Waarom De Wever op zijn hoede is om zich opnieuw te binden aan CD&V

In de ogen van De Wever zijn de centrumrechtse regeringen Bourgeois I en Michel I om een duidelijke reden onder de verwachtingen gebleven: de strategische keuze van CD&V-voorzitter Wouter Beke om die twee kabinetten van binnenuit te bekampen. In een poging om de N-VA zichzelf kapot te laten regeren.

De Wever is daarom op zijn hoede om zich opnieuw te binden aan CD&V.  Eerst wil hij garanties krijgen van Beke en Hilde Crevits dat ze straks niet weer vijf jaar ‘op de bagagedrager’ plaatsnemen. Dat zeggen N-VA-bronnen. Eerstdaags wordt een beslissing verwacht van De Wever: kiest hij voor een heruitgave van centrumrechts met Open Vld en CD&V of ziet hij meer heil in een Bourgondische coalitie met Open Vld en sp.a? CD&V verhuist dan naar de Vlaamse oppositiebanken.

Grote dossiers

“Om onaangename verrassingen te vermijden wanneer het straks echt over de inhoud gaat, proberen we nu al zoveel mogelijk belangrijke dossiers door te spreken met Open Vld, CD&V en sp.a”, klinkt het binnen de N-VA. Het gaat dan niet alleen over Vlaamse dossiers zoals de betonstop en het klimaatplan, maar ook federale dossiers. De Vlaamse en federale formaties zijn aan elkaar gelinkt. De partijen die straks in Vlaanderen samenwerken, zullen ook federaal een blok vormen.

Door deze langgerekte ‘aftastfase’ sleept de beslissing over de coalitieformule nu al bijna een week aan. Volgens N-VA-Kamerlid Zuhal Demir speelt ook de interne verdeeldheid bij de andere partijen mee. “Bij CD&V heb je bijvoorbeeld Pieter De Crem die heel duidelijk naar rechts wil gaan, maar Beke zegt niet hetzelfde. Bij sp.a wil Bruno Tobback geen regering met N-VA, terwijl John Crombez er wel voor openstaat. En bij Open Vld is het mij zelfs niet duidelijk wat er aan de hand is”, zei ze dinsdag op TV Limburg. Demir hoopt op witte rook in de komende dagen. 

Kibbelkabinet

CD&V wil zich niet laten opjagen. In de partij wordt op twee zaken gewezen. Eén: ook binnen de N-VA heerst verdeeldheid. Meer bepaald over de verdeling van de posten. Er zijn meer kandidaten dan vacatures. Twee: CD&V was niet dé sleper binnen centrumrechts. De problemen waren een collectieve verantwoordelijkheid. “Op domeinen als onderwijs, ruimtelijke ordening en klimaat kregen wij net tegenwind van N-VA en Open Vld”, zegt een CD&V-bron. Tegelijk leeft ook op de Wetstraat 89, het hoofdkwartier van de partij, het besef dat het gekibbel moet stoppen. De eindeloze stammentwisten van de afgelopen jaren hebben alle regeringspartijen pijn gedaan.

Open Vld wacht af, maar kijkt met grote ogen naar het treuzelwerk van de formateur. “Het is ons onduidelijk welk spel De Wever speelt”, vertelt een bron. Ook bij de liberalen leeft er argwaan tegenover de CD&V. “De voorbije legislatuur had je soms het gevoel dat het regeerakkoord nadien nog eens twee keer heronderhandeld moest worden: eerst in de regering omdat CD&V niet akkoord was, daarna nog eens met het middenveld of de administratie. Te veel maatregelen werden afgezwakt.”

Open Vld bevindt zich weliswaar in een relatief comfortabele positie: zowel in een centrumrechtse als in een Bourgondische formule zijn de liberalen erbij. De kans dat zij nog naast regeringsdeelname grijpen lijkt klein. Met Vlaams Belang is formateur De Wever niet meer in gesprek, valt te horen binnen de radicaalrechtse partij.

Groenen

Ook Groen - waar fractieleider Bjorn Rzoska gisteren aandrong op een onderhoud met De Wever - blijft uitgesloten van de formatie. “Ik heb niets gehoord van De Wever sinds mijn oproep”, laat Rzoska weten. Hij verwacht ook geen telefoon meer.

Op het federale niveau is Groen wel nog betrokken in de onderhandelingen - weliswaar zonder Ecolo. De Franstalige ecologisten zien het niet zitten om met N-VA te praten over een coalitie. De federale informateurs Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) tasten nu de opties af voor een paars-gele coalitie, met de N-VA en PS. De vorming van een Bourgondische coalitie in Vlaanderen zou dit scenario vergemakkelijken. Deze formule steunt echter op een krappe meerderheid.