Economische blufpoker tussen China en VS baart nu echt zorgen: "Op een schaal tot 10 is deze vergelding een 11"

Donald Trump legde een jaar geleden voor 250 miljard dollar aan importtarieven op aan Chinese producten. Hij pikte het niet dat de VS meer invoert van China dan het ernaar uitvoert. Ook vond hij China een grote economische valsspeler.

De voorbije maanden vonden geregeld onderhandelingen plaats tussen beide landen, met weinig succes. In mei nog dreef de president de tarieven op naar 25 procent. Ook vorige week zaten diplomaten samen voor overleg over de economische spanningen, maar die gesprekken leverden in de ogen van president Donald Trump weer niet voldoende resultaat op. 

Volgens hem hield China zich niet aan afspraken die bij eerder overleg gemaakt waren, onder meer over de invoer van een bepaalde hoeveelheid Amerikaanse landbouwproducten en over het stopzetten van de verkoop van de krachtige pijnstiller fentanyl aan de VS. Fentanyl wordt daar volop misbruikt als drug, met ettelijke doden tot gevolg. 

Meer nog: om China stevig onder druk te zetten om zich te plooien naar de Amerikaanse eisen, kondigde Trump extra invoertarieven aan op nog eens 300 miljard dollar aan Chinese producten. 

Wel, niet echt. China heeft nu de landbouwbedrijven die in handen zijn van de staat de opdracht gegeven om even geen producten meer te kopen van Amerikaanse boeren, die nota bene een belangrijk deel van het kiespubliek van Trump in de Midwest vormen. De invoer van China uit de VS is sinds 10 jaar niet meer zo laag geweest.

Daar komt nog eens bovenop dat de Chinese munt, de yuan, fel verzwakte tegenover de dollar. Gisteren was een dollar ruim 7 yuan waard, een psychologische drempel voor veel economen. De Chinese centrale bank heeft die verzwakking van de yuan lang tegengehouden, maar lijkt die nu te tolereren (al zit de yuan vandaag wel weer nipt onder die kaap van 7, red.). De centrale bank wijst de handelspolitiek van Trump aan als boosdoener.

Uiteraard komt die devaluatie voor China gelegen in de handelsoorlog met de VS. Hoe zwakker de Chinese munt staat tegenover de dollar, hoe aantrekkelijker import uit China is (en hoe meer het effect van de importtarieven wordt gefnuikt). En hoe meer Chinese import in de VS, hoe meer de Amerikaanse bedrijven dat zullen voelen. Economische analisten spreken daarom van een vergelding die kan tellen: "Op een schaal tot 10 is dit een 11", stelt Chris Krueger van de Amerikaanse investeringsbank Cowen.

De devaluatie houdt overigens ook risico's in voor China. Import in eigen land wordt daardoor duurder en buitenlandse investeringen zijn minder interessant. Om maar te illustreren dat de economische blufpoker op het scherp van de snee gespeeld wordt.

Zeker, maar het nieuws is vooral dat nu ook het Amerikaanse ministerie van Financiën een duit in het zakje doet. Trump heeft China al vaker van valutamanipulatie beschuldigd, maar het is het ministerie van Financiën dat daarover het laatste woord heeft.

Nu heeft dat ministerie China "officieel" de stempel "valutamanipulator" meegegeven. De laatste keer dat dat gebeurde, was in 1994, ten tijde van de Democratische president Bill Clinton. Ook toen was het China dat dat label van valutamanipulator kreeg opgeplakt.

De VS gaan nu aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) vragen om het "oneerlijke concurrentievoordeel te elimineren dat China gecreëerd heeft". Het is niet duidelijk wat de reactie van het IMF zal zijn.

De zwakke koers van de yuan kan zich op termijn ook bij ons laten voelen. Export voor Europese bedrijven naar China wordt moeilijker, op een moment dat China voor zijn producten net een nieuwe afzetmarkt zal zoeken in Europa. En als de VS, China en Europa het alle drie moeilijk krijgen, doemt het spook op van een heuse wereldwijde economische recessie.

"We dreigen in een moeras weg te zakken met dat conflict en dat heeft impact op de wereldwijde groei", zegt Luc Aben, hoofdeconoom bij Van Lanschot Bankiers, in "De ochtend" op Radio 1. "Die bedroeg vorig jaar 4 procent. Dit jaar is die teruggezakt naar 3 procent en een belangrijk deel van dat verlies heeft te maken met het handelsconflict."

Ook een heuse "valutaoorlog" is een doemscenario. Daarbij zou ook de dollar gedevalueerd worden, wat dan weer impact zou hebben op de hele wereld. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse centrale bank in dat spelletje zal meestappen.

Beleggers zijn in elk geval niet gelukkig met al die donkere wolken boven de wereldeconomie. Voor de Amerikaanse beurzen was het de grootste verliesdag van het jaar. De toonaangevende Dow-Jonesindex leverde 2,9 procent in en technologiebeurs Nasdaq verloor 3,5 procent. Eerder op de dag waren in Europa en Azië ook al flinke verliezen.

Op dit moment lijken de problemen op de aandelenmarkten mee te vallen. Zowat alle Europese beurzen blijven stabiel of staan op lichte winst.

"Ze hebben er allebei belang bij", weet Aben. "Trump heeft het oog op november 2020, zijn eventuele herverkiezing. Het zou mooi zijn als hij kan uitpakken met een akkoord en dat de economie op peil blijft. Hij meet het succes van zijn presidentschap af aan de economie. Dus hij heeft er alle belang bij om een akkoord te sluiten, al is het maar een cosmetisch akkoord." 

De Chinezen weten dat ook en hebben tijd, ziet Aben. "Dat spel is momenteel in volle gang." Volgens hem gaat dit conflict trouwens over meer dan handel alleen. "Dit gaat over de leiderschapspositie, ook technologisch, in de wereld." 

Beluister hier het gesprek met Luc Aben in "De ochtend" op Radio 1:

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":

"Terzake" sprak met Erik Joly, hoofdeconoom bij ABN AMRO, en Frank Vandermarliere van Agoria. Bekijk hieronder de reportage: