Impact van babyboomers laat zich voelen: één op de vijf Vlamingen is ouder dan 65

Uit de cijfers blijkt dat Vlaanderen begin 2019 bijna 6,6 miljoen inwoners telde, een toename met 0,6 procent tegenover het jaar voordien. Die toename is vooral toe te schrijven aan de immigraties vanuit het buitenland. Zo telde Vlaanderen in 2018 60.157 immigraties vanuit het buitenland, tegenover 31.045 emigraties vanuit Vlaanderen naar het buitenland.

Tussen 2010 en 2019 is de bevolking in Vlaanderen met 5 procent toegenomen. In een aantal gemeenten ligt die groei een stuk hoger, denk aan Machelen (+16 procent), Vilvoorde (+13 procent) en Zaventem (+13 procent). Maar er zijn ook een paar gemeenten, 15 in totaal, waar de bevolking krimpt in plaats van aangroeit. Het gaat dan vooral om plaatsen in de provincie West-Vlaanderen zoals Spiere-Helkijn (-2,9 procent), Zuienkerke (-2,7 procent) en Heuvelland (-2,7 procent).

Verder blijkt de Vlaamse bevolking snel te vergrijzen. De impact van de babyboomgeneratie laat zich voelen. "Sinds de eeuwwisseling nam het aandeel van de wettelijke bevolking van 65 jaar of ouder toe: van 16,7 procent in 2000 over 18,2 procent in 2010 naar 20,2 procent in 2019", meldt Statistiek Vlaanderen.

Vooral aan de kust zijn er een aantal gemeenten met een groot aandeel 65-plussers. In gemeenten als Knokke-Heist (35,3 procent), Nieuwpoort (34,7 procent) en Middelkerke (33,6 procent) is meer dan één op de drie inwoners ouder dan 65. Grootste uitschieter is Koksijde met 40 procent 65-plussers.

Uit de cijfers blijkt tot slot ook dat het aandeel inwoners met een buitenlandse nationaliteit tussen 2010 en 2019 is gestegen van 6,4 procent naar 9 procent. Bijna 2 op de 3 van die buitenlanders heeft een nationaliteit van een van de landen van de Europese Unie. De grootste buitenlandse nationaliteitsgroep zijn de Nederlanders. Een kwart van het aantal buitenlanders heeft de Nederlandse nationaliteit.

De Studiecommissie voor de Vergrijzing gaat er in zijn verslag 2019 overigens van uit dat de budgettaire kost van de vergrijzing tussen 2018 en 2070 een half procentpunt hoger ligt dan in 2018 geschat, zo bleek vandaag bij de voorstelling van het verslag.

Net zoals vorig jaar gaat de Studiecommissie voor de Vergrijzing ervan uit dat de sociale uitgaven een piek kennen in 2040. De uitgaven evolueren van 25,2% van het bbp in 2018 naar 27,6% in 2070. Dat komt neer op een toename met 2,4 procentpunt van het bbp, wat neerkomt op 11 miljard euro (huidige waarde). De budgettaire kost van de vergrijzing stijgt tot 2040 met 3,8 procentpunt van het bbp om tussen 2040 en 2070 met 1,4 procentpunt te dalen, wat neerkomt op een globaal cijfer van 2,4 procentpunt. De piek tot 2040 is het gevolg van de snellere toename van de oudere bevolkingen ten opzichte van de bevolking op arbeidsleeftijd (18-66j). Nadien neemt die verhouding minder toe en stijgen de sociale uitkeringen minder snel dan lonen en bbp.

Uit het verslag blijkt ook dat het armoederisico van de gepensioneerden daalt. In 2017 lag het armoederisico van de gepensioneerden met 14,3 procent lager dan dat van de totale bevolking (16,4%). In 2005 bedroeg het armoederisico van gepensioneerden nog 20 procent. Volgens de Studiecommissie voor de Vergrijzing daalt het armoederisico voor gepensioneerden tot 2070. Door de herwaardering van de minimumuitkeringen voor ouderen stijgen de bedragen van die uitkeringen tot midden 2030 sneller dan de armoededrempel.

Voor ontslagnemend minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine bevestigt het verslag van de commissie “de positieve effecten van de pensioenhervorming die wij de laatste vijf jaar doorgevoerd hebben, zowel op de budgettaire houdbaarheid van ons pensioensysteem als op de vermindering van het armoederisico bij gepensioneerden en de ongelijkheden tussen gepensioneerden”.

De minister wijst erop dat het minimumpensioen voor een volledige loopbaan vorige legislatuur met 143 euro per maand verhoogd werd voor de werknemers en met 205 euro per maand voor zelfstandigen.