Formateur Jan Jambon (N-VA) start Vlaamse regeringsonderhandelingen op

Ik wil in een strak tempo werken, maar zonder overhaast te werk te gaan”, zei Jambon voor aanvang van de eerste werkvergadering.  “We moeten ervoor zorgen dat elke delegatie haar punt terugvindt in een akkoord dat goed uitgediscussieerd is, zodat we discussies in de toekomst kunnen vermijden”, aldus de formateur, die tevreden vaststelde dat de betrokken partijen tot dusver “geen oekazes” hebben uitgesproken. 

De inleidende vergadering van de “Zweedse coalitie” nam amper een uur in beslag. “De sfeer was goed en constructief”, zo verklaarde formateur Jambon na afloop. “Alle delegaties zijn gemotiveerd om er een coherente ploeg van te maken.”

Morgen komen de eerste thematische werkgroepen bijeen om de inhoudelijke onderhandelingen op gang te trekken. Om hun werk te stofferen, liggen er al een aantal nota’s klaar. Ook gaan de onderhandelaars meteen naar het budget en de cijfers kijken. Vanaf volgende week moeten de gesprekken dan helemaal op kruissnelheid raken.

“Het wordt een boeiende periode. Ik heb drie partijen gezien die vastberaden zijn om een goed regeerakkoord te maken. Maar de weg is nog lang”, zo blikte uittredend onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V) vooruit. Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten van haar kant predikte discretie. “We gaan de komende weken aan tafel onderhandelen, niet voor de camera’s.”

N-VA-voorzitter Bart De Wever, die sinds de verkiezingen van 26 mei optrad als informateur, stuurde gisteren zijn startnota naar twee partijen: CD&V en Open Vld. De andere partijen, inclusief Vlaams Belang, vielen daarmee definitief uit de boot. N-VA, CD&V en Open Vld hebben samen een meerderheid van 70 op de 124 zetels.

Tegelijkertijd schoof De Wever Jambon naar voren als formateur van de nieuwe regering, en dus ook als toekomstig minister-president. De Wever zal wel nog betrokken blijven bij de onderhandelingen aangezien hij de auteur is van de nota die de komende weken zal worden uitgewerkt tot een volwaardig regeerakkoord. Hij verklaarde vanmorgen bij aankomst te hopen “zo snel mogelijk” een Vlaamse regering te hebben.

Het is dus niet De Wever zelf die minister-president zal worden. Dat weet hij gisteren in de eerste plaats aan de verkiezingsuitslag van 26 mei. N-VA wilde meer dan 30 procent halen en federaal de Zweedse coalitie voortzetten of het confederalisme afdwingen. “We hebben de verkiezingen helaas verloren”, zei De Wever. “We moeten ons als partij aanpassen aan de omstandigheden en dat noopt ons tot beslissingen in de casting.”

Lees ook: Belgische stilstand lijkt compleet: als zelfs een simpele goeiedag niet lukt

CD&V vaardigt voorzitter Wouter Beke en viceminister-president Hilde Crevits af voor de onderhandelingen. Crevits liet verstaan dat de startnota van De Wever voor haar partij geen finaal document is. “Ons partijbestuur heeft het licht op groen gezet, maar de onderhandelingen zullen wel nog gevoerd moeten worden aan de tafel.” Volgens haar is de nota niet te hard over bijvoorbeeld inburgering. “Je mag van iedereen iets verwachten, maar ik heb ook gehoord dat het de bedoeling is een warm en sociaal Vlaanderen te bouwen en dat doet ons veel plezier.” Volgens haar lijdt het “absoluut” geen twijfel dat de “Europese en internationale afspraken de leidraad” zijn.

Wel heeft CD&V het moeilijk met bijvoorbeeld de afschaffing van de provinciebesturen. “Dat ligt bijzonder moeilijk in onze partij, en dat weet de informateur ook. (...) Er staat veel nog niet in de nota, maar dat is normaal. Dit zijn krijtlijnen en de informateur heeft zelf gezegd dat die niet te nemen of te laten zijn.”

De passages over onderwijs ervaart Crevits niet als een tabula rasa van haar beleid op het departement. “N-VA zat samen met ons in de regering. Daar hebben ze ook gezegd hoe belangrijk en goed ze alle hervormingen vonden. De nota bevat een aantal zaken die heel terecht aangepakt moeten worden. Heel wat mensen zijn ongelukkig over de manier waarop het M-decreet werkt. Dat stond ook in ons verkiezingsprogramma en ik ben heel blij dat er ruimte is gecreëerd om daarover te spreken.”

Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten, die de onderhandelingen voert met Mechels burgemeester Bart Somers en viceminister-president Lydia Peeters, wilde bij aankomst geen inhoudelijke commentaar kwijt. Dat is een slechte manier om onderhandelingen te voeren. We gaan met drie partijen aan tafel zitten en het is daar dat de onderhandelingen gevoerd worden. Dit gaat over de ambities voor Vlaanderen voor de komende jaren”, aldus Rutten. En ligt er dan binnen een drietal weken een regeerakkoord op tafel? “We zullen de tijd nemen die nodig is.”

Op de eerste vergadering vandaag werd er nog niet over de inhoud gesproken. De ontmoeting dient enkel om de praktische werkafspraken te maken en zou slechts een uur duren. Pas vanaf morgen, en vooral vanaf volgende week, moeten de onderhandelingen op kruissnelheid komen. 

Lees ook binnen HLN+:

Belgische stilstand lijkt compleet: als zelfs een simpele goeiedag niet lukt