‘Blanke schrijvers hebben nooit moeten leren hoe het zwarte universum in elkaar zit’

“We zijn nog maar net op het punt gekomen waar we als menselijk mogen worden geportretteerd”, aldus een van de Afro-Amerikaanse scenaristen die Reggie Yates interviewt in TV’s Black Renaissance, een reportagereeks op de BBC. Yates is zelf een zwarte Brit die in het verleden spraakmakende reportages draaide over racisme, homofobie, drugsverslaving en vuurwapengeweld. Voor de serie Reggie Yates in Hollywood bezocht hij een resem Afro-Amerikaanse acteurs en scenarioschrijvers om met hen van gedachten te wisselen over hoe het anno 2019 is om zwart te zijn in de Amerikaanse film- en televisiewereld.

Het slechte nieuws eerst dan maar? “Hoe open minded en liberal we denken dat Hollywood vandaag is, de top van de grote filmstudio’s is nog steeds wit en denkt conservatief”, klinkt het ontnuchterend. Lena Waithe, de scenariste die een Emmy Award won voor haar werk bij de Netflix-serie Master of None waarin ze een Afro-Amerikaans lesbisch personage opvoerde, strooit evenzeer zout in de wonde: “Er is amper zwart drama te zien op televisie. We hebben genoeg black comedy, ja, wellicht omdat het voor het blanke publiek gemakkelijker is om te lachen met zwarten dan met hen mee te leven.”

Stereotypes

Yates schetst een ontluisterend beeld van hoe Afro-Amerikanen in het verleden in Hollywood werden afgebeeld. Wie zijn cultuurgeschiedenis een béétje kent, valt daarbij niet uit de lucht, maar je slikt toch even wanneer Justin Simien, de bedenker van de serie Dear White People, vertelt over een van de allereerste experimenten met animatie, in 1907: een man die het woord ‘coon’ (‘roetmop’) laat transformeren tot een karikatuurschets van een Afrikaan. “Voor veel zwarten waren de vroegste stereotypes op tv zelfs een opluchting,” vertelt hij, “want er werd eindelijk eens een personage getoond dat niet wit was.”

Verderop dissecteren scenarioschrijvers treffend hun stiel. “Alles begint bij het script”, klinkt het. “Blanke schrijvers hebben nooit moeten leren hoe het zwarte universum in elkaar zit. Van blanke mensen hebben we alle varianten zien passeren, maar zwarten bleven eendimensionaal. Daarom wil ik zelf niet alleen acteren, maar ook creëren”, zegt de jonge acteur Caleb McLaughlin, bekend van Stranger Things. Hij is een van die jonge Afro-Amerikanen die zich empowered genoeg voelt om zelf aan de slag te gaan.

TV-series als Insecure, Random Acts of Flyness en Atlanta (waarvan de BBC het tweede seizoen heruitzendt op zaterdagavond) etaleren zwarte personages met complexe emoties, die in therapie gaan, seksueel onzeker zijn en/of levens leiden die lang niet zo kuis zijn als wat The Cosby Show het blanke publiek in de jaren 80 voorhield. Hopelijk leren ook Vlaamse televisiemakers veel van die golf aan intelligent black entertainment en doen ze méér dan nog maar eens een – pardon my French – ‘excuusallochtoon’ op te voeren. ’t Is kiezen of verliezen.