Met de Z van “Zorro”: een eeuw geleden werd de gemaskerde do-gooder Don Diego de la Vega geboren
Op 9 augustus 1919 verscheen de naam van Zorro voor het eerst in een Amerikaans weekblad. Honderd jaar later is de gemaskerde vos, vriend van armen en verdrukten, nog altijd een cultureel icoon.
“The curse of Capistrano” ofwel “De vloek van Capistrano”: dat was de titel van het eerste Zorroverhaal van Johnston McCulley. Het verscheen op 9 augustus 1919, precies een eeuw geleden dus, in het Californische pulpblad "All story weekly". Op het eind werd Zorro's echte identiteit prijsgegeven. Wellicht dacht de schrijver dat het bij dat ene verhaal zou blijven. Toch volgden er nog zo’n 60 afleveringen. Zorro was een instantheld in de Verenigde Staten. De rest van de wereld zou snel volgen.
Lees verder onder de afbeelding:
Zorro - fijn snorretje, zwart masker en glanzende cape - is allergisch voor onrecht en corruptie. Met zijn vlijmscherpe degen beschermt hij armen en verdrukten. Zijn paard heet Tornado, zijn trouwe knecht Bernardo en een glansrol is ook weggelegd voor de gezette sergeant Lopez Garcia. Plaats van de actie: Los Angeles en omgeving, midden 19e eeuw, toen Californië bij Mexico hoorde en door een Spaanse gouverneur werd geleid. De echte identiteit van Zorro kent vrijwel niemand: zonder masker is hij de aristocratische student Don Diego de la Vega.
En zijn schuilnaam? “Zorro” betekent “vos” in het Spaans. Sluw en ongrijpbaar. In de generiek van de tv-serie zie je achter de "Z" het silhouet van twee vossenoren...
De Zorroverhalen waren meteen zo populair dat ook de beginnende cinema er brood in zag. Al in 1920 werd de eerste film gemaakt, “The mark of Zorro”, een stomme prent met Douglas Fairbanks.
Lees verder onder de affiche:
Sindsdien zijn er meer dan 50 verfilmingen geweest, met grote acteurs als Alain Delon, Anthony Hopkins of Antonio Banderas. Een nieuwe Hollywood-“Zorro” is in de maak met Gael Garcia Bernal.
Zorro, Zorro, the fox so cunning and free, Zorro, Zorro, who makes the sign of the Z.
Ook Walt Disney sprong op de kar en bracht Zorro in miljoenen huiskamers op de televisie, 78 afleveringen lang, ook bij ons. De reeks startte eind jaren 50 en werd ingekleurd heruitgezonden. De rijzige Amerikaan Guy Williams speelde Zorro, inclusief alle mantel-en-degenscènes. De generiek is wereldberoemd: “Out of the night, when the full moon is bright, comes the horseman known as Zorro.”
Hoe Zorro kinderen en ouders aan het tv-toestel vastkleefde is te horen in dit carnavaleske liedje van de Fransman Henri Salvador:
Robin Hood en vele andere inspiratiebronnen
De figuur van Zorro kwam in 1919 niet uit de lucht gevallen. Schrijver Mc Culley vond natuurlijk inspiratie bij Robin Hood, de middeleeuwse Engelse held “die van de rijken stal om aan de armen te geven”. Ook figuren als “De rode pimpernel”, uit een roman van Emmuska Orczy, of “De graaf van Monte Cristo” en voor het betere degenwerk ook “De drie musketiers”van Alexandre Dumas stonden model.
Andere voorbeelden hebben echt geleefd: de Ier William Lamport leidde in de 17e eeuw als Don Guillén de Lampart een opstand tegen de Spaanse kroon in Mexico, met de hulp van zwarten en indianen. Hij werd terdoodveroordeeld door de inquisitie. Of neem nu Joaquin Murrieta, een 19e-eeuwse Mexicaanse outlaw, die de inheemse gouddelvers verdedigde tegen de “gringos”, de Amerikanen. De Chileense schrijver Pablo Neruda schreef een toneelstuk over Murieta.
Auteur Isabel Allende vat het als volgt samen: “Zorro is een mix van Robin Hood, Peter Pan en Che Guevara, maar dan zonder de tragedie.”
Zorro 100 en Batman 80
Johnston McCulley modelleerde zijn Zorro dus naar andere sympathieke opstandelingen. En op zijn beurt had Zorro zelf nieuwe volgelingen. De bekendste van hen: Batman. Die werd geboren in mei 1939. Onder dat masker zit dus ook al een krasse tachtiger.