De wielerjeugd grijpt de macht. Toeval of niet?

“Sorry mensen, sorry hoor”, de emoties werden Sporza-commentator Ruben Van Gucht bijna te veel. “Maar u begrijpt dat we het hoofd ook even niet koel kunnen houden bij het zien van zo’n jonge kerel die dit doet.” Op dat moment draaide de tiener Remco Evenepoel de allerlaatste bocht in om solo aan te komen in de Spaanse wielerklassieker Clásica San Sebastián.

Evenepoel heeft zichzelf naar eigen zeggen overtroffen. In het flash-interview net na de aankomst kon hij het zelf nauwelijks geloven: “Ik droomde ervan om deze koers ooit in mijn carrière eens een keertje te winnen. Dat ik het nu al klaarspeel, dat had ik helemaal niet verwacht.”

Er moet een pak druk van de schouders van de jonge Evenepoel zijn gevallen. Herinner u zijn veelbesproken profdebuut in Nokere Koerse, toen wilde iedereen een glimp opvangen van de nieuwe Eddy Merckx. Zelfs rot in het vak en teammanager van Deceuninck-Quickstep Patrick Lefevere was onder de indruk: “Dit is erger dan bij Tom Boonen”, zei hij in Het Laatste Nieuws. En dan had Evenepoel nog niet eens een rit gereden, laat staan een koers gewonnen.

Dat deed hij nu wel. En wat voor een. Critici zullen erop wijzen dat Evenepoel profiteert van het feit dat de gladiatoren uit de Tour de France nog niet gerecupereerd zijn. Ex-wielrenner en wielerjournalist Thijs Zonneveld stak zijn bewondering dan weer niet onder stoelen of banken. “Eddy Evenepoel kan nondeju een potje fietsen.” Gevolgd door: “Een jochie van 19 wint de Clásica San Sebastián. Bizar. Bi-fucking-zar.”

Rondom de kerktoren

Maar hoe bizar is dat nu? Uiteindelijk won Egan Bernal, met zijn 22 lentes, de Tour de France. Caleb Ewan, bij de start nog 24, won drie etappes en ook Wout Van Aert (24) ging allesbehalve anoniem door de Ronde, hij behaalde één ritzege. En laten we zeker de Nederlander Mathieu van der Poel (24) niet vergeten, die de Brabantse Pijl, Dwars door Vlaanderen en de Amstel Goldrace op zijn palmares schreef. Is er niet gewoon een logische generatiewissel aan de gang?

Ex-wielrenner Edwig Van Hooydonck ziet vooral supertalenten aan het werk. “Dat mannen zoals Bernal, Van der Poel en Evenepoel nu al meedoen op het allerhoogste niveau, blijft verwonderlijk. Je mag niet vergeten dat Evenepoel tot enkele jaren geleden nog gewoon voetbalde.” Toch kan je volgens de tweevoudig winnaar van de Ronde van Vlaanderen niet rond het feit dat jongerenploegen steeds professioneler en meer gestructureerd werken met hun atleten. “Ik reed als jonge gast enkel koersen rondom de kerktoren en jaarlijks een WK, vandaag rijden junioren al van in het begin internationale wedstrijden.”

Ook Kristof De Kegel, performance coach bij Corendon, het team van Mathieu van der Poel, benadrukt het uitzonderlijke talent van de genoemde namen. “Het is wel zo dat we als coaches over steeds meer data beschikken van jonge renners. Daardoor kunnen we veel beter inschatten hoe diep renners kunnen gaan.” Met andere woorden: vroeger vergde het enige rijpheid om het ideale trainingsschema op te stellen. Er werd meer getraind op het gevoel, vandaag kunnen trainers zoals De Kegel veel objectiever werken om ervoor te zorgen dat jongelingen zich niet te snel opbranden.

“Het zou me trouwens niet verbazen dat ze bij Quickstep wisten dat Evenepoel een goede koers zou rijden”, zegt De Kegel. “Ze kennen de waarden die nodig zijn om een goeie San Sebastián te rijden en kunnen die naast de trainingsdata van Evenepoel leggen.”

Minder hiërarchisch

De evolutie om steeds meer af te gaan op data zoals vermogen, hartslag, uren slaap, cortisolwaarden en ander gecijfer bevestigt Van Hooydonck. “Die jonge gasten hebben nu bewezen dat ze intrinsiek de kwaliteiten hebben om toppers te worden. Maar hoe sterk zijn ze in hun hoofd? Daar bestaan nog geen computers voor.”

“Klopt”, beaamt de Nederlandse prestatiepsycholoog Martijn Veltkamp. Hij denkt ook niet dat de nieuwe generatie plots mentaal sterker is dan zijn voorgangers waardoor ze nu plots zo succesvol is. “Ik heb vooral de indruk dat de wielerploegen van tegenwoordig een stuk minder hiërarchisch zijn dan vroeger. Het is niet voor niet dat Deceuninck-Quickstep, waar Evenepoel voor rijdt, de bijnaam The Wolfpack heeft.” Jonge renners worden in zo’n omgeving beter gestimuleerd om te winnen.

“Vroeger moest je als jongeling per definitie eerst een aantal jaren in dienst rijden van een meer ervaren kopman. Dan zet je het spreekwoordelijke knopje winnen bij jonge renners meteen uit.” Veltkamp gelooft dat de vrijheid die jonge welpen vandaag krijgen rendeert. Zij genieten volgens hem namelijk nog van een extra vrijheid: een relatief laag verwachtingspatroon.

“Zolang alles goed gaat, lijkt het alsof alles vanzelf gaat”, zegt Veltkamp, “maar die jonge kerels hebben nog niet echt geleerd hoe ze met tegenslag moeten omgaan.” En die tegenslag komt er, of het nu in de vorm van een valpartij, een ziekte of persoonlijke problemen is, voor iedereen aan. Afhankelijk van hoe goed de Evenepoels van deze wereld met die tegenslag kunnen omgaan, zal hier volgend jaar al dan niet een stuk verschijnen met de kop: ‘Waar is al dat jong geweld gebleven?’