In het boeddhistische deel van Kasjmir is men opgetogen met de afschaffing van de autonome status
Het besluit van India om de autonome status van Jammu en Kasjmir af te schaffen, heeft geleid tot woede in de betwiste deelstaat en in buurlanden Pakistan en China, die beide claims hebben op het gebied. In één deel van Kasjmir, Ladakh, zijn de inwoners juist opgetogen.
India zette maandag met de intrekking van de autonomie van Jammu en Kasjmir de geopolitiek in Azië op scherp. Die ‘speciale status’ was in 1947 een constitutionele voorwaarde voor aansluiting van deze overwegend islamitische deelstaat bij India. Met de afschaffing ervan wil de hindoe-nationalistische regering van premier Narendra Modi de deelstaat Jammu en Kasjmir, waarover India en Pakistan al zeventig jaar twisten en waar sinds 1989 een separatistische opstand woedt, steviger vastklinken aan het hindoeïstische moederland.
Hindoe-kolonisten
De woede in Jammu en Kasjmir is groot. Bij rellen vielen woensdag minstens één dode en tientallen gewonden. De Kasjmiri zijn niet alleen boos over de opdeling van hun deelstaat in twee gebieden die voortaan direct vanuit Delhi worden bestuurd, maar ook over opheffing van een vestigingsverbod voor buitenstaanders, lees: hindoes. De Kasjmiri vrezen een Tibet- of Westoeverscenario, waarbij hindoe-kolonisten hen verdringen in eigen land.
In één deel van Jammu en Kasjmir werd deze week echter in de straten gedanst. De boeddhistische bewoners van Ladakh, een dunbevolkte hoogvlakte aan de bovenloop van de Indus die etnisch en cultureel deel uitmaakt van Tibet (en wel bekendstaat als West-Tibet), hebben weinig gemeen met de moslims in Jammu en Kasjmir, van wie zij door hoge bergruggen zijn gescheiden, en voelen zich achtergesteld. Zij zien Modi’s ingreep als een kans.
De Ladakhi (die binnen de deelstaat Jammu en Kasjmir een kleine minderheid vormden van 275.000 mensen op een bevolking van 12,5 miljoen) strijden al meer dan een eeuw voor politieke erkenning. De behoefte daaraan nam nog meer toe toen zij te lijden kregen onder de repressie van de opstand in Kasjmir door het Indiase leger. Modi beloofde hun in 2014 een eigen status en lost die belofte nu in. De Ladakhi hopen op meer investeringen in infrastructuur en op meer toerisme, met hun mooie bergen en boeddhistische kloosters.
Signaal
Dat wil ook weer niet zeggen dat iederéén blij is in Ladakh. In het district Kargil is men ontzet. Dit gebied bij de bestandslijn wordt door moslims bewoond. Zij horen etnisch en cultureel bij een deel van het oude Kasjmir dat door Pakistan wordt bestuurd. Ze voelen zich nu afgesneden van hun geloofsgenoten. Dinsdag bleven alle winkels en kantoren er uit protest dicht.
De boeddhisten in Ladakh juichen intussen wellicht te vroeg. Juristen betwijfelen of het wel kan, de grondwet wijzigen via een presidentieel decreet en een parlementaire stemming terwijl de deelstaat zelf buitenspel staat. Formeel moet zowel het Indiase parlement als het parlement van Jammu en Kasjmir instemming geven. Maar dat parlement is in 1956 opgeheven. Mogelijk wordt de kwestie aangevochten bij het hooggerechtshof.
Buurlanden Pakistan en China, die beide claims hebben op Jammu en Kasjmir, hebben Modi’s ingreep intussen goed begrepen: als een signaal dat India Jammu en Kasjmir als een integraal onderdeel van India beschouwt. Pakistan kondigde woensdag aan de zaak aanhangig te zullen maken bij de VN-Veiligheidsraad. Ook zette het India’s ambassadeur uit. China, dat meer grensconflicten heeft met India, veroordeelde de Indiase stap als een aantasting van zijn territoriale soevereiniteit. China bezet een deel van Ladakh (Aksai Chin) maar claimt het hele gebied.
