Wat doe je als je zoontje zich alleen door mama in de auto laat zetten?

Peuters, het zijn vaak niet de meest flexibele wezens. Ze willen per se dat ene speelgoedautootje meenemen naar buiten, of staan erop dat er twee verhaaltjes worden gelezen voor het slapengaan. Een vader schrijft over zijn zoontje van tweeënhalf, die stellig vasthoudt aan bepaalde rituelen. Hij wil altijd uit een bepaalde beker drinken en als hij in de auto wordt gezet, moet mama dat doen. Wat te doen met dit soort eisen, vraagt vader zich af. “Doe je er juist goed aan deze rituelen/bevelen te volgen, of verbreek je dat? Met driftbuien als gevolg?”

“Het is bijna een klassiek dilemma dat hoort bij de peuterleeftijd”, zegt opvoedcoach Tea Adema. “Peuters hebben behoefte aan veiligheid. Vaste gewoontes bieden veiligheid. Maar aan de andere kant wil je je kind leren omgaan met verandering. Het is een kwestie van ‘matchen en stretchen’: aan de ene kant meegaan met je kind, en aan de andere kant zijn flexibiliteit oprekken.”

Probleem erkennen

Bij een beker zal het voor de ouders weinig uitmaken, denkt Adema. Dus geef het kind die begeerde beker dan maar. “Maar bij het in de auto zetten, kan ik me voorstellen dat het lastig is als mama niet in de buurt is.” Je moet op zo’n moment het probleem waar het kind mee zit erkennen, zegt Adema. “Zeg in zo’n geval: ‘Mama is er niet, wat vervelend nou. Hoe lossen we dat nu op’”, suggereert ze.

Grijp de situatie tegelijkertijd aan om je peuter met wat afleiding te helpen om flexibeler te worden. “Maak er een soort spel van, neem het kind onder de arm mee naar de auto. En pas als-ie zit, zeg je: ‘Kijk nu wat er is gebeurd’.” Dat ‘oprekken’ kun je het best doen op een moment dat je zelf fit bent en je kind fit is. Dan is de kans op succes het grootst.

Karla Mooy helpt in haar praktijk ‘Ontspannen opvoeden’ de ouders van ‘pittige kinderen’, zoals ze het zelf aanduidt. “Kinderen kunnen heel dwingend zijn. Het geeft ze het gevoel grip te hebben”, zegt Mooy. Je eigen zin doordrukken helpt niet, volgens haar. “Je maakt een inflexibel kind niet flexibel door iets af te dwingen.”

Mooy kijkt graag naar het ‘brede plaatje’, op zoek naar de oorzaak van het gedrag. Is een kind tijdelijk minder meegaand, of is het permanent? “Vaak neemt het toe als er meer spanning en onrust is in het leven van een kind”, stelt Mooy. “Misschien is dit wel een heel slim kind. Sommige kinderen ontdekken als peuter al dat ze zelfstandige wezens zijn. Dat is beangstigend, en rituelen en voorspelbaarheid kunnen dan helpen. Ik zou kijken waar het kind behoefte aan heeft.”

En als er toch een driftbui volgt? “Tja, dan ben je de klos”, verzucht Adema. “Probeer dat te voorkomen. Als het eenmaal zover is, kun je er niets aan doen. Wordt in elk geval niet zelf boos. Als dat gebeurt, dan stop je met nadenken. En als je toch boos wordt – dat overkomt iedere ouder weleens – maak het dan snel weer goed.”