De nucleaire wolk trok eind 2017 over West-Europa. Onder meer in Duitsland, Frankrijk, Italië en Zwitserland werden verhoogde concentraties gemeten, bij ons niet. Het ging om verhoogde concentraties ruthenium-106, een isotoop dat wordt gebruikt voor de bestraling van oogtumoren en in nucleaire batterijen die satellieten van energie voorzien.

Op basis van weerpatronen werd toen al richting Rusland gekeken, maar Moskou ontkende met klem dat er een nucleair incident had plaatsgevonden. Nu hebben de wetenschappers echter de exacte bron weten te traceren: de nucleaire verwerkingsinstallatie Majak in de Zuid-Russische stad Ozjorsk. “Het incident vond plaats tussen 26 en 27 september”, zo luidt het.

“Er kwam eind 2017 tussen de 250 en 400 terabecquerel aan ruthenium-106 vrij”, aldus hoofdonderzoeker Georg Steinhauser van de universiteit van Leibniz. “De nucleaire wolk was echter voldoende verdund dat er geen gevaar meer was voor de bevolking, maar de totale radioactieve vervuiling lag toch 30 tot 100 keer hoger dan die na de kernramp van Fukushima in 2011.”

Wat er precies gebeurd is, kan Steinhauser nog niet zeggen. “Maar de kans is klein dat dit komt door het vrijkomen van een radioactief gas. We vermoeden dat veeleer een brand of een explosie in de installatie aan de basis liggen.”

Rusland heeft voorlopig nog niet gereageerd op de nieuwe studie.