Jarigen op Facebook zijn de beste fondsenwervers

Wie een profiel heeft op Facebook, is nooit nog vrijblijvend jarig. Een paar weken voor je grote dag krijg je van de sociaalnetwerksite een bericht op je tijdlijn met vroege felicitaties, én met de vraag of je geen geld wil inzamelen voor een goed doel. Je kan kiezen uit ­bekende ngo’s en vzw’s – zoals Artsen zonder Grenzen, het Rode Kruis of Kom op tegen Kanker – maar ook ­kleine, lokale organisaties – zoals ‘Kat zoekt thuis’ – hopen te worden ­uitverkoren.

Zeer populair

De button is immens populair. In ons land zijn de inzamelacties goed voor ­honderdduizenden euro’s per jaar. “Wereldwijd werd zelfs al meer dan 1 miljard dollar opgehaald, voor meer dan 1 miljoen non-profits en persoonlijke doelen”, zegt Kim Van Bokhoven van Facebook. “Meer dan 20 miljoen ­gebruikers hebben gedoneerd of zijn zelf een fundraiser gestart.”

Organisaties die kans willen maken op donaties, moeten zich aanmelden, een onlineformulier invullen en aantonen dat ze een non-profitorganisatie zijn. Voor wie wordt geselecteerd, kan het een makkelijke bron van inkomsten zijn – de giften stromen vanzelf binnen, zonder dat ze fondsenwervers de straat hoeven op te sturen.

“Voor Unicef is dit een erg handige ­manier om geld in te zamelen, ook bij een jonger publiek”, erkent woord­voerder Philippe Henon. “Wij kregen dit jaar al 30.000 euro aan verjaardags­giften via Facebook.” Eenzelfde geluid bij SOS Kinderdorpen: “Facebook krijgt veel kritiek, maar het moet gezegd: hiermee betekenen ze een zeer concrete meerwaarde voor heel wat organisaties die de wereld een stukje mooier proberen te maken.”

Hoe welkom de inkomsten ook zijn, je mag hun aandeel niet overschatten, klinkt het. “Wij kregen dit jaar 75.000 euro via Facebook en zijn daar erg ­dankbaar voor, maar dat is slechts 1,4 procent van het totaal”, zegt ­Marianne Colpaert, verantwoordelijke fundraising bij Artsen zonder Grenzen. Bij Unicef maakten ze vorig jaar in ­totaal 17 miljoen euro over aan ­programma’s die de kinderrechten ten goede komen. “En toch wil ik die 30.000 euro niet minimaliseren”, zegt Henon. “Daarmee kunnen we bijvoorbeeld 10.800 kinderen vaccineren ­tegen mazelen of 6.600 kinderen ­noodonderwijs geven.”

Een gemeenschappelijk punt van ­kritiek bij de goede doelen: wie ­minstens 40 euro doneert, ontvangt niet automatisch een fiscaal attest. “Om voor zo’n attest in aanmerking te ­komen, moet de gift rechtstreeks op de rekening van een stichting, vzw of ­organisatie gestort worden. Aangezien het geld eerst via Facebook gaat en dan pas op onze rekening terechtkomt, ­kunnen de schenkers deze giften dus niet inbrengen bij de belastingen. Daar krijgen wij wel reactie op”, klinkt het bij Unicef.

Cliniclowns – dit jaar al goed voor bijna 40.000 euro aan Facebook-giften – zegt dat het wel voor een attest kan zorgen. “Wij krijgen een lijst van Facebook met namen en bedragen. Wie een fiscaal ­attest wil, kan ons zijn gegevens ­bezorgen. Dat brengt uiteraard wel een berg administratief werk met zich mee, maar dat hebben wij ervoor over.”

Verdienmodel

Tot slot: wie Mark Zuckerberg een ­beetje kent, weet dat die weinig kansen laat liggen om geld te verdienen. Dus wat verdient Facebook hier zelf aan? Bij de invoering van de verjaardagsgiften, in november 2017, rekende de sociaalnetwerksite nog een commissie aan van 5 procent. Daar werd snel van afgestapt. “Niettemin zit er nog altijd een verdienmodel achter”, zegt Ward Stulens van Natuurpunt, dat sinds begin dit jaar al 5.816 euro aan Facebook-giften mocht bijschrijven. “Alle giften komen eerst op de rekening van Facebook, om de twee weken worden ze doorgestort aan de goede doelen. Dat betekent dat er ­permanent wereldwijd heel veel geld op de Facebook-rekening staat, waar de organisatie dus interesten uit puurt.” En zo krijgt ook Zuckerberg van elke Facebook-jarige dus een klein cadeautje.