“Britse scheepvaart moet en zal beschermd worden”: Iran en Groot-Brittannië plegen telefonisch overleg over ‘tankeroorlog'

Hunt zei na afloop via Twitter dat hij tijdens het gesprek zijn “diepe ontgoocheling” heeft uitgedrukt. Iran “zei dat het de situatie wilde de-escaleren, maar deed het tegenovergestelde”. “De Britse scheepvaart moet en zal beschermd worden.”

Het Iraanse staatspersbureau Irna gooide het over een andere boeg. Sarif had het over juridische stappen tegen de in beslag genomen olietanker ‘Stena Impero’. “Het tegenhouden van de Britse tanker volgde op maritieme inbreuken en gebeurde op verzoek van de lokale havenautoriteiten”, luidde de boodschap. Het tegenhouden was legitiem en er moet nu een gerechtelijk onderzoek volgen, aldus Teheran. Sarif zei, nog steeds volgens Irna, ook dat het voorval niet tot mag leiden tot spanningen tussen beide landen of een escalatie van de crisis in de Perzische golf.

De 23 bemanningsleden van de Stena Impero zijn in goede gezondheid, liet de CEO van de Zweedse rederij Stena Bulk ook nog weten aan een Zweeds televisiestation. CEO Erik Hannel ontkende dat het schip de Iraanse wateren was binnengedrongen en zei dat het schip in internationale wateren gebleven was. Volgens de Britse zender Sky liep het schip echter in Omaanse wateren tegen de lamp, waarbij de zender minister van Defensie Peggy Mordaunt citeerde.

In Londen kwam de Britse nationale veiligheidsraad (Cobra) vanmiddag voor de tweede keer bijeen. Na afloop verklaarde Hunt, opnieuw via Twitter, dat het schip in Omaanse wateren onderschept werd, tegen alle internationale rechtsregels in. Hunt wil geen escalatie en geeft maandag uitleg aan het Britse lagerhuis. Eerder op de dag had minister van Defensie Peggy Mordaunt bij nieuwszender Sky al verklaard dat het schip in de Omaanse wateren onderschept was. 

Het incident illustreert de gespannen relatie tussen Iran en Groot-Brittannië. Nadat de Iraanse olietanker Grace 1 eerder deze maand aan de ketting werd gelegd in Gibraltar lopen de spanningen hoog op. Groot-Brittannië beschuldigde Iran er later van een Brits schip in de golf te hebben aangevallen. Het incident met de Stena Impero volgde enkele uren nadat de hoogste rechtbank van het Britse gebied besliste om de ‘Grace 1' langer aan de ketting te houden. Ook de onder Liberiaanse vlag varende tanker “Mesdar” van het Britse bedrijf Norbulk Shipping werd richting Iran afgeleid. Maar dat schip werd intussen weer vrijgegeven.

Het tankschip Stena Impero werd wél door de zeemacht van de Garde aan de ketting gelegd wegens “niet-naleving van het internationale zeerecht”, “op verzoek van de haven- en maritieme autoriteit van de provincie Hormozgan”, zo stond in een mededeling op Sepahnews, de website van de Revolutionaire Garde, te lezen. De olietanker was op weg naar Saoedi-Arabië, maar maakte een scherpe bocht in de Straat van Hormuz, een strategisch belangrijke doorgangsroute voor olie.

De Stena Impero ligt intussen voor anker in de haven van Bandar Abbas, in het zuiden van Iran. Daar zal hij volgens de havenautoriteiten aangemeerd blijven voor de duur van een onderzoek naar de aanvaring met een vissersboot. “Volgens de wet moet na een ongeval een onderzoek volgen naar de oorzaken”, luidt het.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt heeft Iran gewaarschuwd dat het de grootste verliezer wordt als het de Britse tanker nog langer vasthoudt. “Dit is compleet onacceptabel, we zullen hard, maar bedachtzaam reageren.”

“We hebben geen militaire opties besproken, maar denken aan een diplomatieke manier om het op te lossen”, aldus Hunt, die denkt snel met zijn Iraanse tegenhanger Javad Zarif te spreken. “Het is wel duidelijk dat het opgelost moet worden.” Hunt verklaarde nog dat hij al met zijn Amerikaanse collega Mike Pompeo gesproken heeft over het incident

Het Verenigd Koninkrijk raadt Britse schepen aan voorlopig de Straat van Hormoez te vermijden. “We blijven erg bezorgd over de onaanvaardbare acties van Iran, die vanzelfsprekend een uitdaging vormen voor de vrijheid van internationale scheepvaart. We hebben Britse schepen aangeraden voorlopig buiten de zone te blijven”, zegt Londen in een mededeling.

(Lees verder onder de foto)

De Verenigde Staten hebben Iran een escalerend gedrag tegenover Groot-Brittannië verweten. “Dit is de tweede keer in iets meer dan een week dat het Verenigde Koninkrijk het doelwit van escalerend geweld is door het Iraanse bewind”, zei Garrett Marquis, een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van de VS. “De VS zullen met hun bondgenoten en partners blijven samenwerken om onze veiligheid en belangen te verdedigen tegen het kwaadaardige gedrag van Iran”, voegde de woordvoerder eraan toe.

De Amerikaanse president Donald Trump beloofde de Britse regering steun. Deze affaire is volgens hem de nieuwste ontwikkeling die een harder optreden tegen Teheran rechtvaardigt. “Dit laat weer eens zien wat ik steeds zeg over Iran: narigheid, niets dan narigheid”, aldus Trump.

De Verenigde Staten hebben laten weten met surveillancevliegtuigen de situatie rond de Straat van Hormuz in de gaten te houden. Daarnaast heeft de Amerikaanse marine al contact gehad met schepen in de omgeving, om de veiligheid van de bemanningsleden van de Stena Impero te waarborgen.

De Iraanse actie is een volgend hoofdstuk in de opgelopen spanningen tussen Iran enerzijds en de Verenigde Staten en Groot-Brittannië anderzijds. De VS beschuldigden Iran van het aanvallen van olietankers met zeemijnen. De Britten schaarden zich achter de VS.

Een week geleden zouden drie gewapende schepen van de Iraanse Revolutionaire Garde zonder succes geprobeerd hebben om beslag te leggen op een Britse olietanker in de Perzische Golf. Een week daarvoor hielden de Britten samen met de lokale autoriteiten de Iraanse olietanker Grace 1 tegen in Gibraltar. Vandaag werd beslist om de inbeslagname te verlengen.

Het nieuws zorgde voor snel oplopende olieprijzen. De onrust rondom de Perzische Golf en de door de Straat van Hormuz daarmee verbonden Golf van Oman zorgt voor onzekerheid over de aanvoer van olie.