Wat is dat toch met die kerncentrales?- Alex Polfliet

Alex Polfliet is energie-expert en zaakvoerder Zero Emission Solutions.
 

Sinds 7 september zijn de stroomprijzen op de Belgische wholesalemarkt met 27 % gestegen. Op 7 september werd Tihange 1 namelijk voor de zoveelste maal stil gelegd. Vier dagen later ging ook Tihange 3 er uit en enkele weken later werden ook Doel 1 en Doel 3 onbeschikbaar.

Die sluitingen haalden de krant niet meer, want ‘oud nieuws’: we zijn er aan gewend geraakt dat oude kerncentrales om de haverklap de geest geven.

Maar, samen maakt dit dat op dat moment 3500 MW van de 6000 MW Belgische nucleaire capaciteit buiten dienst was. Daarnaast lagen ook nog enkele gascentrales stil voor onderhoud.
In principe brengt dat onze bevoorradingszekerheid niet in het gedrang. Zolang het niet gaat vriezen hebben we maar 11.000 MW nodig en kunnen we die verzekeren met de resterende centrales én 3500 MW import vanuit Nederland en Frankrijk.

Maar daar wringt nu net het schoentje: Op 19 september sloot het Franse Agence de Sécurité Nucléaire (vergelijkbaar met het FANC in België) de kerncentrale van Blayais en Havre om veiligheidsredenen. Er bleek een structureel probleem met het koelsysteem.

Al snel bleek dit een zéér ernstig probleem dat zich ook in diverse andere kerncentrales zou kunnen manifesteren. Als gevolg van het gebruik van inferieur staal (te hoog koolstofgehalte) in verschillende cruciale componenten van de kernreactoren, is het risico op een nucleaire catastrofe te groot, zelfs voor de doorgaans nucleofiele Franse overheid.

Daarop besloot de Franse veiligheidsautoriteit om alle gelijkaardige reactoren prompt te sluiten. Daaronder ook de dicht bij de Belgische grens gelegen kerncentrales van Gravelines, Cattenom en Flamanville.

In de Franse en buitenlandse pers heette het dat een Frans Fukushima nooit zo dichtbij was geweest. In de Belgische pers bleef het daar oorverdovend stil over tot ook de energieregulator Creg op de precaire situatie wees.

De situatie is zéér ernstig : Momenteel liggen 21 kerncentrales in België en Frankrijk stil. In Frankrijk is het verlies aan capaciteit liefst 31.665 MW omdat er naast de nucleaire reactoren ook een aantal klassieke centrales ‘out’ zijn.

Dat maakt dat Frankrijk momenteel massaal stroom importeert en de prijzen overal in West-Europa stijgen, zij het nergens zo sterk als in België en Frankrijk. De grote industriële bedrijven, doorgaans pleitbezorgers voor ‘goedkope’ nucleaire stroom, morren nu over de hoge prijzen die zij betalen.

Vooralsnog worden die groothandelsprijzen niet doorgerekend aan de particuliere consument, maar lang zal dat niet uitblijven.

De prijs is één ding, véél erger is het dat de bevoorradingszekerheid ernstig in het gedrang komt als deze situatie ook tijdens de winter aanhoudt (en zo ziet het er naar uit). Als onze eigen kerncentrales in panne liggen en we niet uit Frankrijk kunnen importeren omdat ze dààr tekort hebben, dreigt dan toch die black-out.

Waardoor we nu met een vrij absurde realiteit worden geconfronteerd: omwille van de bevoorradingszekerheid en goedkope stroom hebben we de kerncentrales langer open gehouden. Dat breekt ons nu zuur op: die oude nucleaire knarren houden het niet, wat de bevoorradingszekerheid in het gedrang brengt én de prijzen doet stijgen. Boontje komt om zijn loontje.