Onderzoek: Brussels klimaat is tegen 2050 vergelijkbaar met Canberra

Wie een beeld wil krijgen van het klimaat in Brussel in 2050 heeft geen teletijdmachine nodig. Een vliegtuigticket naar de hoofdstad van Australië, Canberra, is voldoende. Daar is het in de zomer gemiddeld 5,2 graden warmer dan hier. Bovendien hoeven ze daar haast nooit een krabbertje boven te halen om ’s winters ijs van de autoruiten te verwijderen.

Amsterdam wordt even mild als Parijs en Lille wordt het nieuwe Lyon. Londen zal zich dan weer kunnen spiegelen aan het huidige klimaat van Barcelona, het toekomstige Madrid doet denken aan het huidige Marrakech en Stockholm zal aanvoelen als Boedapest. Onderzoekers van de Zwitserse universiteit EPF Zürich analyseerden het klimaat van 520 wereldsteden. Dat deden ze aan de hand van negentien parameters, denk bijvoorbeeld aan temperatuur en neerslaghoeveelheid.

De onderzoekers vertaalden ook de klimaatprojecties voor 2050 op die wereldsteden. Door de toekomstige temperatuur van verschillende steden te vergelijken met de huidige situatie in andere, warmere steden willen de wetenschappers de gevolgen van de opwarming van de aarde tastbaarder maken. “De bedoeling van het onderzoek is iedereen te doen begrijpen wat de impact zal zijn van de klimaatverandering”, zegt een van de auteurs, de Belg Jean-François Bastin (EPF Zürich).

Consensus gap

Bastin en zijn collega’s willen dus de zogenaamde consensus gap helpen dichten. Er gaapt nog steeds een groot gat tussen de wetenschappelijke kennis over de klimaatveranderingen en de publieke opinie. Het is heel moeilijk voor mensen om zich voor te stellen wat het betekent dat de aarde 2 tot 3 graden zal opwarmen. Wat betekent dat voor ons dagelijks leven? 

“Dit soort onderzoek is dan ook niet nieuw”, zegt onderzoeker Steven Caluwaerts (UGent), die eerder dit jaar klimaatscenario’s voor de regio Gent berekende. Hij maakte geen deel uit van dit onderzoek. “Het is volgens mij wel de eerste keer dat dit op mondiale schaal gebeurt.”

Caluwaerts benadrukt dat we ons niet mogen blindstaren op de vergelijking van Brussel met Canberra, Montevideo of San Marino in de studie. “Voor hun klimaatprojecties gebruikten de wetenschappers het zogeheten RCP 4.5-scenario, dat is een relatief optimistische voorspelling. Met extremere scenario’s is Brussel misschien eerder te vergelijken met veel drogere steden, zoals Marrakech bijvoorbeeld.”

Het belang van dit soort projecties ligt volgens Caluwaerts vooral in de grotere trends die zich aftekenen. Zo blijkt dat steden die in het noordelijk halfrond liggen over een dertigtal jaar op vlak van klimaat te vergelijken zullen zijn met steden die, zoals we ze nu kennen, 1.000 kilometer verder in het zuiden liggen. In Europa zal de gemiddelde zomertemperatuur met 3,5 graden Celsius stijgen terwijl de gemiddelde wintertemperatuur met maar liefst 4,7 graden de hoogte ingaat. De onderzoekers waarschuwen dat ook extreme droogtes ons deel zullen worden.

Zware overstromingen

In de tropen zijn de gevolgen trouwens een stuk dramatischer, zelfs met die optimistische projecties. Steden rond de evenaar blijven dan wel gespaard van een grote opwarming van hun klimaat, zij zullen in toenemende mate te kampen hebben met buitensporige weersomstandigheden zoals extreme droogte en hevige regenval, gevolgd door zware overstromingen.

De auteurs van de studie besluiten dat ongeveer 77 procent van alle steden op aarde hun klimaat op opvallende wijze zullen zien veranderen. De rest zal met nieuwe en extreme omstandigheden te maken krijgen die tot hiertoe ongezien zijn in grote steden.

Dat betekent volgens de onderzoekers onder andere nieuwe politieke en infrastructurele uitdagingen. Ze stellen al hun data en projecties open om stadsplanners en beleidsmensen te helpen maatregelen te nemen die steden kunnen voorbereiden op de klimaatwijzigingen. Dat is nu nog onvoldoende het geval. “Het plannen van de klimaatsverandering moest gisteren al begonnen zijn”, klinkt het. “Hoe sneller we daarmee starten, hoe kleiner de impact.”