Boris Johnson zet oorlogskas van 2,3 miljard euro opzij om "no-dealbrexit" op te vangen, Britse pond blijft zwalpen

Op 31 oktober verlaat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie, met of zonder akkoord met Europa, zo heeft de Britse premier Boris Johnson net na zijn aantreden aangekondigd en zo zal wellicht geschieden. Johnson herhaalt die belofte overigens bijna elke dag. 

Minister van Financiën -de facto de nummer twee van de regering- Sajid Javid zal straks aankondigen dat hij 2,1 miljard pond (ongeveer 2,3 miljard euro) opzij gaat zetten om de verwachte negatieve gevolgen van een "no-dealbrexit" grotendeels op te vangen. Dat is bijna het dubbele van wat eerder al gepland was. 

Ongeveer 334 miljoen pond is bedoeld om de douane en de grenspolitie te ondersteunen. Zo zouden er een pak nieuwe mensen moeten worden aangeworven. Nog eens 434 miljoen pond gaat naar de aankoop en opslag van geneesmiddelen om een tekort daarvan op te vangen als er plots harde grenzen opduiken. Iets meer dan 100 miljoen pond gaat naar het ondersteunen van bedrijven en nog eens 138 miljoen pond naar een informatiecampagne voor het grote publiek en consulaire ondersteuning van Britten in de Europese Unie.

De oppositie in het parlement maakt gehakt van "het noodfonds". Labourparlementslid John McDonnell -schaduwminister voor Financiën- spreekt van "een walgelijke verspilling van belastinggeld" en vraagt zich af waarom dat geld niet naar scholen, gezondheidszorg en sociale voorzieningen gaat in plaats van grenzen. De grenspolitie zelf is tevreden, maar vraagt zich af waarom alles zo laat komt.

Het Britse pond sterling beleeft intussen minder glorieuze dagen, al heeft het zich de voorbije dagen een beetje hersteld. Sinds het aantreden van Boris Johnson als premier op 24 juli is het pond met meer dan drie procent in waarde gedaald tegenover de dollar en de euro. Oorzaak is ook hier de vrees voor een harde brexit. 

Oorzaak voor de duikvlucht van het pond is niet enkel de vrees voor een "no-dealbrexit", maar ook het feit dat de investeringen in het VK zo al terugvallen en ondernemingen dus minder ponden nodig hebben. Ook zonder brexit heeft de Japanse autobouwer Nissan de productie in Sunderland al verlaagd en hebben Honda en Ford aangekondigd dat ze zelfs helemaal verhuizen naar elders. Het VK trok de voorbije decennia veel internationale investeringen aan wegens het "business friendly" zakenklimaat, maar vooral ook omdat het land een "springplank" was naar de Europese eenheidsmarkt. Dat laatste zou dus binnenkort wegvallen.

De koersdaling van het pond maakt de prijs van ingevoerde voeding (vis, vlees, fruit en groenten), uit vooral Nederland, Spanje en Frankrijk duurder voor de Britten en hetzelfde geldt dan weer voor chemische en industriële producten uit Duitsland of het Verre Oosten. Ook de zomervakantie van veel Britten in Zuid-Europa wordt plots duurder.

Omgekeerd worden uitgevoerde Britse producten dan weer goedkoper tegenover de concurrenten, maar dat voordeel wordt geneutraliseerd omdat het VK veel meer invoert dan het uitvoert. Mocht het VK zonder akkoord uit de Unie stappen, zouden invoertarieven en handelsbarrières de Britse economie verder kunnen schaden. Volgens het onderzoeksinstituut Oxford Economics zou dat de Britse economie tegen 2021 met twee procent kunnen doen krimpen. Bovendien verliest Groot-Brittannië in dat geval ook gemakkelijke toegang tot die markten waarmee de EU handelsverdragen en vrijhandelsakkoorden heeft afgesloten. Dus niet enkel de handel met Europa zou te lijden hebben. 

Grote Britse bedrijven zijn bang, maar ook de Schotse minister-president Nicola Sturgeon vreest voor "catastrofale gevolgen" van een "no-dealbrexit". Gisteren lieten ook schapenfokkers uit Wales horen dat ze vrezen dat ze hun producten niet langer zullen kunnen uitvoeren naar "het continent" en zouden moeten overgaan tot massaal slachten van overtollige dieren. 

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier: