“Er is alle dagen een nieuw record. De teller staat nu al op 459”, zegt Lieven Zwaenepoel, woordvoerder van de Belgische apothekersbond. Dat cijfer slaat op het aantal geneesmiddelen dat tijdelijk niet beschikbaar is. “We trokken in november 2018 al aan de alarmbel. Toen ging het om 410 geneesmiddelen, maar het aantal blijft maar stijgen.”

Antibioticum

Maandag was het weer prijs. Volgens het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) zal er dit jaar een groot tekort zijn aan een intraveneus breedspectrum-antibioticum en ook de osteoporose-specialisten in het Imelda Ziekenhuis in Bonheiden lieten al van zich horen. Zij zitten zonder alendronaat, een van de meest courante behandelingen voor osteoporose. “We krijgen nu dagelijks vragen van patiënten, huisartsen, apothekers en zelfs van de overheid over mogelijke alternatieven voor courante geneesmiddelen”, zegt Michaël Laurent, een van de specialisten. “Er is grote onduidelijkheid en nood aan richtlijnen voor alternatieven. Zomaar stoppen met de medicatie is voor de meeste patiënten geen goed idee.”

Zomaar overstappen op een ander geneesmiddel kan voor sommige patiënten serieuze gevolgen hebben, en het leidt ook tot verwarring Lieven ZWAENEPOEL

Oplossingen

Volgens Zwaenepoel zijn de tekorten bijna uitsluitend economisch te verklaren. “België is niet altijd de interessantste afzetmarkt. En doordat er geld mee gemoeid is, is de hele situatie eigenlijk ook onethisch. De overheid probeerde wel al oplossingen te zoeken, maar die blijven voorlopig beperkt.” Sinds 2014 moeten bedrijven bijvoorbeeld melden dat een geneesmiddel meer dan twee weken niet beschikbaar is. “En er is pas ook een nieuwe wet gekomen waardoor groothandelaars middelen die voor België bestemd zijn, niet meer mogen uitvoeren naar het buitenland. Voorlopig helpt het niet echt. In plaats van verbetering, gaat de situatie enkel achteruit”, zegt Zwaenepoel. Maar een hapklare oplossing heeft de apothekersbond ook niet.

Bij het FAGG erkennen ze het probleem. “Het aantal onbeschikbare geneesmiddelen schommelt tussen de 4,5 tot 5 procent. En daar zijn vaak verschillende redenen voor. Een panne bij de levering, een loods die uitgebrand is of een tekort aan grondstoffen”, zegt Ann Eeckhout, woordvoerder van het FAGG.

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) is karig met commentaar.