Domper voor medische wereld: nieuw Alzheimer-medicijn leidt tot achteruitgang bij patiënten
Een grootschalige, internationale studie naar een middel tegen Alzheimer heeft een forse knauw opgelopen. Onderzoekers in Amsterdam moeten onmiddellijk een streep door een veelbelovend medicijn zetten omdat het bij patiënten niet tot een verbetering, maar tot een verslechtering van het geheugen zou leiden. Geneesmiddelenontwikkelaar Novartis, opdrachtgever van het onderzoek, bevestigt het nieuws tegenover de Nederlandse krant AD en reageert zwaar teleurgesteld. “Dit is een tegenslag.”
Het onderzoek werd gehouden in het Brain Research Center in Amsterdam en Den Bosch, een nieuw centrum waar verschillende medicijnen worden getest op patiënten die wel of geen Alzheimer hebben.
Tabletten
Het doel van dit zogeheten ‘Generation-onderzoek’ was om vast te stellen of het nieuwe medicijn - tabletten die de aanmaak van alzheimer-eiwitten afremmen - het ontstaan van alzheimerklachten- en symptomen kan voorkomen bij mensen met een genetisch verhoogd risico op Alzheimer. De studie zou maximaal acht jaar duren en bijna iedereen boven de 65 jaar kon zich ervoor aanmelden.
Uit diverse evaluaties bleek echter dat het medicijn een averechts effect had: er was sprake van grotere achteruitgang van geheugen bij mensen die het medicijn kregen, dan bij mensen die gewoon placebo toegediend kregen. Novartis kon daarom niet anders dan het onderzoek meteen stopzetten. Brain Research Center reageert teleurgesteld, maar zegt er alle begrip voor te hebben.
“De gezondheid van deelnemers staat altijd voorop en wij staan dan ook achter de beslissing”, laat de organisatie weten. “Desondanks vinden wij het een teleurstellende ontwikkeling voor deelnemers aan het onderzoek en hun studiepartners.” Alle deelnemers zijn gisteren persoonlijk geïnformeerd, onder wie ook Kees Tanis uit het Nederlandse Zaltbommel.
“Wetenschap vooruit helpen”
Tanis vierde onlangs zijn 65ste verjaardag en besloot, na wikken en wegen, zich voor het onderzoek op te geven. Maandag liet hij in de vestiging in Den Bosch DNA afnemen om vast te stellen of hij een verhoogd risico op Alzheimer heeft en dus geschikt is om aan de studie mee te doen.
“Ik heb daar lang over nagedacht, want het is nogal een ingrijpend gebeuren. Je moet heel wat testen ondergaan, krijgt een ruggenprik, moet je vrienden en partner erbij betrekken die je in de gaten moeten houden. Er komt best veel bij kijken. Toch besloot ik het te doen. Als niemand aan dergelijke onderzoeken wil meedoen, komt er nooit vooruitgang in de strijd tegen dit soort ziektes.”
Tegenslag
Gisteren werd Tanis door Brain Research Center gebeld met de mededeling dat de hoofdsponsor de stekker eruit heeft getrokken en het onderzoek is stopgezet. Aleyd Dost, medisch directeur bij Novartis, erkent dat dit een tegenslag is. “Het blijkt maar weer dat Alzheimer een zeer complexe ziekte is, een heel moeilijk gebied om in te opereren. Het laat ook zien dat de behoefte aan een oplossing zeer groot is.”
Volgens Dost heerste er grote teleurstelling onder de onderzoekers en de deelnemers. “Maar ook hier leren we weer van. We gaan net zo lang door tot er een medicijn is tegen Alzheimer. We zullen niet rusten. Het onderzoek gaat gewoon door”, klinkt het strijdbaar.
Vierhonderd middelen
Onderzoeken naar een medicijn tegen Alzheimer lopen al vele jaren. Zeker vierhonderd middelen werden al getest, maar faalden stuk voor stuk. ‘Aducanumab’ valt sinds kort ook onder die categorie. Een medicijn waar artsen grote verwachtingen van hadden, maar ook dit jaar flopte.
Aducanumab moest achteruitgang in denkvermogen stopzetten. “Dit is een voorbeeld hoe het kan gaan met medicijnonderzoek, want na de fase 1 studie is er een tweede, wereldwijde studie opgezet. Die studie is nog niet helemaal afgerond, maar we hebben nu al besloten deze stop te zetten. Uit een tussentijdse analyse bleek dat het niet zinvol was om door te gaan, omdat het medicijn niet beter werkte dan placebo”, meldt neuroloog Niels Prins van het VUmc Alzheimercentrum.
“We waren er beroerd van”
Dat terwijl de hersenscans in de eerste studie lieten zien dat mensen die alzheimereiwit hadden na een jaar behandeling dit eiwit kwijt waren. “Het eiwit was dus afgebroken, maar helaas werd de achteruitgang van denkvermogen niet stopgezet. Je hebt altijd een groot onderzoek nodig om resultaten bij kleine groep te bevestigen. Dat was heel teleurstellend. We - de onderzoekers - waren er echt beroerd van.”
