Op het eerste gezicht reed de regering Michel geen al te slecht begrotingsparcours. In 2018 klokte het tekort af op 0,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat is 2,4 procentpunten beter dan bij het aantreden van de regering in 2014. Een begrotingsevenwicht werd niet gehaald, maar een flink deel van de race was gelopen, zo kloppen alle regeringspartijen zich op de borst.

Maar intussen is een flink deel van die operatie weer teniet gedaan. Dit jaar dreigt het tekort volgens het Federaal Planbureau weer aan te dikken tot 1,6 procent. Dat heeft te maken met tegenvallende economische groei en de afwezigheid van een volwaardige regering. De begroting voor 2019 geraakte niet gestemd, de bijhorende maatregelen niet uitgevoerd. De vorige regeringspartners wijzen elkaar met de vinger voor de situatie.

Zwak palmares

Dat het tekort nu zo snel opnieuw oploopt, komt ook omdat de sanering onder Michel niet duurzaam genoeg was. Verre van zelfs, zo tonen cijfers van de Nationale Bank die Kamerlid Hendrik Bogaert (CD&V) opvroeg. Het grootste deel van de besparing was het gevolg van de dalende rente op overheidsschuld, te danken aan het beleid van de Europese Centrale Bank. En ook de internationaal aantrekkende economie heeft een flink handje geholpen. En een groot deel van de besparing is ook het gevolg van eenmalige maatregelen. Dat maakt dat in totaal eigenlijk maar 0,28 procentpunt van de sanering van 2,4 procentpunten het gevolg is van structurele hervormingen van de regering-Michel, goed voor amper 1,26 miljard euro. Ter vergelijking: de regering-Di Rupo realiseerde een structurele sanering van 0,66 procentpunt, en dat terwijl de groei en de rente veel minder in het voordeel speelden. “Bij Di Rupo stond het mes op de keel”, zegt Bogaert. “Bij Michel werd het al snel lakser. Er zat te veel lucht in de begrotingen en er waren te veel dubbeltellingen.” Bogaert verklaart er de electorale afstraffing mee van de regeringspartijen.

Kijken we verder terug, dan verbleekt het palmares van Michel al helemaal. De cijfers van de Nationale Bank tonen dat de meest doortastende saneringen plaatsvonden onder de regeringen van Wilfried Martens en Jean-Luc Dehaene. Die laatste loodste België er in 1999 zelfs de Europese muntunie mee binnen. Premier Charles Michel (MR) mat zijn regering op een bepaald moment met die van Dehaene. Maar budgettair is er alvast geen vergelijking mogelijk die flatterend is voor Michel.