Als er op iedere bus of tram die in 2018 werd geschrapt slechts tien mensen stonden te wachten, dan werden vorig jaar meer dan twee miljoen mensen door De Lijn teleurgesteld. In totaal werden er 200.015 ritten geschrapt, dat is meer dan een vervijfvoudiging in vergelijking met 2013. In haar verdediging wijst De Lijn naar de 98,2 procent van de 11 miljoen ritten die wél wordt gereden. “Maar we zijn ons ervan bewust dat voor de reiziger elke geschrapte rit er natuurlijk één te veel is”, zegt woordvoerster Inge Debruyne van de vervoersmaatschappij. Twee derde van de geschrapte ritten wijt De Lijn aan stakingsacties, een vijfde aan personeelstekort.

In totaal werken zo’n 5.500 chauffeurs bij De Lijn en ondanks verwoede aanwervingscampagnes blijven heel wat vacatures openstaan. Dit jaar zijn er 570 nieuwe chauffeurs nodig, waarvan 120 vacatures nog in te vullen zijn. Chauffeur is een knelpuntberoep. Al nam De Lijn volgens Debruyne en Loos verschillende maatregelen om het personeelstekort weg te werken. “We willen enkel niet toegeven op het vlak van veiligheid en rijvaardigheid.”

De vervoersmaatschappij krijgt, na de bekendmaking van het trieste dieptepunt wat het aantal geschrapte ritten betreft, extra hulp van Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA). “Ik wil een startpremie van 1.000 euro invoeren om het aantrekkelijker te maken om te komen werken bij De Lijn”, zegt Weyts. “We hebben de investeringen in De Lijn opgetrokken naar een historisch hoog niveau. Maar de personeelsbudgetten worden niet volledig gebruikt, omdat we simpelweg niet ­genoeg personeel ­vinden.”

Opleiding aanpassen

Jan Coolbrandt, voorzitter van ACV Openbare Diensten, heeft zijn twijfels bij de cijfers die de vervoersmaatschappij bekendmaakte. “Ze proberen vermoedelijk het enorme personeels­tekort te verdoezelen door het grootste probleem aan stakingen toe te schrijven.”

De vakbondsman vindt het hoogstnodig om snel chauffeurs aan te werven. Hij ziet daarvoor een aantal pistes. “Wij pleiten voor een voortraject waardoor korter geschoolde mensen ook de mogelijkheid krijgen om chauffeur te worden. Het is niet omdat je de opleiding aanpast aan dat soort kandidaten dat je geen goede opleiding meer kan organiseren. Daarnaast moet de chauffeur een hoger loon krijgen en moet De Lijn aan zijn arbeidsorganisatie werken. Maak gewoon betere roosters. Nu ligt de werkdruk veel te hoog en moeten chauffeurs hyperflexibel zijn.”

Zo wil De Lijn meer chauffeurs rekruteren

• Taalvereiste voor Nederlands naar omlaag: grammaticale fouten worden bij de aanwerving door de vingers gezien, maar de chauffeur moet wel de klant en de dispatcher kunnen verstaan.

• (Brug)gepensioneerde chauffeurs opnieuw inschakelen: zij zouden op hun vertrouwde lijnen van vroeger worden ingezet.

• Mogelijkheid om slechts enkele uren per week te werken.

• Rijlessen voor het busrijbewijs in de opleiding aanbieden.

• Speciaal telefoonnummer voor mensen die niet online willen of kunnen ­solliciteren.

• Startpremie van 1.000 euro.

• De wachtperiode inkorten: vandaag moet je een jaar wachten om opnieuw te solliciteren als je een keer niet weerhouden bent.