Klimaatverandering stelt landbouw voor grote uitdagingen: zoektocht naar rassen die beter bestand zijn tegen hitte

“Op dit moment is het niet zozeer de droogte, maar wel de hitte die onze landbouwers parten speelt”, zegt Vanessa Saenen, woordvoerster van de Boerenbond. “Vooral bij de aardappelen is er sprake van schade. Zij koken bij wijze van spreken in de grond, gaan doorschieten, worden glazig en misvormen. Van een ramp zoals vorig jaar kunnen we nog niet spreken op dit moment. Alles hangt af van hoe lang het nog warm zal blijven.”

Ook in de fruitteelt is er schade. “De appels en de peren hebben brandvlekken. Met hun smaak is er niets mis, maar de vruchten zien er wel lelijk uit en moeten daardoor aan een lagere prijs verkocht worden.”

En vanaf het moment dat de temperaturen de 25 graden overstijgen, wordt eveneens de veeteeltsector getroffen. “Varkens, koeien en pluimvee hebben snel last van de hitte. Een koe gaat dan minder melk geven en kippen gaan minder leggen.”

De hoge temperaturen treffen met andere woorden zowat de hele landbouwsector. “Het zijn inderdaad drukke en bange tijden voor onze landbouwers.”

“En pas volgende week worden de effecten van de 40 graden van de afgelopen dagen echt duidelijk”, zegt Kürt Demeulemeester, afdelingshoofd akkerbouw bij onderzoekscentrum voor land- en tuinbouw Inagro. “Maar het is een feit dat de meeste gewassen gevoelig zijn aan deze hitte.”

(Dure) technologie brengt redding

De vraag is dus hoe onze landbouwers zich tegen de klimaatverandering kunnen wapenen. “We zullen rassen moeten vinden die beter tegen hitte en droogte kunnen”, zegt Demeulemeester. “Maar dat is een traag proces. Zo worden er vandaag op verschillende locaties, waaronder in zuiderse landen, rassen getest om te kijken welke varianten van een bepaald gewas het beter doen dan andere in zulke omstandigheden.”

Komt daarbij nog eens dat sommige (voor ons nieuwe) ziektes en plagen zich beter gaan thuisvoelen in warm en droog weer. “De coloradokever duikt bijvoorbeeld veel vaker op, net zoals tripsen (donderbeestjes). Die laatsten kruipen in uiplanten en in prei en zijn heel moeilijk te bestrijden. Ook op dat gebied komen we dus voor nieuwe uitdagingen te staan.” “In de veeteelt gaan boeren dan weer meer inzetten op isolatie van hun vaak oude stallen. Ze zorgen voor beneveling en houden hun koeien soms overdag binnen om hen ’s nachts te laten grazen”, zegt Vanessa Saenen.

Er is ook technologie die een serieuze hand kan toesteken. “Er is ongelooflijk veel mogelijk. Geavanceerde technieken zorgen ervoor dat er veel preciezer bemest en geïrrigeerd kan worden.” Maar die technieken vragen om investeringen. “Het zal er inderdaad niet goedkoper op worden om aan landbouw te doen”, stelt Demeulemeester.

“Vooral onder jonge boeren is er een grote wil om nieuwe zaken uit te proberen”, zegt Saelen. “Zij maken soms heel zware investeringen. Maar evident is het niet om dat te blijven doen. De prijzen voor hun goederen liggen laag en schommelen snel. Door de goedkoopste prijs te willen betalen maken we het hen moeilijker om zich aan te passen aan de veranderende klimaatomstandigheden. Wat dat betreft dragen we allemaal een verantwoordelijkheid.”