De zomer van 2018 was erg warm en de grondwatervoorraden hebben zich onvoldoende kunnen herstellen tijdens de afgelopen winter. Daardoor is het peil van verschillende waterlopen sterk gedaald. En sommige dreigen droog te vallen. De commissie wijst op het gebrek aan neerslag de voorbije weken. Ook de komende weken wordt nauwelijks of geen regen voorspeld. Op verschillende waterlopen zoals de IJzer, de Leie, de Boven-Schelde en de Dender worden volgens de Droogtecommissie “nieuwe minima voor de tijd van het jaar” genoteerd.

“Ook op alle onbevaarbare waterlopen zijn de peilen dalende en worden er op heel wat locaties erg lage peilen voor de tijd van het jaar gemeten”, luidt het. “Op meer dan de helft van de bemeten locaties is de huidige grondwaterstand laag tot zeer laag voor de tijd van het jaar. Bovendien zijn de grondwaterpeilen op quasi alle locaties dalend.”

Een captatieverbod is daarom volgens de Droogtecommissie aangeraden. In de provincies Antwerpen en Limburg werd het captatieverbod ondertussen ook al ingevoerd. En in West-Vlaanderen is in het IJzerbekken zelfs op alle waterlopen een captatieverbod van kracht.

Volgens de Droogtecommissie is de drinkwatervoorziening momenteel niet in het gedrang. De commissie herhaalt wel de vraag om “spaarzaam” om te gaan met alle soorten van water.

In de provincie Antwerpen geldt het captatieverbod niet voor het beperkt capteren van drinkwater voor vee of voor het beperkt capteren van aanmaakwater voor toegelaten gewasbeschermingsmiddelen. Het capteren van water uit de kanalen blijft toegelaten, zij het enkel op de daartoe geselecteerde punten. Voor het gebruik van grond- of leidingwater is er geen verbod, maar het blijft belangrijk spaarzaam om te gaan met het water.

De Antwerpse gouverneur roept op om zeer zuinig om te gaan met water. Zeker omdat er voor de komende dagen opnieuw warm en droog weer voorspeld is. Vermijd daarom het best, ook zonder formeel verbod, de niet-essentiële toepassingen, zoals het besproeien van gazons of het wassen van auto’s.

Captatieverbod in Limburg

Ook in Limburg zijn er alarmerende waterstanden gemeten. Waarna ook de Limburgse gouverneur het captatieverbod in zijn provincie uitbreidt. Ook in Limburg worden er twee uitzonderingen gemaakt: voor drinkwater van vee dat buiten staat en het beperkt capteren als aanmaakwater voor toegelaten gewasbeschermingsmiddelen.

Gezuiverd afvalwater

Nu het captatieverbod er komt, kondigt Aquafin aan dat het opnieuw gezuiverd afvalwater ter beschikking stelt. Dat water kan bijvoorbeeld door landbouwers of openbare besturen afgehaald worden aan 19 installaties verspreid over Vlaanderen.

Het is niet de eerste keer dat Aquafin gezuiverd afvalwater ter beschikking stelt. Dat was bijvoorbeeld ook al zo tijdens de droogteperiodes in 2017 en 2018.

Aquafin verzamelt het afvalwater van douches, toiletten, wasmachines, ... vanuit de gemeentelijke riolen en transporteert het naar één van zijn 300 zuiveringsinstallaties. Op die manier wordt jaarlijks bijna 1 miljard kubieke meter huishoudelijk afvalwater gezuiverd. Dat behandelde en gezuiverde afvalwater - ook effluent genoemd - heeft niet dezelfde kwaliteit als drinkwater maar kan bijvoorbeeld wel perfect gebruikt worden door landbouwers voor irrigatie en bewatering.