Formateursnota De Wever: “Straf voor gemeenten die fusie weigeren”

De poging van de regering-Bourgeois om zoveel mogelijk gemeenten tot een vrijwillige fusie aan te zetten, trok de voorbije legislatuur niet veel besturen over de streep. De Vlaamse regering zwaaide nochtans met een aantrekkelijk aanbod: per inwoner zou ze de gemeente 500 euro schuld kwijtschelden. Toch leidde dat ‘cadeautje’ uiteindelijk maar tot zeven nieuwe fusiegemeenten.

Nu lijkt formateur De Wever een stapje verder te willen gaan. In zijn formateursnota, die is voorgelegd aan CD&V, Open Vld en sp.a, wordt geopperd dat er ook gedacht moet worden aan een sanctionerend mechanisme. Hoe die sancties voor fusieonwillige gemeenten er dan moeten uitzien, is nog niet duidelijk. Het gaat dan ook maar om een passage uit een nota, waarover nog onderhandeld moet worden. Maar het is zeer waarschijnlijk dat ook de volgende Vlaamse regering op fusies blijft inzetten, en dat de ambitie daarbij toch wat hoger ligt dan zeven.

Bij sp.a, CD&V en Open Vld zijn er zowel voor- als tegenstanders. Voorzitters Wouter Beke (CD&V) en John Crombez (sp.a) zijn tegen het afdwingen van fusies, maar minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) en Vlaams Parlementslid Kurt Deloor (sp.a) hebben daar zelf al voor gepleit. CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert reageert afwijzend op het voorstel. Hij noemt dergelijke sancties “een aanfluiting voor het ondernemerschap en de dagelijkse inzet van zoveel burgemeesters, algemeen directeurs en gemeentemedewerkers”. “Don’t fix what is not broken! “, zo tweet Bogaert. 

In de nota legt De Wever overigens ook de afschaffing van de provincies opnieuw op tafel, een stokpaardje van zijn partij.

Gemeenten die niet willen fuseren sanctioneren is geen goed idee, zegt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). “Als je fusies gaat opleggen, kom je in een negatieve spiraal terecht. Het is goed dat het nu van onderuit gebeurt. We zitten in het stadium dat we moeten leren uit de fusies van de vorige legislatuur. Dat kan anderen in het verhaal meetrekken.” 

Bovendien zijn fusies “niet zaligmakend”, klinkt het. “De problemen vragen een ruimer debat, dat we graag aangaan. Het klopt dat je moet nadenken over schaalvergroting.” De VVSG denkt onder meer aan meer samenwerking tussen intercommunales en samenwerkingsverbanden tussen regio’s, die nu al bestaan maar gestimuleerd kunnen worden met bijvoorbeeld een regiobonus, zegt Debast.

“Er is maar één manier om de gemeentebesturen en de bevolking te overtuigen van een fusie: via hun portemonnee”, zegt politicoloog Herwig Reynaert (UGent). En dat kan op verschillende manieren. Lees er meer over in onze abonneezone. Proef nu vier weken gratis.