Het vijvergebied Caetsweyers is een zeer belangrijke natuurverbinding in het grotere geheel van De Wijers. Door de ligging, op de overgang tussen de Kempen en Haspengouw, vormt het een uniek natuurgebied waarvan een eeuw geleden al sprake was. “In eerste instantie werden de vijvers gebruikt voor viskweek. Het kweken van karpers bleek een erg lucratieve activiteit”, legt huidig conservator Hugo Palmaers uit. “Om de vijvers droog te kunnen leggen -om de vissen te oogsten of om ze in te zaaien met graan- werden ze opgebouwd via een cascadesysteem. Dat systeem bestaat nog, maar is aan een stevig onderhoud toe.”

Versterken

“De Caetsweyers, zoals ze er nu uitzien met hun verhoogde dijken, dateren van 1948. Door grondaanvoer voor de ophoging van de dijken rond de vijvers, komen zowel typisch Kempische als Haspengouwse soorten voor. Zo groeit er op een van de dijken de zeldzame rode dophei, een typische soort voor zandgronden. De jongste jaren hebben we het terrein grondig verkend en bekeken of het herstel van het oude cascadesysteem mogelijk was. Eén sluis, die ervoor moet zorgen dat de vijvers water houden, is ondertussen al hersteld. De andere herstelwerken vergen echter meer financiële middelen. Het plan om de Caetsweyers te herstellen in het kader van het ‘Masterplan voor de Wijers’ van de VLM, ligt al op tafel. Wij, vanuit Limburgs Landschap, willen een aantal vijvers inrichten voor de rietgebonden soorten zoals de roerdomp en woudaap. Riet heeft bovendien ook een zuiverende werking op het water. Hierdoor wordt het water in de verder gelegen vijvers zuiverder. En dat vormt dan weer het ideale leefgebied voor waterplanten die houden van zuiver en voedselarm water, en voor zeldzame amfibieën zoals de boomkikker. Vooraleer we zover zijn, moeten we ook de oevers die door de jaren heen uitgespoeld werden, versterken. Dan worden ze erg interessant voor amfibieën zoals de boomkikker.”

Te smal

Rondom het gebied komen hier en daar zichtassen, zodat wandelaars en fietsers vanop het fietspad en de omliggende straten weer een prachtig zicht krijgen op het vijvergebied. Het vrij smalle natuurgebied leent zich immers niet voor het aanleggen van wandelwegen tussen de vijvers, wat de natuurlijke bewoners zou storen. “Een bewegwijzerd wandelpad rondom het gebied, garandeert de rust centraal in het gebied”, zegt Hugo Palmaers. “Toch willen we mensen zo veel mogelijk laten genieten van het gebied en daarom gaan we een kijkhut of uitkijkplatform bouwen. Vlakbij ligt trouwens het natuurgebied ‘De Dorpsbemden Pomperik’ waar wel kan gewandeld worden. En op geregelde tijden, buiten het broedseizoen, komen er ook geleide wandelingen. Tegelijk worden ook enkele historische visvijvers hersteld, die wel toegankelijk zullen zijn en die ervoor zorgen dat de Zandstraat tussen twee vijvergebieden komt te liggen.”