Fietsersbond: “Interessant, maar infrastructuur moet volgen” Gemeenten in de rand positief over e-fietsdeelplan: “Zeker vragende partij”

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) opperde het idee begin vorig jaar al. Hij wou een brede uitrol van deelfietsen op mobiliteitsknooppunten in heel Vlaanderen, zodat fiets en openbaar vervoer perfect kunnen samengaan. Dat plan krijgt nu voor het eerst een concretere invulling. Vervoerregio Antwerpen, wellicht de dichtstbevolkte en drukste van de vijftien nieuwe mobiliteitsregio’s in Vlaanderen, bereidt concreet de uitrol voor van een groot netwerk, met vooral elektrische fietsen.

“Dit komt er vooral op vraag van de randgemeenten”, zegt Koen Kennis. “We willen gaan naar één uniform deelfietssysteem met – voornamelijk – elektrische fietsen. Daarmee kunnen grotere afstanden worden overbrugd. De vraag in de rand voor zo’n aanbod is erg groot, onder meer in Zandhoven, Mortsel, Brasschaat enzovoort.” Het plan past ook in de ambitie om tegen 2030 de helft van alle verplaatsingen duurzaam te laten gebeuren, met onder extra trams, meer treinen, maar ook door meer autogebruikers te doen fietsen.

Knooppunten

Voor dat laatste denkt men aan twee systemen: een ‘netwerklogica’ en een ‘nabijheidslogica’. Voor de netwerklogica mikt men op een systeem van 76 knooppunten met circa 1.110 elektrische fietsen, vooral aan park-and-rides, treinstations, hoofdhaltes van bus/tram, maar ook belangrijke toegangspoorten tot de haven. “Op die toegangspoorten kan vanuit het openbaar vervoer of de eigen wagen op de (elektrische) deelfiets overgestapt worden”, klinkt het.

Daarnaast is er de ‘nabijheidslogica’, waarbij gemeenten binnen de vervoerregio – maar ook net daarbuiten – de mogelijkheid krijgen om in te stappen voor lokalere mobiliteitsbehoeften. Daar ziet men voorlopig een potentieel van zo’n 271 stations of dropzones, goed voor zo’n 1.600 fietsen.

(Bekijk onderstaande afbeelding hier in groter formaat)

Woon-werk en woon-school

Vervoerregio Antwerpen ziet vooral potentieel voor woon-werkverplaatsingen, maar ook woon-schoolverkeer. “Vooral last-mile trajecten vanuit of tussen belangrijke openbaarvervoerhubs of zelfs als een alternatief voor bepaalde verbindingen die erg lijden onder de congestie, een lage frequentie hebben of afgeschaft worden”, klinkt het.

Elektrisch

Het plan legt sterk de nadruk op elektrische deelfietsen, eventueel gemengd met gewone fietsen, aangezien de spreekwoordelijke last mile bij sommigen kan oplopen tot wel tien of zelfs meer dan twintig kilometer, zoals naar meer afgelegen bedrijventerreinen of in de Antwerpse haven.

Dat laatste element valt op, want het Havenbedrijf Antwerpen had eerder zelf al plannen uit de doeken gedaan om een netwerk van deelfietsen te ontvouwen, met een opstart dit voorjaar. “We hebben nog steeds de intentie om een fietsnetwerk uit te bouwen”, zegt mobiliteitsmanager van het Havenbedrijf Tom Verlinden. “Maar het klopt dat we met de Vervoersregio en met de stad zijn gaan samenzitten om naar één groot systeem te gaan. Wat we willen vermijden, is dat de haven een eigen systeem heeft, de stad een ander en pakweg ook Brasschaat, Schoten enzovoort nog andere. Eén systeem geeft de grootst mogelijke synergieën, ook qua gebruiksgemak.”

Pioniersrol

“Ik denk dat we hiermee een pioniersrol kunnen vervullen, waarbij we stappen zetten die ook voor de rest van Vlaanderen interessant kunnen zijn. We praten bijvoorbeeld ook al met de Vervoerregio Waasland, waar Sint-Niklaas ook al interesse heeft, bijvoorbeeld voor havenwerknemers”, vult Kennis aan. “We hebben bijvoorbeeld met Velo al heel wat ervaring met deelsystemen. Deze volgende stap betekent niet dat Velo – of Blue-bike, Mobit… – op de schop gaan. Ze hebben elk hun waarde. Maar het kan bijvoorbeeld zijn dat deze aanbieders ook kandidaat worden voor dit plan.”

Timing

Voorlopig is er nu een marktbevraging, waarmee bedrijven hun ideeën en concepten kunnen indienen. Daarna moet nog een officiële aanbesteding gebeuren om effectief een kandidaat of een groep kandidaten te selecteren. “Het is nu wachten op de respons op de bevraging”, zegt Kennis. “We hopen wel in de loop van 2020 een volgende stap te kunnen zetten naar een eerste fase.”

 Christoph Meeussen