Iran gaat "binnen enkele uren" uranium boven bovengrens verrijken

"Binnen enkele uren", na het regelen van enkele technische details, zal Iran de verrijking van uranium boven de grens van 3,67 procent hervatten, zo bevestigde woordvoerder Behrouz Kamalvandi. Het lijkt te gaan om een verrijking tot 5 procent van uranium bestemd voor de kernenergiecentrale van Bushehr. Iran stelt dat het zich niet meer aan de internationale overeenkomst over de beperking van zijn nucleaire programma hoeft te houden als andere partijen dat ook niet doen. 

Het akkoord uit 2015 beperkt de nucleaire capaciteit van Iran. Zo staat er onder meer dat Teheran niet meer dan 300 kilogram uranium mag verrijken tot de bovengrens van 3,67 procent. Dat niveau is voldoende voor civiele activiteiten - zoals de opwekking van elektriciteit en medische research - maar volstaat niet voor de ontwikkeling van een bom. 

Het akkoord tussen Iran en de permanente leden van de VN-Veiligheidsraad plus Duitsland staat op de helling sinds de Amerikaanse president Donald Trump besloot om zijn land eenzijdig terug te trekken en opnieuw sancties in te voeren tegen het islamitische regime.

Iran wordt economisch zwaar getroffen door de sancties. De ‘nucleaire deal’ die in 2015 werd gesloten, zou het land juist verlossen uit zijn geïsoleerde positie en zou de economie vlot trekken. China, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland willen de overeenkomst wel redden, maar ze weten niet hoe ze de schade die de Amerikaanse sancties Iran toebrengen, kunnen beperken.

Iran heeft er vandaag overigens mee gedreigd zich “binnen zestig dagen” aan nog meer verplichtingen van het akkoord te onttrekken. Dat kan volgens viceminister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi enkel vermeden worden indien er voordien “een oplossing” wordt gevonden voor de impasse waarin het akkoord is verzeild geraakt. “Wij hopen dat we binnen zestig dagen een oplossing kunnen vinden. Zoniet zullen we de derde fase aanvatten”, zo verklaarde Araghchi. 

Op Amerikaans verzoek houdt het internationale atoomenergieagentschap IAEA aanstaande woensdag een spoedzitting over de nieuwe inbreuk op het internationale akkoord.

“Dit is een zeer gevaarlijke stap”, zo verklaarde Netanyahu voor de wekelijkse ministerraad. Volgens de Israëlische premier dient de verrijking van uranium in Iran maar één doelstelling: “de productie van atoombommen”.

Netanyahu richtte zich tot de leiders van Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland. “Jullie hebben dit akkoord ondertekend en gezegd dat er harde sancties zullen komen als deze stap zou gezet worden. Dat was de beslissing van de Veiligheidsraad. Waar zijn jullie?”, vroeg de premier.

De Europese Unie is “heel verontrust” over de Iraanse aankondiging. “We hadden Iran opgeroepen om geen verdere maatregelen te nemen die het nucleaire akkoord ondermijnen”, zo verklaarde de woordvoerster van de hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid Federica Mogherini.

De Europeanen proberen Iran ervan te overtuigen om het akkoord uit 2015 te blijven respecteren, ondanks de eenzijdige terugtrekking van de Verenigde Staten en de herinvoering van Amerikaanse sancties. Europa probeert Iran te helpen om de Amerikaanse sancties te omzeilen en handel te blijven drijven, maar de maatregelen bevredigen het regime in Teheran niet.

Zowel het Verenigd Koninkrijk als Duitsland hebben Iran zondag opgeroepen om te stoppen met het schenden van de bepalingen uit het nucleair akkoord. “Wij dringen er bij Iran krachtig op aan om te stoppen met alle activiteiten die in strijd zijn met zijn beloftes”, klonk het bij de woordvoerder van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken. De Britse regering had het ook over een schending van de afspraken uit het akkoord. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat het Verenigd Koninkrijk zich “ten volle blijft inzetten” voor het akkoord, maar dat Iran onmiddellijk moet ophouden met alle activiteiten die er strijdig mee zijn.

In Rusland is er begrip voor de Iraanse aankondiging. Volgens Konstantin Kossatsjov, de voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in de Federatieraad (het hogerhuis van het Russische parlement), heeft Teheran zich tenslotte steeds aan de juridische principes van het akkoord gehouden. Eerst zijn de VS eenzijdig opgestapt, en dan heeft de Europese Unie moeite ondervonden om haar engagement waar te maken. “De bal ligt nu in het kamp van de Amerikanen”, meent Kossatsjov. Enkel zij kunnen volgens hem de deal nog redden.