Ook chimpansees kijken graag met z'n tweetjes naar een film

Een gedeelde ervaring brengt mensen dichter bij elkaar. Dat staat vast. Voetbalmatchen waarbij vreemden elkaar omhelzen nadat de favoriete ploeg wint, zijn een goed voorbeeld. “En tot onze verrassing, zijn ook chimpansees gevoelig voor zulke gedeelde ervaringen”, aldus Wouter Wolf, neurowetenschapper aan de Duke University.

Om tot die conclusie te komen, onderzochten Wouter Wolf en zijn collega Michael Tomasello enkele chimpansees die in de zoo van Leipzig (Duitsland) verbleven, en een tweede groep chimpansees afkomstig van een reservaat in Oeganda.

Het onderzoek bestond uit twee delen. Enerzijds mocht een chimpansee samen met een (onbekende) verzorger naar een film kijken, anderzijds plaatsten de onderzoekers twee chimpansees bij elkaar, afkomstig van verschillende groepen.

Keken de aap en de verzorger samen naar een film, zocht de aap daarna veel sneller het gezelschap van die verzorger op, met wie hij de film bekeek. Andere verzorgers konden de aap niet langer bekoren.

Bij de twee chimpansees – onbekenden voor elkaar - die samen naar een film keken, zag het onderzoek er een beetje anders uit. Ofwel werd de ruimte van de apen zo ingericht dat ze zowel naar elkaar als naar dezelfde film keken. Ofwel werden de tv-schermen tegen elkaar gezet waardoor de apen elkaar wel zagen, maar wat er op de andere zijn scherm te zien was, was bij die opstelling een raadsel.

Wat bleek? De apen die zowel elkaar als het scherm zagen, waren na de film duidelijk dikke vriendjes geworden. Ze vonden het niet erg om wat langer tijd door te brengen in dezelfde ruimte en begonnen elkaars vacht al snel te verzorgen of te ‘vlooien’. Het zogenaamde vlooigedrag waarbij de apen elkaars vacht onderzoeken met de vingers of lippen, typeert de sociale gedragingen van chimpansees.

Maar de chimpansees die niet wisten of ze dezelfde film hadden bekeken, gedroegen zich net wat anders. Van vlooigedrag was helemaal geen sprake. In tegendeel: sommige apen begonnen zelfs te vechten eenmaal hun films waren afgelopen. Dat lijkt erop te wijzen dat de sociale ervaring gedeeld moet zijn, anders kunnen de apen net zo goed alleen naar films kijken.