Het gaat om medicatie op basis van cannabidiol (CBD) in poedervorm, dat de apothekers op voorschrift van de dokter verwerken tot olie, zalf of capsules. CBD is één van de minstens honderd actieve stoffen – cannabinoïden – van de cannabisplant. De meest bekende is delta-9-tetrahydrocannabinol of THC. Het is die stof waar je high van wordt en die potentieel gevaarlijk is omdat ze verslavend kan zijn en psychoses in de hand werkt.

Neen, want de medicijnen bij de apotheker mogen maximaal 0,05 procent van de psychoactieve stof THC bevatten. Dat is zo weinig dat het geen enkel effect heeft. Ter vergelijking: in de coffeeshops bij onze noorderburen bevat de wiet tot wel 20 procent THC. Het is hem dus puur te doen om de heilzame werking van CBD.

Jawel, maar er bestaan ontzettend veel variëteiten van de cannabisplant. Door de eeuwen heen heeft de mens soorten met elkaar gekruist precies om bepaalde effecten te versterken. Het is dus zaak om planten te kweken met een hoog CBD-gehalte en weinig THC.

Dr. Arno Hazekamp Wetenschappelijk Informatiecentrum Cannabis “In de shops weet je nooit zeker wat je krijgt. Er kan te veel THC in zitten, te weinig CBD en zelfs zware metalen of pesticiden”

De drugswet is duidelijk: cannabis is pas illegaal wanneer die meer dan 0,2 procent THC bevat. Die uitzondering is er gekomen zodat Belgische boeren hennep kunnen kweken voor de industrie, bijvoorbeeld voor textiel of isolatie. Bovendien mag die legale wiet niet als medicijn of voedingsmiddel in de markt gezet worden.

Klopt. Zeker 34 CBD-shops maken gebruik van dat gaatje in de wetgeving. In de rekken liggen oliën en ook bloemtoppen die je kan roken. Die worden dan als massageolie of potpourri verkocht, maar worden ook gewoon geslikt of gerookt. In principe met een THC-gehalte onder de 0,2 procent, maar analyses op vraag van de parketten in ons land hebben al aangetoond dat die concentratie weleens hoger durft te liggen. “In de shops weet je nooit zeker wat je krijgt”, zegt dr. Arno Hazekamp van het Nederlandse Wetenschappelijk Informatiecentrum Cannabis. “Er kan te veel THC in zitten, te weinig CBD of zelfs vervuiling, zoals zware metalen of pesticiden.” Via de apotheek ben je zeker van de kwaliteit, en het verplichte voorschrift verzekert de juiste begeleiding van de dokter.

Wie even online kijkt, vindt ook allerlei cosmetica op basis van CBD, hennepolie of lolly’s met cannabissmaak. “Allemaal producten die op de hype zijn gesprongen, maar waarvan de werking heel twijfelachtig is”, zegt Hazekamp. “Wil je een effect, dan heb je grote concentraties CBD nodig. Met wat lippenbalsem kom je er echt niet.”

“CBD is het broertje van de THC, maar het werkt in op een totaal ander eiwit”, zegt toxicoloog Jan Tytgat. “Dat eiwit zit in tegenstelling tot THC niet in de hersenen, waardoor het ook niet verslavend gaat werken. Het eiwit waar CBD op inwerkt, komt tussen in fysiologische processen als pijn en immuniteit. Er is dan ook evidentie dat het bepaalde ziektebeelden kan verbeteren, als is die bewijswaarde niet overal even groot.”

Voor bepaalde vormen van epilepsie bij kinderen kan CBD het aantal aanvallen inperken. Voor multiple sclerose (MS) is ook al aangetoond dat het spierspasmen kan opheffen. “Ook mensen met chronische pijnen en migraine zouden geholpen zijn”, zegt Tytgat. “Maar het is niet het wondermiddel dat velen ervan proberen te maken. Soms wordt zelfs gezegd dat het kan helpen tegen kanker. Niet dus.”

Die kans is reëel want de Kamer heeft begin dit jaar de oprichting van een nationaal cannabisbureau goedgekeurd dat moet toezien op de toekomstige teelt van medicinale cannabis voor onderzoek en eventuele export. “Over een mogelijke aflevering aan de patiënt zegt die wet nog niets”, zegt de woordvoerder van het FAGG. Die cannabis zou hogere concentraties THC kunnen bevatten. Want ondanks de potentieel schadelijke effecten van THC wijzen sommige studies erop dat net de combinatie met CBD de meest geneeskundige werking heeft.

Er bestaat trouwens al één medicijn op basis van cannabis, waar beide stoffen in zitten: Sativex, een spray voor MS-patiënten.

Toeval of niet: donderdag raakte bekend dat Luxemburg cannabis volledig legaliseert, ook voor recreatief gebruik. Ook in ons land zijn er verschillende experts die pleiten voor legalisering, maar binnen de politieke partijen – N-VA op kop – bestaat te weinig animo voor zo’n ommezwaai.