Hoe mannen op de arbeidsmarkt het zwakke geslacht worden: vrouwen kiezen steeds vaker voor ‘mannenjobs’
De arbeidsmarkt vervrouwelijkt en dat gaat het hardst in een typisch mannelijke sector: in de maakindustrie gaan vier keer meer vrouwen aan de slag dan mannen. Met dank aan de robots die het werk lichter maken en de schaarste.
Geen sector heeft een zo mannelijk imago als de maakindustrie. Ze omvat onder meer chemie, machinebouw, metaalproductie en technologie. Nu zijn 84 procent van de werknemers mannen en 16 procent vrouwen. Maar daar komt verandering in want juist in die sector zet de vervrouwelijking van de arbeidsmarkt zich het sterkst door, zo blijkt uit nieuwe cijfers van HR-dienstverlener Acerta. Tussen 2015 en 2018 kwamen er 5,9 procent vrouwelijke werknemers bij, tegenover 1,5 procent mannelijke.
De statistieken van Agoria, de federatie van technologiebedrijven, wijzen in dezelfde richting. Het aantal vrouwelijke werknemers steeg in vier jaar met 9,2 procent terwijl er ‘slechts’ 5,1 procent mannen bij kwamen. “De belangrijkste reden voor die evolutie is dat het werk in de maakindustrie een pak toegankelijker is geworden voor vrouwen. Technologie en robots hebben het werk verfijnd. De gevaarlijke en zeer zware aspecten zijn weggehaald”, zegt Jeroen Franssen, expert arbeidsmarkt van Agoria. Voor bedrijven is het een pure noodzaak geworden om vrouwen te rekruteren omwille van de schaarste op de arbeidsmarkt. “We hebben in het verleden heel veel mannen met technische skills aangeworven. Maar die vijver is opgedroogd”, weet Franssen.
Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) haakt daarop in. “Het is een sector met veel knelpuntberoepen die ‘harde’ profielen hebben. Bedrijven bieden omwille van de krapte hogere lonen en flexibele werkomstandigheden. Dat lokt vrouwen die vroeger twijfelden en thuis bleven, maar die nu de financiële afweging maken en merken dat ze door de loonmaatregelen van de regering toch meer overhouden als ze gaan werken. Daarbij komt ook dat er nu gewoon meer vrouwen kiezen voor studierichtingen die historisch gezien typisch mannelijk zijn, zoals scheikunde en andere exacte wetenschappen.”
Volgens Jeroen Franssen zijn vrouwen aangetrokken tot de maakindustrie omdat die hoe langer hoe meer belang hecht aan creativiteit en precisie. Ze spelen ook hun sociaal engagement uit. Zo lokt de gezondheidsindustrie steeds meer vrouwen. “Technologie waarmee de gezondheid kan verbeterd worden, bijvoorbeeld sensoren in kledij die medische gegevens bijhoudt, spreekt een vrouw meer aan dan een automobielbedrijf.”
Hoger opgeleid
Niet alleen bij de vrouwen is er een toename van jobs, de volledige tewerkstelling in België is de voorbije drie jaar gegroeid. De werkgevers die in 2015 bestonden, hadden er vorig jaar 5,84 procent werknemers bij, zo berekende Acerta, dat 40.000 bedrijven vertegenwoordigt.
“Je zou denken dat de vervrouwelijking van de arbeidsmarkt allang een feit is, maar door de krapte zie je dat er – op de dienstensector na – in alle sectoren nog steeds meer vrouwen dan mannen instromen”, zegt Dirk Wijns van Acerta. “In de social profit is nu acht op de tien werknemers een vrouw. We hebben geen onderzoek gedaan of de vervrouwelijking zich ook bij de hogere functies doorzet, maar dat zou logisch zijn als je ziet dat er vandaag meer vrouwen in het hoger onderwijs afstuderen dan mannen.”
Mannen zijn op de arbeidsmarkt het zwakke geslacht aan het worden doordat vrouwen gemiddeld hoger opgeleid zijn. Daarmee troeven ze hun mannelijke collega’s af. “Werkgevers zeggen wel dat ze kijken naar competentie en ervaring, maar ze zijn toch nog steeds gebiologeerd door het opleidingsniveau en in werkelijkheid baseren ze de selectie van werknemers daar grotendeels op”, stelt nog professor Baert. (PHG)