Dit jaar géén vakantiestress: zo verlaat je kantoor met een gerust hart
Bijna vakantie! Maar voordat het Grote Ontspannen op een strandbedje kan beginnen, moet het werk op kantoor netjes worden afgerond. En dat vinden heel wat mensen behoorlijk stressvol. Negen tips hoe je je werk op een fijne manier achterlaat.
1. Begin op tijd
Op vrijdagmiddag tien voor vijf – welgeteld tien minuten voordat de vakantie begint - denk je in paniek dat de out-of-office-reply nog moet worden ingeschakeld (‘hoe ging dat ook alweer?’). Herkenbaar? Het is een valkuil voor werknemers die stress ervaren tijdens hun laatste werkweek. ‘Begin op tijd met een plan van aanpak. Hoe ga je je werk overdragen? Laat het niet op de laatste week aankomen,’ zegt stress- en burn-out coach Jolanda Bakker. Een klassiek gevalletje timemanagement dus. En daar moet je eerder mee beginnen dan je misschien denkt. Wie een last minute boekt moet de bijbehorende stress accepteren, maar een in januari geplande reis kan een goede aanleiding zijn om direct een goede planning te maken.
2. Kies zorgvuldig wat écht af moet
Richt je bij het afwerken van je takenlijst op één ding tegelijkertijd. Zo voorkom je dat je als een kip zonder kop gaat rondrennen. Raak je toch gestrest van alles wat er moet gebeuren, dan adviseert opruimcoach Lammy Wolfslag een “braindump”. “Zet alles op papier wat in je opkomt zodat je je hoofd leegmaakt en ga dan prioriteiten stellen. Wees realistisch.”
3. Zoek vervanging
Meld tijdig aan collega’s wanneer je weg bent en draag zaken over. “Hierbij geldt: ken jezelf. Ben je een echte controlefreak, stel dan een lijstje met aandachtspunten op die je aan je collega kunt geven”, zegt Jessica van Wingerden, directeur van Schouten & Nelissen Organisatieontwikkeling. “Zo kun je het werk echt loslaten en krijg je geen paniekmoment in het vliegtuig.”
4. Geen afspraken in de laatste week
Het werkt stressverlagend om geen afspraken in te plannen tijdens de laatste werkdagen. “Met de nieuwe informatie uit die gesprekken doe je de eerste weken toch niets”, zegt Jessica van Wingerden. “Gebruik de laatste dagen vooral om zaken goed af te ronden en over te dragen.”
5. Out-of-office eerder aanzetten
Vlieg je maandag naar je welverdiende zonnige bestemming? Zet je out-off-office-reply dan niet pas vrijdag aan, maar een paar dagen ervoor, zodat er op het laatste moment geen onverwachte klussen bijkomen. Hetzelfde geldt overigens voor de terugkeer. “Laat je out-of-office een dag langer doorlopen, zodat je rustig je mailbox kunt opschonen”, zegt Wolfslag. Een extra tip: zet in het bericht nooit dat je na de vakantie contact opneemt, maar vraag klanten jou te benaderen. Zo ligt de verantwoordelijkheid bij hen.
6. Opruimen die handel
“Neem een moment om je bureau én je bureaublad op je computer op te ruimen. Gegarandeerd komen er dingen voorbij waar je voor de vakantie niet aan toe komt, maar zet die in een map ‘komt later’”, zegt Wolfslag. “Een nette werkplek vergroot het vakantiegevoel.”
7. Lange leve de rustdag(en)
Direct zaterdagochtend vroeg in de auto naar Zuid-Frankrijk? Dat is geen goed plan, zegt Jolanda Bakker. “Probeer één of twee dagen vrij te zijn voordat je op vakantie gaat.” De voorbereidingen van een reis kunnen immers ook stress opleveren. Zo geldt het inpakken van koffers als de grootste stressfactor.
De overgang van deadlines naar hangmat met cocktail is op die manier ook minder abrupt. En dat is goed nieuws voor wie niet ten prooi wil vallen aan wat wetenschappers de vrijetijdsziekte noemen: ziek worden op de eerste dag van de vakantie. “Veel mensen voelen pas tijdens hun vakantie hoe moe ze eigenlijk zijn. Het is een grote verandering in ritme. Dat kun je beter geleidelijk invoeren”, aldus Bakker.
De oplossing ligt deels in de omschakeling tussen hard werken en ontspannen, zegt Ad Vingerhoets, hoogleraar emoties en welbevinden aan de Tilburg University. “Het is als met voetballers die pas na de wedstrijd de pijn voelen. Want ook voor pijn heb je aandacht nodig.” Dus niet op de laatste werkdag alles afronden en de mailbox helemaal legen. Ga op vrijdagavond sporten, zodat het lichaam zich daarna beter kan ontspannen. “Hetzelfde ritme aanhouden kan ook helpen. Dus ga niet opeens langer slapen in het weekend of meer of minder koffie drinken.”
8. Kies of je bereikbaar bent of niet
“Hopelijk verbiedt je partner het checken van mail tijdens de vakantie”, zegt Jessica van Wingerden. “Die vrije weken zijn bedoeld om de accu op te laden en dat lukt niet wanneer je stiekem toch constant met werk bezig bent.” Maar voor ondernemers is dit niet altijd een optie. “Denk goed na over hoe bereikbaar je wilt zijn tijdens je vakantie en maak hierover duidelijke afspraken met je werkgever en je partner of gezin om ergernissen te voorkomen”, zegt Lammy Wolfslag. “Kies een vaste tijd waarop je online bent, bijvoorbeeld twee keer per week om negen uur ‘s morgens.”
9. Vraag jezelf af: waarom ben ik gestrest?
Het is geen aanrader om jezelf deze vraag te stellen vlak voor de vakantie, maar een beetje soul searching op enig moment kan zeker geen kwaad. Wat veroorzaakt die stress? Ben je echt zo onmisbaar op je werk als je denkt? Of wil je dat graag zijn? Probeer je misschien aan je privéleven te ontsnappen? “Misschien ligt de oplossing niet in nóg beter gestructureerde lijstjes, maar in het besef dat het wel een tandje minder mag”, zegt Lammy Wolfslag. “Misschien is niet werkdruk de oorzaak, maar je eigen perfectionisme.”