‘Jonge betogers Hongkong overtuig je niet meer met belofte van dialoog’
De gewelddadige inval van jonge betogers in het Hongkongse parlementsgebouw was een keerpunt in het protest dat aan de kant van de demonstranten tot dusver vreedzaam verliep. Die verharding zal hun zaak − intrekking van de controversiële uitleveringswet − geen goed doen, zegt politiek wetenschapper Ivan Choy Chi-keung. ‘Grote toegevingen zijn van tafel.’
Het was een keerpunt in de Hongkongse protesten: na weken van vreedzame massabetogingen, en vooral geweld aan politiezijde, vielen enkele honderden jonge demonstranten maandagavond het parlementsgebouw binnen. Ze sloegen ruiten aan diggelen, bekladden muren en richtten een ravage aan. En brachten ook een klap toe aan hun eigen imago, mogelijk zelfs aan hun hele strijd tegen de uitleveringswet, symbool voor het oprukkende autoritarisme van China.
Ze hebben zichzelf in de voet geschoten, denkt Ivan Choy Chi-keung, hoofddocent politieke wetenschappen aan de Chinese Universiteit van Hongkong. Op de intrekking van de controversiële uitleveringswet, de voornaamste eis van de betogers, hoeft nu niemand nog te rekenen. “De focus is verschoven. Mensen zijn nu meer aan het discussiëren over de vraag of het binnenvallen van het parlement een aanvaardbare vorm van protest was, dan over de oorspronkelijke eisen.”
Op sociale media was er opvallend veel begrip voor de jongeren, en was te horen dat zij door de politiek tot wanhoop waren gedreven. Is dat een breed gedeeld gevoel in Hongkong?
“Mijn observatie is ook dat veel mensen met de jonge betogers sympathiseren, ondanks de gewelddadige acties van maandagavond. Dinsdag zag je dat veel commentatoren en opinieleiders op sociale media hun steun uitspraken. Ze keuren het geweld niet goed, maar ze begrijpen dat de jongeren gefrustreerd zijn over het politieke systeem en naar radicalere middelen grijpen.”
“Maar ik denk dat de meer gematigde groepen binnen de publieke opinie hun mening na maandag wel hebben bijgesteld. Een significant aantal mensen leek zich sowieso al bij de concessies van Chief Executive Carrie Lam (uitstel van de uitleveringswet, in plaats van volledige intrekking, red.) te hebben neergelegd. Op de grote betoging van maandag waren er 550.000 deelnemers, een stuk minder dan de twee miljoen van twee weken geleden.”
Verwacht u de komende tijd nog nieuwe massabetogingen, of is de hele beweging nu verlamd?
“Een van de grootste problemen voor de Democraten is dat ze nu meer terughoudend zullen zijn om nieuwe massabetogingen te organiseren. Ze zijn bezorgd dat hun betogingen radicalere acties teweegbrengen, en dat er een volgende keer misschien slachtoffers vallen. Als bij een wonder zijn er maandag bij de inval in het parlement geen gewonden gevallen. Maar in de toekomst hebben we misschien minder geluk.”
Daar komt Carrie Lam mooi mee weg, al heeft zij onder grote delen van de bevolking haar geloofwaardigheid verloren. Hoe kan zij verder regeren?
“Carrie Lam zal nu moeten strijden voor de steun van de meer gematigde groepen in de publieke opinie. Maandag zei ze al dat ze zal proberen om beter te communiceren, en dat ze meer rekening zal houden met de publieke opinie. Ik hoor dat de regering gesprekken aan het organiseren is met verschillende sectoren van de samenleving. De bedoeling is om de komende maand voortdurend in dialoog te gaan.”
“Het probleem is dat je de jonge betogers daarmee niet overtuigt. Je kunt de jongeren wel uitnodigen voor een gesprek, maar als je niet over algemeen stemrecht wil praten, dan zal er niets veranderen. Als je parlementskandidaten blijft diskwalificeren omdat ze zelfbeschikking voor Hongkong steunen, dan lijkt communicatie niet meer dan een politiek gebaar. Dat is een van de grootste problemen van Carrie Lam.”
Van de democratische eisen van de betogers zal nu waarschijnlijk niets meer terechtkomen. Mogen we nu weer een politieke verharding verwachten?
“Na één dag is Beijing nog volop aan het evalueren hoe ze zullen reageren. Maar sommige hardliners in de Beijingse overheid zullen dit als excuus gebruiken, en zullen nu aanvoeren dat om het even hoeveel politieke concessies je doet, het toch niet helpt om de studenten tevreden te stellen. De gebeurtenissen zullen als munitie worden gebruikt, vooral om het democratische kamp aan te vallen.”
“Carrie Lam zal de middengroepen misschien nog wat tegemoetkomen, maar niet meer met grote concessies. Tot maandag overwogen de Hongkongse en Beijingse regering om een topfunctionaris of -politicus te laten opstappen, als een soort van verantwoording, misschien het hoofd van het Bureau Veiligheid of de minister van Justitie. Maar na de actie in het parlement zijn zulke grote toegevingen van tafel. Wat voorheen nog overwogen werd, is nu weer ingetrokken.”