkende verdwijningen", meldt Mieke Candaele.
Een nauwere samenwerking tussen OOC en de jeugdzorg van de gemeenschappen is noodzakelijk om deze kinderen beter te beschermen
Child Focus verduidelijkt: "De doelstelling van de eerste opvang in een OOC is de Dienst Voogdij de kans te geven om na te gaan of de jongere wel degelijk niet-begeleid en minderjarig is. Anderzijds wordt er in het OOC een eerste medische, psychologische en sociale profielschets van de minderjarige gemaakt. Zo kunnen kwetsbare punten bij de jongere gedetecteerd worden en indien nodig worden doorverwezen naar aangepaste opvang. Het probleem is dat een aantal kinderen verdwijnt voordat deze observatie kan plaatsvinden. Daarom is het belangrijk dat kinderen waarbij het risico op verdwijnen groot is in een meer beschermde opvang worden geplaatst. "Zeker als zij mogelijk het slachtoffer kunnen zijn van mensenhandel, is het belangrijk dat deze minderjarigen in een beschermde opvang terechtkomen", zegt Sofia Mahjoub, beleidsmedewerker bij Child Focus. "Daar bestaan beveiligde, beschermde structuren voor op een onbekend adres. Ook een nauwere samenwerking tussen OOC en de jeugdzorg van de gemeenschappen is noodzakelijk om deze kinderen beter te beschermen".
Mogelijk slachtoffer van mensenhandel
Waar de minderjarige verdwenen jongeren terechtgekomen zijn, weet niemand. Fedasil kan geen antwoord geven of ze mogelijk aan de slag zijn in nagelsalons: “Omdat ze zo kort bij ons blijven en zeer zwijgzaam zijn, hebben wij daar ook het raden naar”, laat Candaele weten.
Vietnamese minderjarigen die uit opvangcentra verdwijnen, zijn geen nieuw fenomeen. In verschillende andere landen kwam al aan het licht dat jonge Vietnamese minderjarigen uit beschermde opvangcentra verdwijnen. Het Nederlandse radioprogramma ‘Argos’ van de VPRO ontdekte in maart van dit jaar dat er in Nederland sinds 2013 zeker 60 Vietnamese minderjarige migranten verdwenen zijn uit de beschermde opvangcentra. De journalisten zochten de route op van de jongeren en constateerden dat er een groot risico is dat ze slachtoffer geworden zijn van mensenhandel.
In verschillende andere landen kwam al aan het licht dat jonge Vietnamese minderjarigen uit beschermde opvangcentra verdwijnen
Ook in Duitsland verdwenen er volgens de Duitse openbare omroep Rundfunk Berlin-Brandenburg in de deelstaat Berlijn in zeven jaar tijd 472 Vietnamese kinderen uit Duitse jeugdinstellingen. Ook daar werden linken gevonden naar onder meer Berlijnse nagelsalons.
Uit eigen onderzoek dat VRT NWS samen met De Standaard en Knack voerde, konden we vaststellen dat er de laatste jaren steeds meer jonge Vietnamezen, vaak minderjarig, via smokkelroutes langs Rusland en Oost-Europa in West-Europa proberen te raken. Voor de tocht betalen ze bedragen tussen de 10.000 en de 40.000 euro. Eenmaal aangekomen in Europa worden ze ingezet in nagelsalons of cannabisplantages om hun smokkelsom terug te betalen. Hun ultieme doel: Engeland bereiken.
Herbekijk hieronder de analyse van VRT NWS-journaliste Doruntina Islamaj in "Het Journaal":
Beluister hier het gesprek met Sofia Mahjoub van Child Focus in 'De Ochtend'