Britse premier Theresa May in afscheidsinterview: "Ik voel een mix van trots en frustratie"
"De parlementsleden hebben zich zodanig verschanst in hun loopgraven dat de brexitdeal het niet heeft gehaald. " Dat is de grootste frustratie van de Britse ontslagnemende premier Theresa May. In een exclusief afscheidsinterview met de BBC erkent ze ook haar eigen fouten. En ze pleit voor de terugkeer van een respectvolle debatcultuur.
Het stof is neergedwarreld. De emotioneel en politiek gekraakte Theresa May heeft kunnen bijslapen en nadenken over haar premierschap. Na haar snikkende aankondiging eind mei, ging de Britse premier nu samen met de politieke journalist Laura Kuenssberg naar binnen in Downing Street 10 voor een exclusief interview.
Premier May blikt terug op haar premierschap met trots en frustratie. De brexitperikelen laten haar een wrang gevoel na, maar ze blijft beleefd tegen al wie haar heeft beledigd en geërgerd.
Het lot van de vrouw aan de top
May heeft heel wat verbale smurrie over zich heen gekregen. Was ze inderdaad de kille, gesloten, geremde figuur zoals ze werd voorgesteld? "Ik herken me niet in wat de mensen van me maken", zegt May. Ze noemt die politieke karikaturen een deel van het politieke spel. Maar als tweede vrouwelijke premier ooit - daar is ze bijzonder trots op - , vindt ze toch dat een vrouw aan de top het minder makkelijk heeft en vaker wordt lastig gevallen. "Het blijft een uitdaging, want heel wat andere vrouwelijke parlementsleden zijn ook gepest. Die mentaliteit moet veranderen. "
De loopgraven van het Lagerhuis
May betreurt het niet dat ze vervroegde verkiezingen heeft uitgeschreven in 2017, verkiezingen die haar Conservatieve partij een flinke dreun gaven. Maar ze vindt dat ze een slechte campagne heeft gevoerd. Ze geeft ook toe dat ze fouten heeft gemaakt in het brexitdossier. "Ik heb met zoveel mogelijk betrokkenen van alle kanten gepraat, maar je kunt altijd terug kijken en zeggen: "had ik maar wat vaker met iedereen aan tafel gezeten."
May's grootste frustratie is de houding van het parlement. Na het referendum en na de vervroegde verkiezingen "waarin 80 procent van de kiezers partijen verkoos die de brexit wilden uitvoeren", dacht ze dat het parlement snel werk zou maken van de uitvoering van haar plan. Maar dat viel tegen. De parlementsleden van verschillende kanten waren bijzonder gepolariseerd. Ze gingen zich in hun loopgraven verschansen en zo kwam er geen compromis.
Het was enorm frustrerend dat parlementsleden aan elke kant van de Leave-Remainbreuklijn, zich zodanig gingen ingraven, dat ze geen compromis meer wilden vinden om ons hier doorheen te krijgen.
Johnson en Hunt beiden bekwaam
De opvolger van Theresa May krijgt het brexitdossier opnieuw in de schoot geworpen en de klok tikt. Wie van de twee kandidaten de beste kaarten heeft, daar wil de premier zich niet over uitspreken, ook al kreeg ze van Boris Johnson bakken kritiek, en wordt Jeremy Hunt "Theresa Male" genoemd. "Ze hebben allebei in de regering gezeten en weten wat de job en de verantwoordelijkheden met zich meebrengen".
Of ze nog wel in de Conservatieve partij gelooft na al dat geruzie en de vuilbekkerij van sommige leden? "Ik maak me geen zorgen over de partij", zegt May, "maar het is er in de Britse politiek soms op een zeer arrogante en haatdragende manier aan toe gegaan, ook op sociale media. De politici moeten opnieuw op een redelijke wijze met elkaar omgaan en inhoudelijk debatteren."
Zelfs een van haar meest openlijke critici, de Amerikaanse president Trump, krijgt van May géén natrap. "De relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de VS is geen relatie tussen twee mensen, maar tussen twee landen", omzeilt ze de vraag. En ach ja, Trump is wie hij is. Door zijn andere achtergrond voert hij politiek "op een andere manier". Maar May neemt het wel nog eens op voor haar ambassadeur in de VS die ontslag nam nadat vertrouwelijke nota's waren gelekt. "Ambtenaren moeten altijd vrij en vrank hun mening kunnen uiten. " (lees voort onder foto)
Een stem aan de stemlozen
Samen met de BBC-journaliste loopt premier May langs de portretten van de Britse premiers. Wat ze dan wél op haar palmares kan zetten? Dan haalt de premier een reeks sociaal-economische verwezenlijkingen aan: "een begroting in evenwicht, minder werkloosheid, lonen die de inflatie overstijgen, een einde aan de besparingspolitiek, 20 miljard Pond extra voor de nationale gezondheidszorg NHS en vooral meer woningen voor jonge gezinnen."
May zegt dat ze ook een stem heeft gegeven aan de stemlozen. "Dat is minder mediageniek, maar ik ben wel degelijk gaan praten met slachtoffers van huiselijk geweld, ik heb maatregelen genomen tegen moderne slavernij en tegen ongelijkheid in het algemeen. Dat is een verdienste waarvoor wil ik worden onthouden. "
Nu breekt een rustiger periode aan. May is blij dat ze niet meer voortdurend beschikbaar moet zijn. Ze sluit af met het principe dat haar tijdens die drie jaar als premier heeft recht gehouden: het nationale belang.
Bekijk onderaan de reportage uit "Het journaal."
Ik hoop dat ze zullen aanvoelen dat ik al wat ik deed, heb gedaan voor het nationale belang.
