‘Marcheren lijkt simpel tot het moment dat je het in groep moet doen’: waarom stuntelende Belgische cadetten de wereld rond gingen

Exact 30 seconden kwamen ze afgelopen zondag in beeld. De struise commandant die voorop loopt, kijkt strak voor zich uit. Achter hem marcheren zijn twaalf pupillen even strak uit de maat, realiseren zich dat, en doen vervolgens alles wat ze kunnen om te redden wat nog te redden valt. Er worden tussenpasjes geplaatst, iemand probeert een robotdans, er wordt iets gemompeld, naar elkaar gekeken en ze kunnen met moeite een lach onderdrukken. Om maar te zeggen, deze jongeren beseften zelf ook dat het niet goed was. 

Hun deelname aan het militair defilé moest de bekroning betekenen van zes maanden opleiding bij het Belgisch leger, maar het werd een slapstickballet om snel te vergeten. Dat laatste had ook echt gekund, tussen al het nieuws over de hitte, maar al de dag na het defilé plaatste de Franse defensiewatcher Tom Antonov het fragment op sociale media met de woorden ‘Embrace the chaos’, en de trein was vertrokken.

Het filmpje werd massaal gedeeld en creatievelingen maakten compilaties met muziek uit Star Wars of ‘These Boots are Made for Walking’, of met beelden van de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-Un die giert van het lachen. De cadetten hadden dit moment de gloire nochtans ingestudeerd.    

Ingestudeerd

Zoals elk jaar is er enkele dagen voor het defilé een generale repetitie in het militaire kwartier van Peutie en daar tekenden ook deze cadetten present. En het weekend voor het defilé marcheerden ze in de jaarlijkse ‘Belgian Cenotaph Parade’, in hartje Londen, voor de ogen van minister van Defensie Didier Reynders (MR) en de stafchef van het leger. De beelden daarvan op YouTube bewijzen dat deze jongens en meisjes wel degelijk in de pas kunnen lopen.

“Dat heb je met topvoetballers soms ook, goed op training en slecht in de wedstrijd”, zegt legerkolonel Dominique Di Duca, verantwoordelijke van de Belgian Defence Cadets. Di Duca is de enige die van Defensie met de pers kan spreken. De cadetten zelf worden goed afgeschermd, net als hun commandant. Die laatste blijkt overigens een zestiger te zijn die reservist is. Ook hij kreeg geen toestemming om te spreken.

“Die gasten zitten daar toch wat door in de put, dit waren de slechtste honderd meter uit hun leven”, zegt Di Duca. “Iedereen heeft recht op een fout, maar het is jammer dat ze hun fout hebben gemaakt op het slechtste moment, terwijl de televisie hen net in beeld bracht. Er lag veel druk op hun schouders, de muziek stond luid en er was veel lawaai, want mensen klapten in hun handen. Je mag niet vergeten dat ze geen militairen zijn, maar cadetten.”

‘Groot succes’

Defensie zoekt de komende vijf jaar meer dan 10.000 nieuwe krachten om de pensioengolf op te vangen en ze zal daar creatief voor moeten zijn, gezien de positieve economische conjunctuur.  Deze week nog heeft Defensie er bij de onderwijsverantwoordelijken op aangedrongen om een optie ‘Defensie en veiligheidsberoepen’ in te voeren in de laatste graad van het secundair onderwijs.  

De Belgian Defence Cadets is een proefproject dat zich tot dezelfde doelgroep richt. Tot nog toe had de landmacht, in tegenstelling tot marine en luchtmacht, geen cadetten. Elke jongere in het laatste jaar secundair onderwijs kon zich dit jaar inschrijven. Op 30 halve dagen, op woensdagnamiddag of zaterdag, kregen ze 30 verschillende activiteiten die hen lieten kennismaken met defensie. Begin mei kregen ze daarvoor een diploma.

“Van de 15 jongeren die zich hebben ingeschreven, zijn er 9 die nu zeggen tot het leger te willen toetreden”, zegt Di Duca. “Dat is een groot succes.”

Omdat het leger zo krap bemand is, zijn het vooral reservisten die hen begeleiden. De cadetten deden de typische hindernissenparcours, volgden een eerstehulpcursus, bezochten militaire basissen, gingen op bivak, en ja, al op hun derde bijeenkomst was er ook dril voorzien, marcheren dus. Maar dat is minder eenvoudig dan het lijkt. 

Motorisch in orde

“De drill staat haarfijn beschreven”, zegt Yves Huwart van de militaire vakbond ACMP. “Hoe je je armen op gordelhoogte moet zwaaien, maar op schouderhoogte als je langs de eretribune passeert. De duim moet vooruit steken, en het linkerbeen gaat voorwaarts samen met de rechterarm. Als je toch uit de pas bent, moet je één keer een pas overslaan. Zoiets moet je inoefenen. Marcheren lijkt simpel tot het moment dat je het in groep moet doen. Maar iedereen die motorisch in orde is, kan dat aanleren.”

De tien cadetten die deelnamen aan het defilé waren aangevuld met twee militairen in opleiding, om aan twaalf te geraken. Maar het is niet zo dat deze jongens met meer ervaring vooraan mogen lopen, want een peloton marcheert altijd gerangschikt van groot naar klein.  

“Dat het zondag misliep, is niet zozeer de schuld van deze cadetten, maar is zeer symptomatisch voor de staat van ons leger”, zegt Huwart. “Sinds de afschaffing van de dienstplicht zijn we overgeschakeld naar een puur professioneel leger, maar dat door een aanhoudend gebrek aan middelen uitblinkt in amateurisme. Het is jammer voor die jongens dat ze de wereld rond zijn gegaan als klungelaars, terwijl ze niet aan de start hadden mogen komen met zo’n gebrekkige voorbereiding.”

In september kunnen scholieren zich inschrijven om de vorige groep cadetten op te volgen. Kolonel Di Duca ziet geen reden om hen voortaan weg te houden van het defilé.

“Als er volgend jaar cadetten zijn, zullen ze defileren. Maar we gaan deze keer toch wat meer training voorzien.”