Etienne Schouppe: ‘Infrabel moet een dochtermaatschappij van NMBS worden’

Hoe kijkt u naar de ‘spoorlog’ tussen NMBS en Infrabel?

“Eigenlijk is het doodsimpel: die twee bedrijven zijn veel te ver uit elkaar gegroeid. Het zijn geen collega’s meer maar concurrenten. Op die manier kan het gewoon niet goed lopen.”

“De rivaliteit tussen de NMBS en Infrabel is een gevolg van de splitsing bij de spoorwegen. Europa drong daarop aan, om zo meer concurrentie op het spoorwegnet mogelijk te maken. Dat was een correcte vraag, maar België is helemaal doorgeschoten in zijn antwoord daarop. Het oorspronkelijke overheidsbedrijf is destijds opgedeeld in drie entiteiten: Infrabel, dat zich over de infrastructuur bekommert; NMBS, dat verantwoordelijk is voor de exploitatie; en de NMBS Holding, die beide bedrijven moest overkoepelen. De NMBS Holding is intussen weggevallen, maar de rivaliteit is er nog steeds. We zitten nog altijd met twee apart aangestuurde bedrijven die elk hun eigen budget maar vooral ook hun eigen belang hebben. Het laat Infrabel ijzig koud hoe de NMBS haar klanten bedient. Als er maar veiligheid is, denkt die.”

Hoe geraken we hier uit?

“Het ideale model is het Duitse. Daarbij heb je één duidelijke moedermaatschappij, Deutsche Bahn, met daaronder een hele reeks kleinere maatschappijen, die verantwoordelijk zijn voor de binnenlandse reizen, het goederenverkeer, het onderhoud van de sporen, enzovoort. Als er geschillen tussen die kleinere maatschappijen zijn, dan wordt er telkens gekeken naar de holding Deutsche Bahn voor een oplossing. Dat systeem werkt echt heel goed, maar ik ben niet naïef: zo’n omvorming gaat in België niet gebeuren. Wij zijn net van de NMBS Holding afgestapt. Politiek gaat dit veel te moeilijk liggen.

“Het Franse model is daarom veel interessanter. Daar is de Société Nationale des Chemins de fer Français (SNCF) verantwoordelijk voor alle reizigers en goederen over het spoor. Het Réseau Ferré de France (RFF) is verantwoordelijk voor de infrastructuur en staat niet naast maar onder de SNCF. Die richting moeten wij ook uit: Infrabel moet een dochtermaatschappij van de NMBS worden. Op die manier kan ieder nog steeds zijn eigen boekhouding doen en is er weer een duidelijke hiërarchie. De NMBS staat bovenaan, en dus ook de reizigers en goederen. Infrabel zal dan niet meer alleen naar de eigen rekening kunnen kijken.”

Is dat geen volstrekt onrealistisch plan? In 2023 staat de liberalisering gepland. Wie zal zich voordien nog aan zo’n omvorming willen wagen?

“Zo’n draagvlak moet gecreëerd worden. Maar volgens mij dient zich daarvoor nu een goed moment aan. Nooit eerder was er zo’n groot probleem. Tienduizenden mensen die straks door de strapatsen van Infrabel getroffen worden, zoiets gaat niet zonder gevolgen blijven. Kijk maar naar Lineas (het vroegere B Logistics, de vrachtafdeling van de Belgische spoorgroep NMBS, red). Die hebben al een rechtszaak aangespannen. Dat toont toch aan dat de huidige situatie volledig ondraaglijk is. De volgende regering zal met een oplossing moeten komen. Ontsnappen kan niet langer.”