Domper voor medische wereld: nieuw Alzheimer-medicijn leidt tot achteruitgang bij patiënten
Een grootschalige, internationale studie naar een middel tegen Alzheimer heeft een forse knauw opgelopen. Onderzoekers in Amsterdam moeten onmiddellijk een streep door een veelbelovend medicijn zetten omdat het bij patiënten niet tot een verbetering, maar tot een verslechtering van het geheugen zou leiden. Geneesmiddelenontwikkelaar Novartis, opdrachtgever van het onderzoek, bevestigt het nieuws tegenover de Nederlandse krant AD en reageert zwaar teleurgesteld. “Dit is een tegenslag.”
Het onderzoek werd gehouden in het Brain Research Center in Amsterdam en Den Bosch, een nieuw centrum waar verschillende medicijnen worden getest op patiënten die wel of geen Alzheimer hebben.
Tabletten
Het doel van dit zogeheten ‘Generation-onderzoek’ was om vast te stellen of het nieuwe medicijn - tabletten die de aanmaak van alzheimer-eiwitten afremmen - het ontstaan van alzheimerklachten- en symptomen kan voorkomen bij mensen met een genetisch verhoogd risico op Alzheimer. De studie zou maximaal acht jaar duren en bijna iedereen boven de 65 jaar kon zich ervoor aanmelden.
Uit diverse evaluaties bleek echter dat het medicijn een averechts effect had: er was sprake van grotere achteruitgang van geheugen bij mensen die het medicijn kregen, dan bij mensen die gewoon placebo toegediend kregen. Novartis kon daarom niet anders dan het onderzoek meteen stopzetten. Brain Research Center reageert teleurgesteld, maar zegt er alle begrip voor te hebben.
“De gezondheid van deelnemers staat altijd voorop en wij staan dan ook achter de beslissing”, laat de organisatie weten. “Desondanks vinden wij het een teleurstellende ontwikkeling voor deelnemers aan het onderzoek en hun studiepartners.” Alle deelnemers zijn gisteren persoonlijk geïnformeerd, onder wie ook Kees Tanis uit het Nederlandse Zaltbommel.
“Wetenschap vooruit helpen”
Tanis vierde onlangs zijn 65ste verjaardag en besloot, na wikken en wegen, zich voor het onderzoek op te geven. Maandag liet hij in de vestiging in Den Bosch DNA afnemen om vast te stellen of hij een verhoogd risico op Alzheimer heeft en dus geschikt is om aan de studie mee te doen.
“Ik heb daar lang over nagedacht, want het is nogal een ingrijpend gebeuren. Je moet heel wat testen ondergaan, krijgt een ruggenprik, moet je vrienden en partner erbij betrekken die je in de gaten moeten houden. Er komt best veel bij kijken. Toch besloot ik het te doen. Als niemand aan dergelijke onderzoeken wil meedoen, komt er nooit vooruitgang in de strijd tegen dit soort ziektes.”
Tegenslag
Gisteren werd Tanis door Brain Research Center gebeld met de mededeling dat de hoofdsponsor de stekker eruit heeft getrokken en het onderzoek is stopgezet. Aleyd Dost, medisch directeur bij Novartis, erkent dat dit een tegenslag is. “Het blijkt maar weer dat Alzheimer een zeer complexe ziekte is, een heel moeilijk gebied om in te opereren. Het laat ook zien dat de behoefte aan een oplossing zeer groot is.”
Volgens Dost heerste er grote teleurstelling onder de onderzoekers en de deelnemers. “Maar ook hier leren we weer van. We gaan net zo lang door tot er een medicijn is tegen Alzheimer. We zullen niet rusten. Het onderzoek gaat gewoon door”, klinkt het strijdbaar.
Vierhonderd middelen
Onderzoeken naar een medicijn tegen Alzheimer lopen al vele jaren. Zeker vierhonderd middelen werden al getest, maar faalden stuk voor stuk. ‘Aducanumab’ valt sinds kort ook onder die categorie. Een medicijn waar artsen grote verwachtingen van hadden, maar ook dit jaar flopte.
Aducanumab moest achteruitgang in denkvermogen stopzetten. “Dit is een voorbeeld hoe het kan gaan met medicijnonderzoek, want na de fase 1 studie is er een tweede, wereldwijde studie opgezet. Die studie is nog niet helemaal afgerond, maar we hebben nu al besloten deze stop te zetten. Uit een tussentijdse analyse bleek dat het niet zinvol was om door te gaan, omdat het medicijn niet beter werkte dan placebo”, meldt neuroloog Niels Prins van het VUmc Alzheimercentrum.
