Direct naar artikelinhoud
Brand Notre-Dame

Parijs vreest loodvergiftiging na brand Notre-Dame

De brandende Notre-Dame in Parijs, op 15 april van dit jaar.Beeld Philippe Wojazer / Reuters

De Franse autoriteiten hebben altijd gezworen dat de looddeeltjes die bij de brand in de Notre-Dame zijn vrijgekomen, niet schadelijk waren voor de volksgezondheid. Maar nu de herstelwerkzaamheden in de kathedraal tot nader order zijn opgeschort, en twee scholen in de buurt tijdelijk zijn gesloten, nemen de zorgen onder Parijzenaars toe.

De werkzaamheden worden pas hervat als “de veiligheidsregels om het personeel te beschermen zijn heroverwogen”. Lood kan in het menselijk lichaam onder meer hart, nieren en voortplantingsorganen beschadigen. Vooral voor zwangere vrouwen en jonge kinderen is blootstelling aan een hoge concentratie looddeeltjes gevaarlijk. Bij kinderen kan het onomkeerbare ontwikkelingsstoornissen tot gevolg hebben. De gevolgen van loodvergiftiging kunnen zich snel manifesteren, maar openbaren zich soms pas na jaren.

Al snel na de brand in april was duidelijk dat er een grote hoeveelheid looddeeltjes was vrijgekomen. In het dak en de torenspits van de kathedraal was bijna 400 ton lood verwerkt. Ze gingen op in de vlammenzee en daalden in aswolken neer in de omgeving.

Naast het risico van inademing van looddampen, bestaat het gevaar dat jonge kinderen neergedaalde looddeeltjes binnenkrijgen via ‘hand-mondcontact’. In de buurt van de Notre-Dame zijn twee scholen – waar tijdens de zomervakantie activiteiten voor kinderen werden georganiseerd – voorlopig uit voorzorg gesloten. Andere scholen, schoolpleinen en speelplaatsen in de omgeving worden grondig gereinigd. Volgens de gemeente is dat vooral bedoeld om de bevolking gerust te stellen, en is er slechts “een minimaal risico”.

Onthullingen

De maatregelen van de Franse autoriteiten komen na onthullingen van de journalistieke onderzoekswebsite Mediapart. Die website bracht aan het licht dat metingen die de Parijse politie had laten uitvoeren uitwezen dat de loodconcentratie in de omgeving van de Notre-Dame op sommige plekken vierhonderd tot zevenhonderd keer zo hoog is als wettelijk is toegestaan. De Franse autoriteiten brachten die cijfers destijds niet naar buiten.

“In vervuilde werkplaatsen als recyclagefabrieken voor batterijen zijn de waarden zo’n twaalf keer zo hoog als het toegestane maximum”, zei onderzoeker Annie Thébaud-Mony van het nationaal instituut voor medisch onderzoek ter vergelijking tegen Mediapart.

De Franse milieu-actiegroep Robin des Bois heeft aangifte gedaan tegen de verantwoordelijke autoriteiten, waaronder ook het bisdom. Volgens de actiegroep hebben de instanties omwonenden, bezoekers en personeel in gevaar gebracht door niet onmiddellijk adequate maatregelen te nemen om de blootstelling aan looddeeltjes tot een minimum te beperken. Robin des Bois vindt dat omwonenden en brandweerlieden preventief medisch zouden moeten worden onderzocht.

Ile de la Cité

De Parijse politie raadde bewoners van het Ile de la Cité kort na de ramp aan om stof in hun huis af te nemen met een vochtige doek. Zwangere vrouwen en kinderen kregen het advies hun handen vaker te wassen. De autoriteiten hielden maandenlang vol dat er geen risico was voor de gezondheid van de omwonenden. 

Een eerste indicatie dat er wel degelijk zorgen waren kwam begin juni, toen het Franse gezondheidsagentschap zwangere vrouwen en kinderen op het Ile de la Cité aanraadde aan de concentratie lood in hun bloed te laten testen. Bij een kind werd een te hoog loodgehalte in het bloed gevonden, maar dat was volgens het gezondheidsagentschap geen gevolg van de brand in de Notre-Dame. 

Het is tot dusver onbekend hoe groot het gebied is waar de looddeeltjes na de brand zijn neergedaald. Volgens milieuorganisaties zou dat – gezien de oostenwind op de avond van de brand – tot ver in het westen van Parijs kunnen zijn, of zelfs tot buiten de stad.