Of al die geflopte onderzoeken en medicijnen niet demotiverend werken? “Nee hoor, juist niet”, zei arts Paul Dautzenberg eerder tegen AD. Hij doet al twintig jaar onderzoek naar Alzheimer. “Al die falende middelen zeggen ons ook iets. Ik denk echt dat we nu middelen aan het testen zijn met een kans van slagen. Het zal waarschijnlijk een combinatie worden van een pil en een vaccinatie, maar over tien jaar zijn we er. Dan is er een medicijn tegen Alzheimer.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Christine Van Broeckhoven, wereldtop in alzheimeronderzoek, geeft fakkel door: "Ik stond bekend als 'dat moeilijk mens’
-
PREMIUM
EXCLUSIEF. Belgische wetenschappers ontdekken schadelijke roetdeeltjes in hersenen: “Ze stapelen zich op in belangrijke delen van ons brein”
Elke dag ademen we schadelijke roetdeeltjes in door luchtvervuiling. Dat ze in ons lichaam terechtkomen, wisten wetenschappers al. Maar Belgische onderzoekers aan de UHasselt hebben nu ontdekt dat ze niet alleen tot in onze hersenen raken, ze verzámelen zich daar ook in bepaalde delen. Om welke delen van ons brein gaat het? Wat zijn de gevolgen? En kan je er iets tegen doen? HLN-wetenschapsjournalist Martijn Peters vroeg het aan wetenschapper Kenneth Vanbrabant. -
PREMIUM
Zo’n 40.000 Belgen leven met parkinson. Kunnen we de hersenaandoening ooit genezen?
De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening die ongeveer 40.000 Belgen treft. Al decennialang buigen wetenschappers zich over de oorzaak van deze sluipende ziekte. Parkinson-expert professor Wim Vandenberghe (KU Leuven/UZ Leuven) werpt een blik op de laatste nieuwe studies en vertelt hoe dicht we bij een mogelijke remedie staan: “Ik ben hoopvol, maar realistisch.” -
-
PREMIUM
Aan tafel in het rusthuis van Erps-Kwerps weten ze niet dat Jean Meeus (95) een sterrenkundig genie is
Erps-Kwerps -
Jobat
Hoe herken je een toxische baas en wat doe je ertegen? “Hij zal altijd druk bezig lijken, maar toch ook micromanagen”
Welzijn op het werk krijgt vandaag meer aandacht dan ooit. Experts moedigen je aan om kritisch na te denken over je leidinggevende en op te komen voor jezelf en je team. Goed leiderschap is dan ook van cruciaal belang voor de prestaties die je levert en hoe je je voelt op de werkvloer. Maar wat kan je als medewerker doen als jouw leidinggevende je belemmert om goed – en graag – te werken? Welzijnsmanager Elisabeth Van Steendam legt het Jobat.be uit. -
Mijnenergie
EnergyVision introduceert gratis zonnepanelen met goedkoper stroomcontract: een interessante formule?
Gratis zonnepanelen én goedkopere stroom: dat is het model waarmee EnergyVision Vlaanderen wil veroveren. De energiespeler werkt volgens het derdebetalersysteem. De installatie van de zonnepanelen is gratis. Aan EnergyVision betaal je voor de opgewekte elektriciteit die je verbruikt. Mijnenergie.be analyseert de opmerkelijke formule, waar ook mede-investeerder Marc Coucke via zijn investeringsmaatschappij Alychlo zijn schouders onder zet. -
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
-
PREMIUM
Neuroloog werpt licht op nieuwe studie over dementie: “Zo blijf je alle delen van je hersenen stimuleren”
-
9
Miljarden cicaden kruipen binnenkort tegelijkertijd uit Amerikaanse grond: “Dit zie je maar 1 keer om de 221 jaar”
De Verenigde Staten maken zich op voor een uniek en vooral overdovend spektakel. Want volgende maand kruipen er miljarden insecten tegelijkertijd uit de grond. Ze behoren tot het geslacht Magicicada, dat zijn cicaden die voorkomen in het oosten van het land. Wat deze dieren zo bijzonder maakt is hun levenscyclus die 13 of 17 jaar duurt afhankelijk van de soort. Dit jaar vallen die twee samen. Dat gebeurt slechts om de 221 jaar. De laatste keer was in 1803, de volgende keer pas in ... 2245. -
Update
Nobelprijswinnaar Peter Higgs (94), uitvinder van het higgsdeeltje, overleden
De Britse natuurkundige Peter Higgs, die in 2013 samen met de Belg François Englert de Nobelprijs voor Fysica won, is maandag op 94-jarige leeftijd overleden. Dat heeft de universiteit van Edinburgh bekendgemaakt. Higgs was de vader van het ‘godsdeeltje’ Higgsboson. -
Twee oeroude sterrenstromen ontdekt die aan basis liggen van Melkwegstelsel
11 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerBart van Ransbeeck
René Lippeveld
mark germanus
Lieven tanghe
Filip Vanlaeken