“We waren er beroerd van”
Dat terwijl de hersenscans in de eerste studie lieten zien dat mensen die alzheimereiwit hadden na een jaar behandeling dit eiwit kwijt waren. “Het eiwit was dus afgebroken, maar helaas werd de achteruitgang van denkvermogen niet stopgezet. Je hebt altijd een groot onderzoek nodig om resultaten bij kleine groep te bevestigen. Dat was heel teleurstellend. We - de onderzoekers - waren er echt beroerd van.”
Of al die geflopte onderzoeken en medicijnen niet demotiverend werken? “Nee hoor, juist niet”, zei arts Paul Dautzenberg eerder tegen AD. Hij doet al twintig jaar onderzoek naar Alzheimer. “Al die falende middelen zeggen ons ook iets. Ik denk echt dat we nu middelen aan het testen zijn met een kans van slagen. Het zal waarschijnlijk een combinatie worden van een pil en een vaccinatie, maar over tien jaar zijn we er. Dan is er een medicijn tegen Alzheimer.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Livios
“Koffiegruis, eierschalen en mulch werken niet”: zo verjaag je slakken wél succesvol uit je tuin
-
Spaargids.be
Dit is wat je jaarlijks uitspaart door elke dag boterhammen mee te nemen naar je werk
Telkens dezelfde broodjeszaak dichtbij je werk opzoeken is handig, maar het kost wel wat. Hoeveel geld kun jij besparen door je eigen boterhammen mee te nemen? En hoe spaar of investeer je die extra centen slim? Spaargids.be gaat het na. -
PREMIUM
Onderzoek ontdekt plastic deeltjes in verstopte slagaders: Belgische professor licht gevaar van micro- en nanoplastics toe
Een Italiaanse onderzoeker vond plastic deeltjes in de verstopte slagaders van meer dan de helft van zijn patiënten. Professor ecotoxilogie Jana Asselman (UGent) is niet meteen verrast. “De opname van plastic gebeurt onder meer via onze voeding en water.” Ze waarschuwt voor meerdere potentiële gevolgen, zoals (chronische) ziektes. “Nanoplastics zijn het gevaarlijkst.” -
-
HLN Shop
“Gekookt zijn ze vaak echt niet lekker”: Pascale Naessens verklapt hoe je groenten wél smakelijk op je bord krijgt
-
PREMIUM
Aan tafel in het rusthuis van Erps-Kwerps weten ze niet dat Jean Meeus (95) een sterrenkundig genie is
“Een genie in de hemelmechanica. Een gigant op wiens schouders alle wiskundige astronomen van vandaag staan.” Dat is Jean Meeus (95) volgens NASA. Jean wie? Zelfs zijn mederusthuisbewoners in Erps-Kwerps weten niet dat hun zwijgzame tafelgenoot zonder overdrijven één van de grootste levende rekenbreinen is.Erps-Kwerps -
PREMIUM
Christine Van Broeckhoven, wereldtop in alzheimeronderzoek, geeft fakkel door: "Ik stond bekend als 'dat moeilijk mens’
Als directeur van 'haar' VIB trekt ze straks de deur achter zich dicht. De 65 passeren en moeten ophouden met werken. Ze is wereldtop in het onderzoek naar alzheimer. Dé remedie is niet gevonden, maar Christine Van Broeckhoven geeft niet op. "Straks heb ik eindelijk de tijd om dóór te zoeken." -
Bestraling van kanker tijdens zwangerschap blijkt veilig voor ongeboren kind: “Eindelijk kunnen we zwangere moeders geruststellen”
-
PREMIUM
“De lente is niet vandaag maar gisteren al van start gegaan”: waarom seizoenen niet altijd op de 21ste beginnen
-
PREMIUM
Waarom warmt de aarde eigenlijk op? En zijn een paar graadjes extra echt zo erg? Klimaatwetenschapper beantwoordt 5 vragen
Klimaatverandering uit zich de laatste jaren steeds meer in hitte-, droogte- en smeltrecords, krachtige orkanen en bosbranden. Niet verwonderlijk, want in 2023 steeg de wereldwijde temperatuur 1,48°C boven het pre-industriële gemiddelde. Maar wat drijft deze verandering? Is de mens echt verantwoordelijk? Maken die paar graden meer zoveel uit? En mogen we ook hoopvol zijn voor de toekomst? Klimaatwetenschapper Lander Van Tricht beantwoordt 5 vragen over klimaatverandering. -
NASA onderzoekt of gedropt afval uit ISS op huis in Florida is gevallen
Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA zal “een object” analyseren dat volgens een inwoner van de Amerikaanse staat Florida op zijn huis terechtkwam. Mogelijk gaat het om afval dat gedropt werd uit het Internationaal Ruimtestation (ISS). -
KIJK. Prachtige timelapse toont hoe zon pal boven evenaar schijnt: lente officieel begonnen
11 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerBart van Ransbeeck
René Lippeveld
mark germanus
Lieven tanghe
Filip Vanlaeken