Wat maakt ‘La Casa de Papel’ zo populair?
Meer dan 34 miljoen huishoudens ter wereld keken vorige week naar het derde seizoen van het Spaanstalige La Casa de Papel. Geen enkele niet-Engelstalige serie was ooit zo populair, met dank aan het verfrissende Spaans, de ‘gouwe ouwe’ bankoverval en simpele mond-tot-mondreclame.
Neem een negenkoppige Spaanse bende, laat ze onder leiding van ‘El Professor’ in rode overalls en met Dalí-maskers de grootste bankoverval in de Spaanse geschiedenis plegen, en vertel erbij dat ze daarmee de kapitalisten op deze wereld een lesje leren. Dat is in het kort het fictieve verhaal van La Casa de Papel, een reeks die in 2017 voor het eerst op Netflix kwam.
De bedenker liet zich recent ontvallen dat hij het bij twee seizoenen wilde houden, maar Netflix kreeg hem zo ver een derde reeks te draaien. Dat legde het team geen windeieren: niet minder dan 34,3 miljoen huishoudens kropen in de eerste week na de release van het nieuwste seizoen voor het kleine of grote scherm. Zelf hebben de acteurs daarvoor een geestige verklaring, zo klonk het recent in het Nederlandse Parool: “Voetbal is hét exportproduct van Spanje. En dan krijg je een serie met een coach, een team spelers in een eigen uniform en met hetzelfde lied. We zagen een enorme toename in het aantal kijkers toen de Braziliaanse voetbalster Neymar op sociale media liet weten een grote fan te zijn.”
Zo kijkt Sofie Van Bauwel, professor aan het Centrum voor Cinema-en Mediastudies (CIMS), er niet naar, wel vindt ze de serie een interessant studie-object. “Omdat het zo hoge toppen scheert in een media-industrie die erg gedomineerd wordt door Angelsaksische content. Intussen worden niet-Amerikaanse series als vernieuwend ervaren. Dat begon met de Scandinavische thrillerreeksen, en zien we stilaan dus ook met Spaanse, Italiaanse en Franstalige reeksen. Anderstalig is nu een voordeel.”
“In die markt wordt volop geïnvesteerd, want via een platform als Netflix blijft een Spaanstalige reeks niet beperkt tot de Spaanstalige markt. En werkt het niet bij het grote publiek, is er nog genoeg andere content. Traditionele zenders zouden die risicovolle investering niet doen.”
Het derde seizoen van La Casa de Papel surft natuurlijk mee op het succes van de eerste twee reeksen, en dat was geen toevalstreffer. “Verhaaltechnisch is de reeks gewoon heel erg goed gemaakt”, gaat Van Bauwel verder. “Aan de vertelling is veel aandacht besteed: het is ‘maar’ een bankoverval, maar iedereen herkent zich in de morele twisten van de personages. En voor wie de referenties aan Dalí kent, leest ook daarin een verzet tegen de consumptiecultuur.”
“De montage is dan weer snel, camerawissels zijn ingenieus en doordacht. Soms haken kijkers daarop af, maar dit werkt specifiek voor een publiek dat gewoon is snelle beelden te zien. En naar mijn ervaring zijn vooral twintigers zot van La Casa de Papel.” Een publiek dat, eens gevormd, niet snel zal vertrekken. “Net zoals bij Game of Thrones. Het publiek zit letterlijk ín dat verhaal, discussieert over personages en dilemma’s. Het is bijna een evenement om ernaar te kijken.”
Regisseur Jan Verheyen zag vooral hoe de ‘word of mouth’ - de mond-tot-mondreclame - de populariteit van La Casa de Papel een boost gaf. “Op elke werkvloer of klas heb je zogenaamde ‘first users’ - een groep die als betrouwbaar wordt aanzien en als eerste nieuwe trends spot. Bij film weet je meteen of een publiek het goed vindt of niet, bij series verloopt dat trager. Zo ging het ook bij Orange is the New Black of Homeland.”
La Casa de Papel leent zich niet alleen erg goed tot bingewatchen, ook verschijnt ze op heel wat startpagina’s van Netflix als een van de aanbevolen reeksen. “En wat kijk je dan? Iets waar je al van gehoord hebt”, aldus Verheyen. “Slim ook van Netflix om de derde reeks in de zomer te lanceren. Alvast bij ons is er dan op de traditionele zenders weinig te beleven.” En dat thema? “Draai of keer hoe je het wil: de bankoverval is een solide genre. Kijk naar de populariteit van de Oceans-films. De makers hebben hun huiswerk gedaan. Films waarin een groep een instituut overvalt dat niet sympathiek wordt bevonden - banken, in dit geval - is zelfs een apart genre. Dat het ook als reeks werkt, zagen we al bij De Dag, hier in Vlaanderen. Netflix kan dat nu eenmaal internationaal lanceren.”