Vakbond vergalt Amazon-stunt

‘Het is kerstmis in juli!’, jubelt het techmagazine Wired. Prime Day is dan wel niet de lucratiefste verkoopdag van Amazon – dat is en blijft Black ​​Monday – het is wel een belangrijk rekruteringsinstrument voor Amazon’s Prime-abonnementsprogramma. De gretige onlineshoppers moeten immers eerst Prime-lid zijn om de soms forse kortingen te bemachtigen. De abonnementsformule geeft toegang tot gratis levering binnen 24 uur, diensten zoals het videostreamingplatform Prime Video en andere privileges. In ons land betaal je 5,99 euro per maand voor een Prime-abonnement of 49 euro per jaar. 

Shop til you drop

Dat momentum greep de Duitse vakbond aan. Onder de slogan ‘Geen korting op ons inkomen’ voerde Verdi actie in diverse magazijnen. Amazon’s ‘shop-til-you-drop’-zomerevent kreeg door die sociale onvrede een knauw op Europees grondgebied. Er werd gestaakt in de Amazon-vestigingen in Werne, Rheinberg, Leipzig, Graben, Koblenz en Bad Hersfeld. “Amazon biedt kortingen op de rug van zijn eigen personeelsleden”, klaagt Orhan Akman van Verdi. Die vakbond pleit al meer dan zes jaar voor een cao en loonsverhogingen. Amazon heeft in Duitsland 13.000 werknemers op 11 locaties. Het bedrijf kreeg eerder al kritiek voor de arbeidsomstandigheden, waarbij het personeel uitgeput zou geraken door het opgelegde tempo en de vele kilometers die ze dagelijks moeten afleggen.

De Duitse directie haastte zich om te benadrukken dat de actie geen impact zal hebben op de leveringen. De koopgrage consument mag vooral niet aarzelen om te klikken op de bestelknop. Of die al dan niet een dagje of twee langer zal moeten wachten op zijn pakje, is moeilijker te voorspellen. Amazon meldt meestal dat de stakingen weinig impact hebben op de verzendingen. Het is ook niet de eerste keer dat de internetreus geconfronteerd wordt met morrende vakbonden. 

Symbool van de digitale dagloner

De gigant van de nieuwe economie is een symbool is van de daaraan gespannen arbeidsverhoudingen. Vakbonden hekelen de onzekere statuten en flexibele banen. De winsten van de internetbedrijven lopen in de miljarden, schreef Miranda Ulens, algemeen secretaris ABVV,  in het dossier over de digitale werker. De werknemer plukt hier niet de vruchten van en ziet zich geconfronteerd met een race to the bottom op vlak van loon en andere werkvoorwaarden.

Platforms zoals Amazon, Uber en andere namen uit de deeleconomie en e-commerce zetten veel flexwerkers in. De term ‘digitale dagloners’ valt. Het zorgt voor een soms ambigu discours waarbij eerder schouderophalend wordt gereageerd wanneer Amazon of Zalando in Frankrijk of Nederland weer eens een nieuw magazijn neerpoot, waar enkele duizenden nieuwe jobs worden gecreëerd. Jobs voor laaggeschoolden die zo aan onze neus voorbijgaan. 

Opmars van de e-commerce

Economiefilosoof Rogier De Langhe (UGent) begrijpt die houding niet. “Dergelijke jobs bestaan wereldwijd, en hebben altijd al bestaan. Het is een feit dat de opmars van de e-commerce voor bijkomende banen zorgt. Het is eigen aan de economie dat eenvoudige jobs minder betalen dan hoogopgeleide banen. Maar ik vind dat de vakbonden zich verliezen in een verkeerde discussie. Want nu zeggen ze eigenlijk tegen laagopgeleide personen dat er hier geen plaats is voor hen.” 

Voor De Langhe is een job beter dan geen job. “Het zorgt voor structuur, collega’s. En ik ga akkoord dat dit geen job is die je de rest van je leven wil doen, maar het is een opstap. En ik vind het eigenlijk arrogant dat we als maatschappij onze neus optrekken voor die jobs, en dus ook voor de mensen die dergelijke job uitoefenen.” Hij wijdt dat discours aan de vakbondslogica die de arbeidsmarkt monopoliseert. “Dat zorgt voor belangenconflicten tussen de ‘insiders’, zij die een goede baan hebben, en de ‘outsiders’, zij die niet aan de bak geraken.”